Dolar tuzağına düşmedik
Abone olÖnceki krizlerden ağzı yananların dövizden kaçması hasarı azalttı..
Son üç haftada piyasalarda yaşanan dalgalanmanın tüketici
kredileri üzerindeki etkisi de büyük oldu. Faizlerin yükselmesi,
yeni kredi almayı düşünen birçok tüketicinin bu kararını
ertelemesine, biraz daha önünü görmek istemesine neden oldu. Ancak
bu dalganın en çok vurduğu kesim döviz cinsi konut kredisi
kullananlardı. Dolar, YTL karşısında son üç haftada yüzde 16 değer
kazanırken, sepet bazında dövizin artışı yüzde 20'ye ulaştı. Bu da
döviz cinsi kredi alanların maliyetinin yüzde 16 ile yüzde 20
arasında yükseldiği anlamına geliyor. Yani dövizle kredi el
yaktı.
Tuzağa düşmedik
Ancak önceki kriz dönemlerinde döviz cinsi borçlardan ağzı yanan
Türk halkı, bu kez dövizin tuzağına düşmedi. Özellikle dalgalı kura
geçiş sonrasında döviz cinsi kredilerden uzak duran tüketiciler,
son dalgalanmada bu tutumlarının karşılığını almış oldu.
Son ekonomik krizin hemen öncesinde 2000 yılının Haziran ayına
bakıldığında, yabancı para cinsi kredilerin toplam tüketici
kredileri içindeki payı yüzde 11.7 düzeyinde bulunuyordu. Sabit kur
uygulamasının da etkisiyle Türk halkı dövizle borçlanmaktan
çekinmiyordu.
Krizin hemen ardından 2001 yılında bu oran yüzde 7.1'e gerilerken,
sonraki yıllarda da trend değişmedi. Dövizli kredilerin toplam
tüketici kredileri içindeki payı 2002'de yüzde 5.8'e, 2003'te yüzde
4.6'ya, 2004'te ise yüzde 4.6'ya geriledi.
Kredilerin tavan yaptığı 2005 yılına gelindiğinde tüketici
kredilerinin toplam tutarı 28.4 milyar YTL düzeyine
yükselmişti.
Bu kredilerin içinde döviz cinsi kredilere bakıldığında ise rakam
sadece 1.3 milyar YTL, o dönemin döviz kuruna göre yaklaşık l
milyar dolarda kalmıştı. Yabancı para cinsi kredilerin toplam
tüketici kredileri içindeki payı yüzde 11.7'den yüzde 4.5'e
gelmişti.
Büyük gerileme
Bu yılın Mayıs ayına gelindiğinde ise tablo daha da değişti.
Kullanılan toplam 38.7 müyar YTL'lik tüketici kredisinin içinde
döviz cinsi kredileri sadece 1.45 milyar YTL oldu. Yani toplam
tüketici kredileri içinde döviz cinsi kredilerin payı yüzde 3.7'ye
kadar geriledi.
Döviz kredisi alıp kârlı çıkan tek kesim ise kurların gerilemeye
başladığı 2002 sonrasında döviz cinsi kredi alıp bunu son
dalgalanma öncesi kapatmayı başaranlar oldu. Bu dönemde kredi
alanlar, kurların gerilemesi nedeniyle büyük avantaj sağladı. Ancak
kısa süre önce kurlara güvenerek dolarla kredi alanların zararı
büyük oldu.
Bankalarda döviz kredisi talebi durdu
Bankacılar özellikle piyasalardaki son dalgalanmanın ardından döviz
cinsi kredilere olan talebin durma noktasına geldiğini ifade
ediyor. Bankacılar, yabancılar ya da dövizle ücret alan Türk
tüketiciler dışında döviz cinsi kredi talebinin hemen hemen hiç
olmadığını belirtiyor. Banka yöneticileri, "Faizlerdeki
hareketlilik, tüketici kredilerinin genelinde de bir düşüşe neden
oldu. Ancak döviz cinsi kredilerde neredeyse "yaprak kıpırdamıyor "
şeklinde görüş bildiriyor. Bazı tüketicilerin dövizle aldıkları
kredileri YTL'ye çevirme yönünde talepleri olduğu da kaydediliyor.
Dalgalanma öncesinde günde binin üzerinde tüketici kredisi talebi
gelirken, bu rakamın 200lere kadar gerilediği ifade ediliyor.
Konutlarını dövizle satmak isteyenlerin de fiyat düşürdüğü
belirtiliyor.
Kaynak: Vatan