GDOlu bebek mamasına geçit verildi

GDO'lu ürünlere ilişkin tasarı Meclis'teyken ilgili yönetmelikte üçüncü kez değişiklik yapıldı. GDO'lu ürünlerin ithalatında uygulanacak istisnaların sınırı genişletildi. Buna göre 1 Mart 2010'a kadar GDO'lu ürünleri içeren bebek mamaları ithal edilebilecek.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın, Gıda ve Yem Amaçlı Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerinin İthalatı, İşlenmesi, İhracatı, Kontrol ve Denetimine Dair Yönetmelik'te yaptığı değişiklik, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Değişiklik ile 26 Ekim 2009'da yayımlanan yönetmelikte, 20 Kasım 2009'da yapılan değişiklik ile daha önce kontrol belgesi alanlara ithalatta bazı kolaylıklar sağlanmasına yönelik uygulamanın kapsamı genişletildi.

Yönetmelikte, 20 Kasım'da yapılan değişiklik ile AB kriterlerine uygun olması halinde 26 Ekim 2009'dan önce kontrol belgesi alınan ürünlerin ithalatında, 1 Mart 2010'a kadar bazı kontrollerin yapılmaması ve izinlerin alınmaması öngörülüyordu.

Bugün yapılan değişiklik ile 26 Ekim 2009'dan önce kontrol belgesi alınan ürünlerin ithalatında, yönetmeliğin 5. maddesinde yer alan "genel hükümler"in de 1 Mart 2010'a kadar uygulanmaması istisnası getirildi.

Yönetmeliğin 5. maddesinde, "GDO'lu ürünlerin, bebek mamaları ve bebek formülleri, devam mamaları ve devam formülleri ile bebek ve küçük çocuk ek besinlerinde kullanılması yasaktır" ve "insan ve hayvan tedavisinde kullanılan antibiyotiklere karşı direnç genleri içeren GDO ve ürünlerinin ithalatı ve piyasaya sunulması yasaktır" hükümleri de bulunuyor.

Buna göre, AB kriterlerine uygun olmak şartı ile 26 Ekim 2009'dan önce kontrol belgesi alınan ürünlerin 1 Mart 2010'a kadar ithalatında, "GDO'lu ürünlerin, bebek mamaları ve bebek formülleri, devam mamaları ve devam formülleri ile bebek ve küçük çocuk ek besinlerinde kullanılması yasaktır" ve "insan ve hayvan tedavisinde kullanılan antibiyotiklere karşı direnç genleri içeren GDO ve ürünlerinin ithalatı ve piyasaya sunulması yasaktır" hükümleri uygulanmayacak.

İthalatta 1 Mart 2010'a kadar uygulanmaması öngörülen yönetmeliğin 5. maddesinde şu hükümler yer alıyor:

* Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak, GDO'lu gıda ve yemlerin işleme ve tüketim amacıyla ithali, piyasaya sürülmesi, tescili ve ihracatı yasaktır.

* GDO'lu gıda ve yemlerin transit geçişine ilişkin usul ve esaslar bakanlıkça belirlenir.

* Gümrük idarelerince, bu yönetmelik kapsamındaki ürünler için GDO'ya ilişkin ek bir belge aranmaz.

* İthal edilen, üretilen veya dağıtımı yapılan GDO'lu gıda veya yemin, çevre, insan veya hayvan sağlığı açısından olumsuzluğu tespit edildiğinde, gıda veya yem işletmecisi sağlığı ve çevreyi korumak amacıyla gerekli tedbirleri almak, bakanlığı, diğer ilgili mercileri ve tüketicileri acilen bilgilendirmek ve söz konusu gıda veya yemi piyasadan geri çekmek zorundadır.

* GDO'lu ürünlerin, bebek mamaları ve bebek formülleri, devam mamaları ve devam formülleri ile bebek ve küçük çocuk ek besinlerinde kullanılması yasaktır.

* İnsan ve hayvan tedavisinde kullanılan antibiyotiklere karşı direnç genleri içeren GDO ve ürünlerinin ithalatı ve piyasaya sunulması yasaktır.

* Bakanlık, GDO'lu gıda ve yemlerin ithalat ve ihracat kapılarıyla ilgili gerektiğinde düzenleme yapabilir.

Yönetmelikte, kasım ayında yapılan değişiklikle, 26 Ekim'den önce kontrol belgesi alınmış ürünlerin ithalatında, bu ürünlerin AB'nin kabul ettiği kriterlere uygun olması koşulu ile yönetmeliğin "ithalatta izin koşullarını" düzenleyen 6'ncı, "başvuruda sunulacak belgeleri" düzenleyen 9'uncu ve "ithalatta sunulacak analiz belgelerini" düzenleyen 11'inci maddelerin 1 Mart 2010'a kadar uygulanmamasına ilişkin istisna sağlanmıştı.

Söz konusu istisnaların, ithalatta yaşanan sorunlar nedeniyle özellikle yem sanayicilerini rahatlatmak, hammadde fiyatlarındaki artışı önlemek ve kazanılmış hakları korumak amacıyla getirildiği belirtilmişti.

Biyogüvenlik Yasa Tasarısı Meclis gündeminde

Bu arada GDO içeren ürünlerin ülkeye girişini denetim altına almayı hedefleyen Biyogüvenlik Yasa Tasarısı Meclis gündeminde.

Tarım Komisyonu'nda tartışılan tasarı üzerinde daha ayrıntılı çalışma yapılması için alt komisyona sevk edildi.

Muhalefet ve iktidar milletvekillerinin yanı sıra sivil toplum kuruluşları da tasarının bir an önce çıkması konusunda birleşti, ancak yine de itirazlar var.

Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Türkiye'nin GDO'lu ürünlere ihtiyatla yaklaşan ülkeler arasında olduğunu söyledi.

Tasarının GDO'lu ürün üretimine izin vermediğini ve ithalatın denetim altına alındığını belirten Eker, "Risk taşıyan hiçbir ürünün kullanılmasına izin verilmeyecek" dedi.

Ancak GDO'lu üretimin yasaklanmasından memnun olanlar yanında, ithalata karşı çiftçinin rekabet edebilmesi için Tarım Bakanlığı'nın gözetiminde GDO'lu üretim yapılmasını isteyenler de var.

Meslek örgütlerinden, özellikle de tasarıyla getirilen cezalara da itiraz geldi.

Tasarı, kanuna aykırı davranarak GDO kullanan ya da kullandıranlara 2 yıla kadar hapis ve para cezası getiriyor. Ancak başta tohumculuk ve yem sanayi olmak üzere çeşitli örgütler bu cezaların çok ağır olduğu görüşünde.

Tohumculuk sektörü temsilcileri, "ürünlere istemeden bulaşma olduğunda bile doğrudan hapis gösteriliyor. Cezalar gevşetilsin" talebinde bulundu.

Ayrıca GDO'lu ürünler için bir eşik değer tanımlanması isteniyor.

Talepler alt komisyon çalışmalarında değerlendirilecek