CERN deneyinde ilginç gelişmeler
Abone olKozmosun sırlarını çözmek için yürütülen Büyük Patlama deneyinde bilim adamları beklenmedik buluşlara da ulaşıyor.
CERN'de Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nın ilk iki aylık
döneminde ekstra geniş boyutlar, sicim kuramı ve aşırı yavaş yüklü
parçacıklar gibi egzotik konularda keşifler
bekleniyor.
Deneyi yürüten Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nin (CERN)
araştırmacıları, 10 milyar dolar değerindeki Büyük Hadron parçacık
çarpıştırıcısının ilk yüksek güçle çalışmasının iki aylık dönemini
değerlendirdiler.
Yeraltındaki tünelde çarpışmaları kaydeden atom çarpıştırıcısının 6
detektöründen birinin sorumlusu Oliver Buchmueller, bu aşamada
ekstra geniş boyutlar, sicim kuramı ve aşırı yavaş yüklü
parçacıklar gibi egzotik konularda keşiflerde bulunabileceklerini
belirtti.
Buchmueller, İsviçre ile Fransa arasındaki sınırda yeraltında
yapılmakta olan deneyde bu tip keşiflerin, evrendeki varlığının
açıklanması istenen, Tanrı parçacığı diye de adlandırılan Higgs
boson parçacığını ve karanlık maddenin varlığına dair kanıtlar
sunabilecek süper simetrik-parçacıklarını bulma çabalarına paralel
gittiğini söyledi.
CERN'ün hızlandırıcı ve teknoloji direktörü Steve Myers da deneyin
çok iyi gittiğini belirterek, bundan sonra artık atom
çarpıştırıcısına çok dikkat etmeleri gerektiğini ve daha önce
teknik sorunlar yüzünden kapatılmak zorunda kalınan makinanın bir
kez daha devre dışı kalmasının en son istedikleri şey olduğunu
vurguladı.
İLK ALT TANECİK BULUNMUŞTU
Hadron çarpıştırıcısının son derece ileri teknoloji ürünü
detektörleri, fizikçilerin "standart model" diye adlandırdıkları ve
geçmişte yapılan deneylerde elde edilen unsurları tespit etmişti.
Bu çalışmalarda, yüzyılın en büyük deneyi olarak kabul edilen ve
Büyük Patlama ortamının yaratılmaya çalışıldığı Büyük Hadron
Çarpıştırıcısı'nda, madde ile antimadde arasındaki etkileşimin
doğasını gün ışığına çıkarması umulan deneyde, ilk alt tanecik
belirlenmişti.
Dev atom çarpıştırıcısındaki Atlas deneyinde tespit edilen
parçacığa bilim adamları "beauty quark-güzellik parçacığı" ya da
"alt tanecik" adını veriyorlar. Alt tanecikler ilk kez 1977'de
keşfedilmişti.
"Güzellik taneciği" ya da "alt taneciğin" tipinin "B " olduğunu
belirten bilimadamları, bu parçacığı bulmak için 10 milyon kez
yapılan proton çarpışmalarında toplanan verilerin
değerlendirildiğini vurgulamışlardı.
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda geçen ay 10 milyon kez atom altı
parçacık çarpışması yapılmıştı. 27 kilometrelik oval tünelde
hızlandırılarak, bugüne kadarki rekor düzeyde, 7 TeV enerjiyle,
ışık hızına yakın bir hızla yol alırken çarpıştırılan parçacıkların
parçalanma anlarının kayda alınmasında da aşama kaydedilmişti.
Önceki deneylerde çarpışma anları saniyede 50 milyon kez
görüntülenirken, deneyin bu aşamasında bu sayı, saniyede 100 milyon
keze yükseltilmişti. Deneyin 2013 yılında 14 TeV enerjiyle
yapılması öngörülüyor.