Denetime yeni düzen
Abone olTBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, Kamu Denetçiliği Kurumu kurulması tasarını benimsedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, idarenin işleyişiyle ilgili
şikayetleri incelemek ve önerilerde bulunmak üzere Kamu Denetçiliği
Kurumu kurulması tasarını benimsedi.
Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Tasarısı'na göre, kurum, idarenin
işleyişiyle ilgili şikayetleri, idarenin her türlü eylem, işlem,
tutum ve davranışlarını, insan haklarına saygı, hukuka ve
hakkaniyete uygunluk yönlerinden inceleyecek, araştıracak ve
idareye önerilerde bulunacak.
Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu
üyelerinden bir Karma Komisyon oluşturulacak. Komisyonun başkanı ve
sözcüsü; İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu başkanı ve sözcüsünden,
başkanvekili ve katibi ise Dilekçe Komisyonu başkanvekili ve
katibinden oluşacak.
Kamu Denetçiliği Kurumu, TBMM Başkanlığına bağlı, kamu tüzel
kişiliğine sahip, özel bütçeli ve merkezi Ankara'da bulunacak.
Kurum, gerekli gördüğü yerlerde büro açabilecek. Başdenetçilik ve
kuruldan meydana gelecek kurumda, bir başdenetçi, en fazla 10
denetçi, genel sekreter, uzman, uzman yardımcıları görev yapacak.
Kurum, başdenetçi tarafından yönetilecek.
-BAŞDENETÇİ VE DENETÇİ SEÇİLEBİLME-
Başdenetçi, başdenetçi vekili ve denetçilerden oluşacak Kamu
Denetçiliği Kurulu, kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikleri
çıkaracak, yıllık raporları ve gerek gördüğü konularda özel rapor
hazırlayacak. Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemler ile
resen imzaladığı karar ve emirler, yargı faaliyetlerine ilişkin
işlemler ile yargı mensuplarının işlem ve eylemleri, TSK'nın salt
askeri hizmete ilişkin faaliyetleri, yasama yetkisinin
kullanılmasına ilişkin işlemler, kurumun görev alanı dışında
olacak.
Başdenetçi seçilebilmek için 50, denetçi seçilebilmek için 40
yaşını doldurma şartı aranacak. Başdenetçi ve denetçi, 4 yıllık
eğitim veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisadi ve idari bilimler,
iktisat ve işletme fakültelerinden veya bunlara denkliği kabul
edilmiş yabancı öğretim kurumlarından mezun olacak.
Başdenetçi veya denetçiler, TBMM üye tam sayısının en az onda biri
tarafından doğrudan Genel Kurula önerilebilecek. Başdenetçi veya
denetçi, üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ile seçilecek. Bu
çoğunluk sağlanamaz ise ikinci oylamaya geçilecek, üye tam
sayısının salt çoğunluğunun oyunu alan aday, seçilecek.
Bu oylamada çoğunluk sağlanamazsa, en çok oy alan adaylardan,
seçilecek aday sayısının iki katı kadar aday ile seçime gidilecek.
Üçüncü oylamada, karar yeter sayısı olmak şartıyla en fazla oy alan
seçilmiş olacak. Seçim, gizli oyla ve görüşmesiz yapılacak. Hiçbir
organ, makam, kişi, merci, başdenetçiye ve denetçilere,
görevleriyle ilgili talimat veremeyecek, genelge gönderemeyecek.
Başdenetçi ve denetçiler, 5 yıl süreyle görev yapacak.
-KURUMA BAŞVURULAR-
Kuruma, gerçek ve tüzel kişiler başvurabilecek. Yabancıların
başvurusu, karşılıklılık esasına bağlı olacak. Başvuru; dilekçe ile
yapılacak, belli bir konuyu içermeyen başvurular incelenmeyecek.
Kuruma, illerde valilikler, ilçelerde kaymakamlıklar aracılığıyla
da başvuru yapılabilecek.
Kuruma, inceleme ve araştırma konusuyla ilgili istediği bilgi ve
belgeler, 30 gün içinde verilecek. İnceleme ve araştırma için,
başdenetçi veya denetçiler, bilirkişi görevlendirebilecek. Kurum,
inceleme ve araştırmasını, başvuru tarihinden itibaren en geç 6 ay
içinde sonuçlandıracak. Kurul, her takvim yılı sonunda, faaliyet ve
önerileri kapsayan raporunu, Karma Komisyona sunacak.
Komisyonun, TBMM Başkanlığına gönderdiği rapor, Genel Kurulda
görüşülecek. TBMM bütçesine, kurum için ödenek konulacak.
Başdenetçi, denetçi, genel sekreter, uzman ve uzman yardımcıları ve
diğer personel, siyasi partilere üye olamayacaklar, görevleri
süresince, resmi veya özel görev alamayacaklar, ticaretle
uğraşamayacaklar.
-''TİCARİ VE DEVLET SIRLARI KAVRAMLARINI DARALTTIK''-
Adalet Bakanı Cemil Çiçek, tasarının görüşmeleri sırasında yaptığı
konuşmada, bu kurumun, birçok Avrupa ülkesinde bulunduğuna işaret
etti. İdarenin eylem ve işlemlerinin yargı denetimine tabi
bulunduğunu kaydeden Çiçek, ancak yargı yolunun uzun ve meşakkatli
olmasının caydırıcı rol oynadığını söyledi. Çiçek, yargının tutum
ve davranışlarının da denetime tabi tutulmasının, vatandaşın
devlete ve idareye güveni açısından önemli olduğunu dile
getirdi.
Çiçek, her konunun yargıya götürülmesinin, yargının iş yükünü
arttırdığını, bunun masraflı ve uzun olması nedeniyle vatandaşın
hakkına kavuşmasının zaman aldığını belirtti. Kurumun, ''gecikmiş''
olduğunu vurgulayan Çiçek, 7 ve 8. 5 yıllık kalkınma programlarında
bu kurumun öngörülmesine rağmen, somut bir adım atılamadığını
söyledi.
Tasarıda bazı kavramların belirsiz olabileceğini, bazı yasal
düzenlemelerin yapılmasının gerekebileceğini vurgulayan Çiçek,
ticari sır ve devlet sırrı kavramlarıyla ilgili çalışmaları
tamamladıklarını, bu kavramları daralttıklarını bildirdi. Meclisin
gündeminin oldukça yoğun olduğuna işaret eden Bakan Çiçek, bu
düzenlemenin, gelecek günlerde Meclise gelebileceğini kaydetti.