Canavar geri döndü
Abone olTarım ve giyim sektöründeki artışlar yanında petrol fiyatlarındaki yükseliş Ekim ayında enflasyonun yükselmesine neden oldu. Devlet İstatistik Enstitüsü verileri şöyle:
Tarım ve giyim fiyatlarındaki tırmanışla, enflasyon Ekim ayında
hızlı tırmanış gösterdi. Devlet İstatistik Enstitisü verilerine
göre, Ekim ayında Tüketici Fiyatları Endeksi yüzde 2.22, Toptan
Eşya Fiyatları Endeksi yüzde 3.23 arttı. Ekim ayı itibarıyla yıllık
enflasyon ise TEFE’de yüzde 15.48, TÜFE’de ise yüzde 9.86 oldu.
Ekonomistler, tahminlerin üzerinde gelen enflasyonun, yıl sonu
itibariyle yüzde 12 olarak belirlenen enflasyon hedefinin
geçilebileceği endişesi yarattığını da vurguladılar. Yılın on
ayında fiyat artışları ise toptan eşyada yüzde 12.84, tüketici
fiyatlarında yüzde 7.18 olarak hesaplandı. Özel imalat sanayinde
fiyat artışı ise, Ekim ayında yüzde 1.4 olarak gerçekleşti.
Sektörler itibariyle bakıldığında giyim sektöründeki fiyat artışı
yüzde 5.7 olurken, gıdadaki artış yüzde 3, konutta yüzde yüzde 1.6,
sağlıkta binde 3 ve ulaştırmada yüzde 3.7 artış gözlendi. Tarım
sektöründe Ekim ayında fiyat artışı yüzde 6.1 olurken, madencilikte
artış binde 7 olarak gerçekleşti. Bu arada, Ekim ayı itibarıyla 12
aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon, toptan eşyada yüzde
11.16, tüketici fiyatlarında yüzde 12.02 oldu. CNBC-e’nin 29 banka
ve aracı kurum ekonomisti arasında yaptığı ankette, Ekim ayında
TÜFE’nin yüzde 1.34, TEFE’nin yüzde 1.72 artacağı öngörülmüştü.
Çekirdek enflasyondaki tahmin ise binde 9.5’lik artış şeklindeydi.
ENFLASYON HEDEFİ TEHLİKEDE Enflasyonun hızlı yükselmesinde tarım
sektörü yanında, tarihinin en yüksek düzeyinde seyreden ham petrol
fiyatları etkili oldu. Fiyatlardaki hızlı yükseliş, IMF destekli
ekonomik program çerçevesinde yüzde 12 olarak belirlenen yıl sonu
enflasyon hedefini tehlikeye soktu. PİYASA TEPKİSİ SINIRLI OLACAK
Ekonomistler, enflasyon verilerinin tahminlerin üzerinde çıkmasına
karşılık; buna yönelik piyasa tepkisinin sınırlı olacağını
kaydettiler. Raymond James Ekonomisti Özgür Altuğ, yılın son
dönemine yönelik olumlu beklentilerin devam ettiğini belirtirken,
“Fiyat artışlarının yıl sonu hedeflerini bozmadığı ortamda, piyasa
görüşlerinin bozulmayacaktır” dedi. Altuğ, Uluslararası Para
Fonu’yla temaslar yanında Avrupa Birliği ile ilgili gelişmelerin
piyasaların ana yönlendiricisi olacağını da hatırlattı. Dışbank
Ekonomik Araştırmalar Direktörü Haluk Bürümcekçi de, gıda dışı
TÜFE’nin yüzde 1.7 düzeyinde olduğunu hatırlatırken, bu rakamın
olumlu görünmesine karşılık yine de yüksek karşılanabileceğini
kaydetti. Bürümcekçi, iç talep ve işgücü maliyetlerindeki
yükselişin ekonomik göstergeler konusunda yeterli düzeyde yardımcı
