Cep telefonları dinleniyor
Abone olTürkiye'de dinlenen cep telefonu sayısı inanılmaz boyutlara ulaştı. 2004'te 2002 ve 2003 yılının toplamından fazla cep telefonu dinlendi. Hukukçular bu duruma tepkili.
2004 telekulak yılı
2004'te dinlenen cep telefonu sayısı, 2002 ve 2003 toplamını aşarak
20 bine ulaştı. Hukukçular, "Ya Türkiye'de çok fazla çete üyesi, ya
da gereksiz dinleme var. Sonuçlar denetlenmeli" diyor
Çıkar amaçlı suç örgütleri ve mafyaya karşı mücadelede güvenlik
güçlerinin telefon dinlemelerindeki artış dikkat çekti. 2004'te
dinlenen cep telefonu sayısı, 2002 ve 2003 toplamını aşarak 19 bin
628'e ulaşırken, "telekulak" suçla mücadelede güvenlik güçlerinin
yaygın olarak kullandığı bir yöntem haline geldi.
Hukukçular ise, "Ya Türkiye'de çok fazla çete üyesi var, ya da olur
olmaz herkesin telefonu dinleniyor. 19 bini aşkın dinlemeden
hangisi gerçekten amacına ulaşmış, bu mahkeme dosyalarından
izlenmeli" yorumunu yapıyor.
CHP Konya Milletvekili Atilla Kart'ın telefon dinlemeyle ilgili
Başbakana yönelttiği soruları, Adalet Bakanı Cemil Çiçek yanıtladı.
Çiçek, 58. ve 59. hükümetler döneminde, mahkeme kararlarıyla
dinlenen telefon abonman sayısını, "2002'de 7080 cep telefonu ve
7794 sabit telefon, 2003'te 9926 cep telefonu ve 6092 sabit
telefon, 2004'de 19 bin 628 cep telefonu ve 3310 sabit telefon"
olarak açıkladı. Çiçek, Kart'ın, "Telefon kayıtlarının, basına
nasıl sızdırıldığı ve denetimin nasıl yapıldığı" sorusunu da şöyle
yanıtladı:
"Telefon dinleme tutanaklarında yer alan resmi görevlilerle ilgili
adli ve idari işlemler, cumhuriyet savcısının bilgisi doğrultusunda
resmi kurumlara aktarıldığından, söz konusu bilgilerin birden fazla
kurumda bulunması mümkündür. Telefon dinlemeleri yapan teknik
birimler, sürekli denetime tabi tutulmakta ve gizliliğe azami önem
gösterilmektedir."
Adalet Bakanlığı yetkilileri, bilgilerin dinlenen abone sayısını
göstermediğini, bir abonenin birkaç kez dinlenmiş olabileceğini
kaydetti. Çiçek, usul ve yasaya aykırı olarak izinsiz şekilde
mahkeme kararı olmaksızın yapılan telefon dinlemelerinden dolayı
58. ve 59. hükümetler döneminde İçişleri Bakanlığı veya başka bir
kurum aleyhine hiçbir dava açılmadığını da kaydetti.
Telefon dinlemeleri, 4422 sayılı yasanın 2. maddesine göre
yapılıyor. Telefon dinlemesi yapılacak kişi hakkında, savcılık ve
emniyet mahkeme kararıyla 3 ay süreyle izin alıyor. 3 ay içinde
kişinin daha fazla dinlenmesine gerek görülmezse, elde edilen
telefon dökümleri 10 gün içinde yetkili mercilerce yok ediliyor.
Kişinin daha fazla dinlenmesine gerek görüldüğü takdirde 3 aylık
süre daha alınabiliyor. Telefon dinlemeleri en fazla 9 aya kadar
çıkartılabiliyor. 9 ayda da suç unsuru bulunamazsa, kişinin tüm
telefon dökümleri imha ediliyor.
Hukukçuların yorumu:
'20 bin dinleme' anlaşılmaz
LUBE AYAR İstanbul
Hukukçular, telefon dinlemenin mahkeme kararıyla yapılması
durumunda yasal olduğunu ancak bu rakamın çok yüksek olduğuna
dikkat çekti. Hukukçuların görüşleri şöyle:
Prof. Dr. Süheyl Donay (Ceza hukukçusu): Çiçek'in açıkladığı
rakamları tatsız ve dehşet verici. Hiç tahmin etmiyordum bu kadar
telefonun dinlendiğini. Hiçbirimizin telefonu güvencede değil
şüphesi uyanıyor. Bugün sizinki dinlenir, yarın benimki dinlenir,
ya da dinleniyor. Dinleme bir yöntem. Ama bu kadar çok dinlemeyi
anlamak mümkün değil. Ya Türkiye'de çok fazla çete üyesi var, ya da
olur olmaz herkesin telefonu dinleniyor. Bunu aşırıya götürmemek
lazım. 20 bin kişi dinlenmiş acaba bunların kaçında sonuca
ulaşılmış, kaç kişiye dava açılmış?
Sedat Karagül (Eski DGM hâkimi): Gerekliyse dinlenebilir. Ama 20
bin korkunç bir rakam. Bu duruma göre ya suç oranı çok arttı, ya da
polis ve savcılar tahkikatları çok genişletti. Yoksa, artık dinleme
kararı daha rahat mı veriliyor? Bizim zamanımızda kesin bir şey
yoksa dinleme izni vermezdik. Günümüzde daha çok siyasetçi,
bürokrat ve zenginlerin telefonları dinleniyor. İhalelerdeki
rüşveti tespit etmek için değişik bir durum var.
Naci Ünver (Eski Yargıtay 8. Ceza Dairesi Başkanı): Bu, çok
dikkatli kullanılması gereken bir yetkidir. Ve bunun için kişinin
suçluluğunu veya eylem hazırlığı içerisinde olduğunu gösteren ciddi
belirtiler olması gerekir. Gönül ister ki, telefonlar en az
seviyede dinlensin ve bunlar da yasanın öngördüğü biçimde olsun.
Ama 19 bini aşkın dinlemeden hangisi gerçekten amacına ulaşmış,
bunu mahkeme dosyalarından izlemek lazım. Bu konu üzerinde
yetkililerin ciddiyetle durması gerekir.
Kimler dinlendi?
2004'te gerçekleşen çok sayıda operasyonda, Alaattin Çakıcı,
müteahhit Hakkı Süha Şen, Sedat Peker, kardeşi Vedat Peker ile
enerji yolsuzluğunda Ezgi İnşaat şirketinin sahibi İbrahim
Selçuk'un telefonları doğrudan dinlendi. Hakkında dinleme kararı
olmayan, ancak telefonu dinlenen kişilerle görüşmesi nedeniyle
"dinlemeye takılanlar" ise şunlar:
Çakıcı operasyonunda eski Yargıtay Başkanı Eraslan Özkaya, eski
Yargıtay Genel Sekreteri Ercan Yalçınkaya ve MİT Dış Operasyonlar
Daire Başkan Yardımcısı Kaşif Kozinoğlu.
Enerji operasyonunda Kozinoğlu ile AKP Ağrı Milletvekili Cemal
Kaya.
Neşter - 2 operasyonunda eski Yargıtay üyeleri Hüseyin Demirörs ve
Ergül Güryel.
İmar Bankası eski sahibi Kemal Uzan ve oğlu Hakan ile GP Genel
Başkanı Cem Uzan.