Canlı yayında savaş, bizi bozmasın!

Anneler, esir düşen oğlunu televizyon ekranında görüyor. Artık savaşı naklen izliyoruz, maç gibi... Tüfeğin icadıyla mertlik bozulmuştu, teknoloji ilerleyince de medyatik savaşlar doğdu. Gerçeklerle yanlış yönlendirmeler birbirine karıştı. 5 yaşındaki çocuklar “akıllı bombalarla” tanıştı. Teknolojinin ilerlemesiyle haber almadaki gecikme de rafa kalkmış oldu. Gazetecilerin binbir zahmet ile yaptıkları işler, artık fazla bir emek harcanmadan gerçekleştiriliyor. 1900’lü yıllarda yapılan savaşların görüntülerini siyah–beyaz olarak izleyebiliyoruz. Eski görüntülerin sayısı ise parmakla sayabilecek kadar az. Ancak güçlü devletler görüntü kaydedebilmiş. Şimdilerde günlük savaş görüntüleri dizi film gibi sürekli ekranda. Savaş muhabirlerinin gayreti ve teknolojinin katkısı ile yayınlanan görüntüler tarihe de geçiyor. Kuveyt’te veya Bağdat’ta tehlikenin habercileri olan sirenlerin duyulmasıyla habercilerin uydu telefonu bağlantılı kameralarının çalışmaları bir oluyor. Esir alınan askerler, anında canlı yayına çıkartılıyor. Bombardıman uçakları motorlarını çalıştırdıkları anda canlı yayında görüyoruz, kaç saat sonra nerede olacağını bile tahmin edebiliyoruz. Aslında savaşın, kanlı görüntülerin naklen verilmesi çok yeni bir durum değil. Afganistan operasyonu ve ilk Körfez Savaşı’nda da medya kullanılmıştı. Cephedeki görüntüleri, eskiden savaşı cepheden yöneten kumandanlar ve devlet başkanları da ekranlardan izliyor. Halkın merakını gideren görüntüler, savaşı yönlendirenler komutanların da işine yarıyor. Mesela, saldırılacak merkezin görüntüleri uydudan net bir şekilde görülüyor. Ardından saldırı anı canlı olarak izleniyor. Saldırılan yer ile ilgili bilgiyi televizyonlar anında iletiyor. Böylece oturduğunuz yerden savaş yönetiyorsunuz. Teknolojinin savaşan taraflara katkısı görüntü izletmekle sınırlı değil. Televizyonlar, dolayısıyla gelişen teknoloji daha ötesini de veriyor. Mesela, Irak’a saldıran Amerika, saldırıdan sonra gelecek tepkileri, Irak’ın komşu ülkelerindeki yöneticilerin, emekli askerlerin, stratejistlerin, ekonomistlerin görüşlerini anında alabiliyor. Eskiden çuvalla para dökülerek alınan yorumlar, şimdilerde istemediğiniz kadar çok televizyon kanalından veriliyor. Enformasyon işini teknoloji destekli canlı yayınlar üstlenmiş durumda. Think tank’lerin kafa yormalarına bile gerek kalmadı. Tv kanalları ne kadar sivil veya askeri uzman varsa hepsine ulaşıyor. Yani işin özü, teknoloji sayesinde her şey gözümüzün önünde cereyan ediyor. Gelelim olay yerinden görüntüleri anında yayın kuruluşlarına ileten cihaza. VideoPhone adı verilen cihaz, görüntü iletmesinden dolayı video, bu işi telefon hatları üzerinden yapmasından dolayı da Phone kelimelerini almış. Cihazın iki yaygın çeşidi var. Birincisi işyerlerinin toplantı salonlarında yaygın olarak kullanılıyor. Birbirine uzak iki merkezdeki görüntülerin telefon hattı, kablo üzerinden aktarılarak birbiri ile buluşturulmasından ibaret. Video konferans adını verdiğimiz bu işlem, kablosuz olanına göre oldukça ucuz. Diğeri ise bugünlerde birçok yayında adı geçen VideoPhone. Bir yere bomba düştüğü anda habercinin üzerinde bulundurduğu VideoPhone cihazının düğmesine basması ile çekilen görüntüler anında yayın kuruluşuna aktarılıyor. Yayın kuruluşu ise isterse yayına aktarıyor, isterse kaydedip saklıyor. Bunun için uydu telefonu kullanılıyor. Cihaz cep telefonlarının kullandığı GSM üzerinden çalışabildiği gibi, uydu üzerinden de haberleşebiliyor. Şebekenin olmadığı savaş gibi olağanüstü durumların geçerli olduğu yerlerde daha çok uydu bağlantılı olanlar tercih ediliyor. Teknolojinin savaşa katkısı VideoPhone ile sınırlı değil. GPS olarak isimlendirilen, uydu yardımı ile yer bulma, araç takibi yapan sistem de savaşta kullanılıyor. ABD’nin her aracını ve askerini GPS sistemi sayesinde rahatça izlediği artık sır değil. VideoPhone nasıl çalışıyor? VideoPhone hem ses hem de görüntü iletiyor. Görüntüleri ve sesleri sıkıştırarak gönderdiği için hızlı bir haberleşme sağlanıyor. Görüntü sıkıştırılmış olduğu için uydudan rahatlıkla geçiyor ve yayın merkezine ulaştığı zaman kendiliğinden normal görüntü haline geliyor. Saniyede ortalama 30 kare görüntüyü bağlı olduğu merkeze gönderen sistemdeki görüntü henüz istenilen kalitede değil. Haber görüntüsü olarak kullandığı için yeterli olan çekimlerin kalitesi, teknoloji sayesinde istenilen seviyeye gelecektir. VideoPhone cihazı, uydu telefonu ile kullanılabildiği gibi yerel bir telefon hattı ile de çalışıyor. Fiyatları, 4 bin 500 dolar ile 20 bin dolar arasında değişiyor. Kaynak : Zaman