olmayabileceğini vurgularken; “Verimlilikte eskisi kadar güçlü
artış gözlenmesi mümkün olmayacak” dedi. ZAM ŞAMPİYONU YUMURTA
Diğer yandan, Devlet İstatistik Enstitüsü’ne (DİE) göre Ekim ayının
zam şampiyonu yumurta oldu. Bir önceki aya göre yüzde 35.8 artan
yumurta fiyatını, yüzde 24’lük artışla kuru fasulye izledi. Erkek
kazağı yüzde 20.1, patlıcan yüzde 18.4, domates yüzde 17.2, erkek
ceketi yüzde 10.8, takım elbise yüzde 10.5, bayan ayakkabısı yüzde
10.1, tayyör yüzde 9.6’lık fiyat artışıyla, Ekim ayının en fazla
zam gören ürünleri olarak sıralandı. Ekim’de, mazot yüzde 7.6,
benzin yüzde 7.5, belediye otobüs ücreti yüzde 5.8, doğalgaz yüzde
5.1, ceviz içi yüzde 5, kebaplar yüzde 3.3, zeytin yüzde 3.1, beyaz
peynir ve patates yüzde 3, tereyağı yüzde 2.6 ve mücevher yüzde
2.5’luk artışıyla aylık enflasyon oranı üzerinde zam gören diğer
ürünler oldu. EN HIZLI FİYAT DÜŞÜŞÜ ELMADA Geçtiğimiz ay fiyatı en
çok düşen ürün elma oldu. Fiyatı yüzde 10.4 oranında gerileyen
elmanın yanı sıra limonda yüzde 4.6, kuru soğanda yüzde 0.8,
makarnada yüzde 0.7 fiyat gerilemesi yaşandı. Geçtiğimiz ay,
bisküvi yüzde 0.2, margarin ve meyveli gazoz yüzde 0.3, buğday unu,
çamaşır deterjanı ve bulaşık deterjanı yüzde 0.4, çamaşır makinesi
için kireç çözücü yüzde 0.5, bayan kuaförü ise sadece yüzde 0.9
oranında zam gördü. Şehirlerarası otobüs ücreti, domates salçası,
süt, pirinç, tahin helvası, zeytinyağı ve tavuk eti de enflasyon
altında zam gören ürünler arasında yer aldı. EN DÜŞÜK FİYAT ARTIŞI
ERZURUM’DA Diğer yandan, Türkiye genelinde Ekim ayında tüketici
fiyatlarında ortalama yüzde 2.2 oranında artış kaydedilirken, iller
bazında en düşük fiyat artışı yüzde 1.2 ile Erzurum’da kaydedildi.
Yıllık bazda en düşük fiyat artışı ise yüzde 6.9 ile Kayseri’de
görüldü. Devlet İstatistik Enstitüsü’nün (DİE) seçilmiş bazı iller
itibariyle belirlediği tüketici fiyatları endeksine göre, Ekim
ayında Erzurum’un ardından en düşük fiyat artışının yaşandığı iller
yüzde 1.6 ile Trabzon, yüzde 1.7 ile Zonguldak, yüzde 1.8 ile de
Eskişehir oldu. Aynı dönemde, fiyatların en fazla arttığı il ise
yüzde 3.9 ile Denizli oldu. Bu ili, yüzde 3.3 ile İzmir, yüzde 3.0
ile de Antalya takip etti. İTO’YA GÖRE FİYATLAR %2.5 ARTTI İstanbul
Ticaret Odası (İTO) tarafından hazırlanan 1995 bazlı geçinme
endeksine göre, yıllık ortalama artışlar perakende fiyatlarda yüzde
12.3, toptan fiyatlarda yüzde 13.3 olarak gerçekleşti. Bir önceki
yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında ise perakende fiyatlar yüzde
8.2, toptan fiyatlar yüzde 11.0 artış gösterdi. İzmir’de ise İzmir
Ticaret Odası tarafından hesaplanan Tüketici Fiyatları Endeksi,
Ekim ayında önceki aya göre yüzde 3.5, Toptan Eşya Fiyatları
Endeksi ise yüzde 2.3 oranında arttı. Kaynak: NTV