Çipli pasaport ihalesinde TÜBİTAK yine yok
Abone olUzun süredir devam eden çipli pasaport krizi için yapılan kısa vadeli çözüm planlarına TÜBİTAK yine alınmadı.
Kapağına çip yerleştirilmiş elektronik pasaport ihalesinde
yaşanan kriz sebebiyle yeni bir ihale yapılacak. Başbakanlık
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü'nce 30 Temmuz'da
yapılacak ihaleyle 4 milyon adet e-pasaport alınması
planlanıyor.
Ancak şartnamede yine TÜBİTAK'ın ürettiği Akıllı İşletim Sistemi
(AKİS) zorunlu tutulmadı. Darphane'nin bağlı olduğu Hazine
Müsteşarlığı, böyle bir zorunluluk koymanın kamu ihale mevzuatına
aykırı olduğunu savunuyor. Zaman gazetesine konuşan müsteşar
yardımcısı Feridun Bilgin, bundan sonraki ihalelerde zorunluluk
uygulanacağını bildirdi.
İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğü, geçtiğimiz mayıs ayında yaptığı e-kimlik ihalesinde,
AKİS'in kullanılması zorunluluğu getirmişti. Bu yeni ihalenin perde
arkasında, ilk ihalenin sonucunun Kamu İhale Kurumu (KİK)
tarafından iptal edilmesi yatıyor.
22 Aralık 2011 tarihinde yapılan ilk ihalede, 10 yıl süre ile 5
milyon adet çipli pasaport üretimi işini, yaklaşık 7,7 milyon Euro
karşılığında Fransız Gemalto firması kazanmıştı. Ancak önerilen
çiplerin şifresinin kırılmış olması ve güvenlik zaafı taşıması
sebebiyle KİK tarafından ihale sonucu değiştirilmişti. İhale,
ikinci sıradaki IRIS firmasına kalmıştı.
Malezya'da üretim yapan Çin firması IRIS'in ilk siparişleri ancak
11 Eylül'de teslim edebileceğini açıklamasının ardından pasaport
krizi baş göstermiş ve stoklardaki erime nedeniyle Emniyet'te uzun
bekleme süreleri başlamıştı. Bu nedenle Darphane, çareyi ihalesiz
doğrudan alım yönteminde bulmuştu. Asıl sıkıntının temmuz ve
ağustos aylarında yaşanacağı belirtiliyordu. Bu nedenle 300 bini
temmuz, 700 bini de ağustosta teslim edilmek üzere 2 aylık pasaport
alınması kararlaştırıldı.
Bu aşamada ilginç gelişmeler yaşandı. Özellikle Fransa ile yaşanan
'inkar yasası' krizi sebebiyle itirazlar yükselirken
Başbakanlık'tan gizli bir genelge yayınlanarak bütün kamu
kurumlarına, 'Fransız firmalarına iş vermeyin' talimatı
gitmişti. Bu genelge halen yürürlükte. Ancak Gemalto firması için
'sözlü' olarak askıya alındı.
Bu süreç de şöyle gelişti: Hazine Müsteşarlığı, 1 milyon adetlik
e-pasaportun önce 600 bini için 5 firmaya davet yazısı gönderdi.
Sadece Gemalto ile IRIS teklif sundu. Fakat genelge sebebiyle
Fransız şirketi ile sözleşme imzalanamayacağı anlaşılınca pasaport
başına 2,66 Euro ile IRIS'le sözleşme imzalandı. Fakat daha
sonra İçişleri Bakanlığı bünyesinde yapılan bir toplantının
ardından Başbakanlık'tan 'sözlü' olarak izin alındı ve 480 bin
adetlik yeni bir davet çıkarıldı. Bu kez Gemalto'ya da davet gitti
ve 1,85 Euro ile Fransız firması birinci oldu. Şimdi 4 milyon
adetlik yeni ihale için bu firma da yarışacak. Bu ihalenin
sebebi ise Gemalto'nun, KİK kararını Bölge İdare Mahkemesi'ni
taşımış olması. Hazine Müsteşarlığı'ndan alınan bilgiye göre
mahkemenin kararı iptal etmesi halinde Türkiye'nin tamamen pasaport
keşmekeşine düşmemesi için böyle bir ihaleye ihtiyaç duyuldu.