Dünya üzerinde kalıcı çatlaklar oluştu...
Abone olBilim insanları, son yıllarda şiddetli depremlere tanık olan Şili’nin Dünya yüzeyinde kalıcı çatlaklar oluşturmuş olabileceğini belirtti.
Bilim insanları, son yıllarda şiddetli depremlere tanık
olan Şili’nin Dünya yüzeyinde kalıcı çatlaklar oluşturmuş
olabileceğini belirtti.
Şili’de son bir milyon yılda yaşanan depremleri incleyen
araştırmacılar, depremlerin Dünya yüzeyinde onarılamaz çatlaklar
açmış olabileceğini belirtti. Araştırmalar, depremlerin ardından
yerkabuğu katmanlarının haftalar ve aylara yayılan süreç içinde
tekrar eski haline döndüğünü göstermişti. Bu durum, 1906 yılında
ABD’nin San Francisco kentinin yüzde 80’ini yıkan depremin ardından
gözlemlenmişti. Günümüzde, Dünya’nın hareketlerini gözlemleyen GPS
sistemli uydular, yer katmanlarının yeniden birleştiğini birçok
defa doğruladı.
KALICI ÇATLAKLAR OLUŞMUŞ OLABİLİR
Ancak ABD’nin Cornell Üniversitesi’nde yapısal jeoloji uzmanı olan Richard Allmendinger ve meslektaşları, Şili’de 7 ve üzerinde yaşanan depremlerin yerkabağunda kalıcı çatlaklar oluşturduğunu öne sürdü.
OurAmazingPlanet sitesine konuşan Allmendinger, “Öğrencilerimle Şili’ye giderek çalışmalar yaptık... Católica del Norte Üniversitesi Profesörü Gabriel González ile büyük depremlerin yaşandığı bölgeleri gezdik... 40 yıllık kariyerimde görmediğim yapılara tanık oldum. Bilim insanları cevapsız kalan soruları sevmediği için araştırmaya koyulduk” dedi.
Allmendinger, dünyanın en kuru yeri olarak
kabul edilen Şili’nin kuzeyindeki Atacama Çölü’nde bir milyon yıl
öncesine uzanan depremlerin izlerine ulaştı. Antik depremlere ait
izler genelde en fazla 2 ile 4 deprem döngüsü ortaya koyarken,
Allmendinger, ‘üst plakalarda binlerce yıl öncesine uzanan
çatlaklar tespit ettiklerini’ söyledi.
MODELLER
DEĞİŞEBİLİR
Araştırmalar, yerkabuğundaki bozulmanın yüzde 1-10’luk kısmının
geride kalan 800 bin ile 1 milyon yıllık dönemde yaşanan 2-9 bin
büyük depremden kaynaklandığını gösterdi. Depremler, Atacama
Çölü’nün yattığı yerkabuğunda birkaç milimetreden metrelerce
uzunluğa çıkan çatlaklar oluşturdu. Alınan sonuçlar, yerkabuğunun
sanılandan daha az elastik olduğuna işaret etti.
Nature Geoscience dergisinde yayımlanan
araştırma, 100 yıldır büyük bir depreme tanık olmayan ve gelecek
100 yıl içinde de tanık olması beklenmeyen Iquique Gap adlı bölgede
yapıldı.
EVRENSEL SONUÇLAR ELDE EDİLDİ
Allemendinger, “Elde ettiğimiz sonuçların dünyanın diğer bölgelerinde de geçerli olduğuna inanıyorum. Ancak diğer bölgelerde Atacama’dan farklı araştırma yöntemleri kullanmak gerekebilir” dedi.
Geçmişte yapılan araştırmalar, üst plakanın elastiki kendini onarabilen bir kayış gibi olduğunu savunmuş ve çatlakların kalıcı olmadığına işaret etmişti. Allmendinger, büyük depremlerin ardından yaşanan bozulmanın kalıcı olması halinde, jeofizikçilerin kullandığı modeller üzerinde yeniden düşünmeleri gerektiğini ifade etti.