Dünyanın tarihini değiştiren tarihçi: Prof. Dr. Halil İnalcık
Abone olHocaların Hocası ünlü tarihçi Prof. Dr. Halil İnalcık dün hayatını kaybetti. Dünya tarih çevrelerince yakından izlenen İnalcık, Chicago Üniversitesinde görev yapmış, Harvard ve Princeton üniversitelerinde ders vermişti.
"Tarihçilerin duayeni" olarak anılan ve 100 yaşında
hayatını kaybeden Prof. Dr. Halil İnalcık, 20'nci yüzyıl sona
ererken Cambridge Uluslararası Biyografi Merkezince dünyada sosyal
bilimler alanındaki sayılı 2 bin bilim adamı arasında
gösterilmişti.
Bilkent Üniversitesi Tarih Bölümü'nün kurucusu Prof. Dr. İnalcık'a, 2005'te Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü, 2008'de TBMM Onur Ödülü verilmişti.
HALİL İNALCIK KİMDİR?
Tedavi gördüğü hastanede akşam saatlerinde yaşamını yitiren
Prof. Dr. İnalcık, 7 Eylül 1916'da İstanbul'da doğdu. İlkokulu
Ankara Gazi Mektebi'nde okuyan İnalcık, Sivas Muallim Mektebi'nde
başladığı orta öğretimini Ankara'da Gazi Muallim Mektebi'nde
bitirdi. Lise eğitimini, dönemin en iyi okullarından biri olan
Balıkesir Necati Bey Muallim Mektebi'nde alan İnalcık, yüksek
öğrenimini Ankara Üniversitesi (AÜ) Dil ve Tarih Coğrafya
Fakültesinde (DTCF) tamamladı. Üniversiteden 1940'ta mezun olan
İnalcık, 1942'de Türkiye'de sosyo ekonomik tarih yazıcılığının ilk
örneklerinden biri olan "Tanzimat ve Bulgar Meselesi" başlıklı
teziyle doktor oldu.
AÜ DTCF Yeni Çağ Kürsüsü'ne 28 Nisan 1942'de asistan olarak atanan
İnalcık, 15 Aralık 1943'te "Viyana'dan 'Büyük Ricat'e Osmanlı
İmparatorluğu ve Kırım Hanlığı" teziyle doçent unvanını aldı.
İnalcık, 1945'te AÜ DTCF Arap Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden Şevkiye
Işıl ile evlendi.
Türk Tarih Kurumu (TTK) üyeliğine 1947'de seçilen İnalcık, 2
Haziran 1952'de "Viyana Bozgun Yıllarında Osmanlı-Kırım Hanlığı
İşbirliği" teziyle profesörlük unvanı aldı.
1950'lerden beri yayınları ve öğretim faaliyetleriyle adı dünya
tarih çevreleri tarafından yakından izlenen İnalcık, 1972'de aldığı
davet üzerine Chicago Üniversitesi Tarih Bölümü'nde imtiyazlı
profesör olarak çalışmaya başladı. İnalcık'ın, 1973'te İngiltere'de
"The Ottoman Empire: The Classical Age, 1300-1600 (Osmanlı
İmparatorluğu Klasik Çağ, 1300-1600)" adlı eserini yayınladı.
Birçok yabancı dile tercüme edilen eser, seçkin dünya
üniversitelerinde okutulan temel eserler arasında yer aldı.
Prof. Dr. İnalcık, 1978'de Royal Asiatic Society tarafından şeref
üyesi seçildi.
Yaklaşık 15 yıl çalıştığı Chicago Üniversitesinden 1986'da emekli
olan İnalcık'a, aynı yıl Boğaziçi Üniversitesince fahri doktora
verildi.
HARVARD VE PRİNCETON ÜNİVERSİTELERİNDE DERS VERDİ
İnalcık, 1990-1992 arasında Harvard ve Princeton
üniversitelerinde misafir profesör olarak dersler verdi, 1991'de
Türk tarih ve kültürüne yaptığı katkılardan dolayı Türkiye
Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığınca Yüksek Hizmet Madalya ve
Diploması'na layık görüldü.
Halil İnalcık, 1992'de Bilkent Üniversitesi Mütevelli Heyeti
Başkanı ve Rektör Prof. Dr. Ali Doğramacı'nın daveti üzerine,
lisansüstü tarih okutacak Tarih Bölümü'nü kurdu. Prof. Dr. İnalcık,
aynı yıl Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumuna üye, Türkiye
Bilimler Akademisine (TÜBA) şeref üyesi seçildi.
DÜNYANIN SAYILI BİLİM ADAMLARI ARASINDA YER ALDI
İnalcık, 1998'de 9'uncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in
elinden İstanbul Üniversitesi Türkiyat Enstitüsü Ödülü'nü aldı.
Kültür Bakanlığının Osmanlı uygarlığı üzerinde bir eser hazırlamak
üzere oluşturduğu "Kültür Bakanlığı 700. Yıldönümü Yayın
Komisyonu"nun başına getirilen İnalcık'ın editörlüğünü yaptığı
eser, Dünya Kitap Fuarı'nda birincilik ödülüne layık görüldü.
Sofya Üniversitesinin 2001'de fahri doktora verdiği Prof. Dr.
İnalcık'a 2002'de İslam Konferansı Teşkilatınca teşekkür plaketi
verildi. Kültür Bakanlığı "2002 Kültür ve Sanat Büyük Ödülü"nü
kazanan İnalcık, Macaristan Cumhurbaşkanı Ferenc Madl'ın elinden
Macaristan Liyakat Nişanı'nı aldı.
Kültürel gelişime yön veren bilimsel çalışmalarıyla 2005'te
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülüne layık görülen Prof.
Dr. İnalcık'a 2008'de "TBMM Onur Ödülü" verildi.
Tarihçilerin duayeni İnalcık, 2012'de Uluslararası Türk Kültürü
Teşkilatının (TÜRKSOY) onur madalyasını aldı.
İnalcık, 20. yüzyıl sona ererken Cambridge Uluslararası Biyografi
Merkezi (Cambridge International Biographical Center) tarafından
dünyada sosyal bilimler alanında sayılı 2 bin bilim adamı arasında
gösterildi.
Osmanlı tarihi üzerine çok sayıda eseri bulunan İnalcık, 7 dil
biliyordu.