GÜNDEM/MÜZİK
ÜNİVERSİTESİ: Müzik üniversitesi arama
konferansı kitapçıkları kurumlara dağıtıldı. Katılanların neden
umutsuz oldukları şimdi daha iyi anlaşıldı. YÖK tarafından,
çalıştaylar iptal edildi. Şimdi kanun teklifi bekleniyor,
sonra atama yapılacak. Kitapçığı inceledik…Son olarak söylemek
isteriz ki;
1/ Kurumun adı: “Müzik ve Sahne
Sanatları Üniversitesi” olmalı ve başına; Adnan Saygun, Itri,
Meragi gibi isimler konulmamalıdır.
2/ Kurum yapılanması tekliflerinde,
torba kanun çıkarır gibi her şey konulmuş. O zaman özelliği,
konservatuarlardan farkı ne olacak? Üniversite içinde ilk-orta-lise
bölümü –şimdilik- olmamalı. Diğer konservatuarlar alt yapıyı
hazırlamalıdır…
3/ Rektöre bağlı 3-6 ayda bir
toplanacak ve tavsiye kararları alacak, “Danışma Kurulu”
mutlaka olmalı.
4/ Konservatuarlar ve GSF Müzik
Bölümleri Sanat Kurulu, 6 ayda bir, bu üniversite
tarafından “gündemle” toplanmalı. YÖK, sanat konseyi
toplama görevini, bu üniversiteye bırakmalıdır.
5/ Kurumda Müzik Eğitimi
Bölümü/Müzik Öğretmenliği ABD' si olmamalıdır. Bu, Eğitim
Fakülteleri Güzel Sanatlar Bölümleri’nin görevleri arasında devam
etmelidir…
6/ Kurum, her şeyi ben yaparım,
anlayışından ziyade, özel olarak; uluslar arası
sanatçı-araştırmacı-teknik ekip yetiştirmeye kendini
odaklanmalıdır.
7/ Yeni kurulacak bir üniversite,
merkezlerin içinde boğulmamalı, merkezler zamanla, özenle
seçilmelidir.
8/ Yapılanma dahil, üniversitede
“müzik terminolojisine” uygun
ifadeler/isimler kullanılmalıdır.
Raporlara devam
ediyoruz….
DÂRÜ’L-ELHÂN’DAN GÜNÜMÜZE
KLASİK TÜRK MÜZİĞİ ARAŞTIRMALARI VE EĞİTİMİ
Çalıştay Grup
Yöneticisi: Prof. Dr. Gülçin Yahya KAÇAR
Katılımcılar: Prof. Dr. Nilgün DOĞRUSÖZ
DİŞİAÇIK, Doç. Dr. Feyzan GÖHER VURAL,Yrd.Doç. Dr. Gamze KÖPRÜLÜ,
Yrd. Doç. Dr. Güneş AYAS, Yrd. Doç. Dr. Bilen IŞIKTAŞ.
Noktasız-virgülsüz uzun
cümleler, cümle düşüklükleri yapılmış…Maddeleri anlamak
zorlaşmış…
1-Müzik alanındaki çalışmaların
disiplinler arası yaklaşımla büyük zenginlikler katacağının dikkate
alınması gerekmektedir. Bu bağlamda: kurumsallaşma yoluna gidilerek
araştırma merkezlerinin ve enstitülerinin eş güdümlü olarak
çalışması gerekmektedir.
AY: Cümle
düşüklüğü örneği;“Müzik alanındaki çalışmaların disiplinler arası
yaklaşımla büyük zenginlikler katacağının dikkate alınması
gerekmektedir.” Yine “bağlamda” kelimesi kullanımı…Nereye zenginlik
katacak? Kim dikkate alacak? Hangi “araştırma
merkezleri” ve “hangi enstitüler” eş güdümlü çalışacak belli
değil!...Kaç tane müzik merkezi var ki?..
2- Müzik
alanındaki araştırmaların güncellenmesinin yapılmasıyla var olan
bilgi tekrarından kurtulacağı düşünülmektedir.
AY: Müzik
araştırmalarının güncellenmesi ne demek? Güncelleme ile bilgi
tekrarından nasıl kurtulunacak? Suya yazılmış ifadeler…Galiba,
“araştırmaların tek elden/bir merkezde toplanıp, aynı çalışmaların
yapılmasını önlemekten” bahsediliyor…Güncel, kabul
edilen çalışmaların müfredata girmesi,
akademisyenlerin okuması ve haberdar
olması ile ilgili!...
3- Türk
Mûsikîsi alanında süreli bir yayına ihtiyaç vardır. Basılı ve
elektronik ortamda günceli de yakalayabilen bir dergi
olmalıdır.
AY: “Bir müzik,
bir musıki” yorulduk artık yazmaktan…Kim bu dergiyi yayınlayacak?
Ve en önemlisi kim okuyacak? Bu konuda Pan Yay. Yetkilileri ile
görüşülebilir.
4- Veriler,
birinci kaynaklar üzerinden ele alınmalı, notaların yeniden
yazılması bu kaynaklarla esas alınarak uygulanmalıdır.
AY: Yine
cümle düşüklüğü var...Herhalde, yeni kaynaklardan elde edilen
bilgilerden bahsediliyor,ama “notaları
yeniden yazılması” deyince kafaları karıştırıyor. Veriler, birinci
kaynaklar üzerinden ele alınmamış mı? Neye göre
söyleniyor? Geçmiş uzmanlar suçlanmış olmuyor mu? Her çalışma,
zamanı ile değerlendirilmeli…
5- Ulusal Tez
Merkezinde devam eden tezlerin konu başlıklarının ne olduğuna
ilişkinin bilgilerin YÖK tarafından zorunlu tutularak bu merkezde
kamuya açık olarak verilmesi planlanmalıdır.
AY: 2.md. ile
aynı amacı güdüyor gibi. Birleştirilebilirdi.
6- Bilimsel
çalışmalarda lisansüstü tezlerdeki niteliğin artırılması
gerekmektedir.
AY:
Arkadaşlar; bizler –başlatmış
olduğum- bilim/sanat,
bilimsel/sanatsal birlikteliğini her yerde kullanmazsak
kimseye kızamayız. YÖK bile kullanmaya başladı. Ayrıca, tezlerin
niteliğini artırmak akademisyenlerin görevi olmalıdır. Bu madde
gereksizdir ve akademisyenlerin etikliğiyle
ilgilidir.
7- Nota
üzerinde yapılan değişikliklerle, farklı nüshaların
oluşturulmasıyla musikiye ve icraya zarar verilmektedir. Bu nedenle
nota kaynaklarının belirtilmesi ve dikkat edilmesi hususu önem arz
etmektedir.
AY: Bu
maddeden bir şey anlamadım, zaten Türk müziği arşivlerinde bir çok
bestenin farklı notaları bulunmakta, kaynakları gösterilmekte, bu
da zenginliktir. Halk müziğinde çok önemlidir, varyanttır.
Notaları, bestecinin izni olmadan kim değiştiriyormuş?
Farklı notalar, neden/nasıl icraya zarar ver(iyor)sin
ki? Gereksiz bir madde olmuş.
8- Şu andaki
cemiyetlerin, derneklerin geçmişteki dernek ve cemiyetlerin amaç ve
hedeflerinden çok uzakta olduğu görülmektedir. Yüzyıl önceki
derneklerde amaç ses ve saz sanatçıları yetiştirmek olmuştur.
Mûsikî Cemiyetlerinin, Dârül-elhân dönemindeki gibi nitelik
kazanması, toplumsal beğeni ve estetik düzeyinin artırılmasına
katkı sağlayacaktır.
AY: Türk
müziğini günümüze taşıyan/yaşatan, büyük özverilerle çalışan
dernek/vakıfların, hangi amaç ve hedeften uzak olduğu açıklanmamış
ve hakları yenmiştir. 24. Yılını kutlayan
“İstanbul Türk Müziği Festivali” izlenseydi bu sözler geri
alınırdı…”Yüzyıl önceki derneklerde amaç ses ve saz sanatçıları
yetiştirmek olmuştur” ama, artık konservatuarlar vardır. 10 yıl
hüküm sürmüş 1920’lerin Darülelhan’ıyla, bugünkü (2017)
dernekleri/vakıfları karşılaştırmak yanlış olmuştur. Her
kişi/kurum bulunduğu ortam ve zamanla
değerlendirilmelidir. Önce, konservatuarlar görevlerini
yapmalıdırlar. Gereksiz bir maddedir.
9- Kamu
kurumları ve STK’ları tarafından Türk Mûsikîsi sanatkârların
(profesyonel) ve ince saz topluluklarının desteklemesi ve bu
şirketlerin tamamen ya da kısmen vergi muafiyeti içerisinde
tutulması önemlidir.
AY: Bir üst
maddede Müzik STK’larını niteliksiz deyip, şimdi destek istemek
tenakuzdur. Sponsorlara vergi muafiyeti zaten yapılmaktadır.
Gereksiz bir maddedir.
10- Türk
Müziği Ansiklopedisi için mevcut kaynakların yeniden
değerlendirilerek uzmanlık alanlarına göre belirlenerek
hazırlanması gerekmektedir.
AY: Yine
cümle düşüklüğü. Neyin belirlenerek? “Mevcut kaynaklar eklenerek
yenilenmeli” denilmeliydi. Ki, bu belli aralıklarla yapılan bir
çalışmadır. Ayrıca; kim yapacak sorusu cevapsız
bırakılmıştır.
11- Müzik
biliminde uluslararası açılımlı çalışmalar ve araştırmalar
yapılmalı, önceliğin Türk Dünyası ve Balkanlar olarak belirlenerek
dünyaya yayılması önem arz etmektedir.
AY: Yine
cümle düşüklüğü. Müzik sadece bir bilim midir?
“Uluslararası açılımlı çalışmalar” yapılmıyor mu? Şu cümle;
“önceliğin Türk Dünyası ve Balkanlar olarak belirlenerek”
değil, “Türk Dünyası ve Balkanlar’a öncelik verilerek..”
olmalıdır.
12-“Müzikteki
terminoloji probleminin
giderilmesi Kuram-Pratik ve kavramsallaştırma
da ortak bir söylemin oluşturulması lâzımdır.
AY: “Müzikteki
terminoloji probleminin giderilmesi” değil, “Müzik
terminolojisi’nin belirlenmesi/yazılması..” olarak katılıyoruz.
“Kuram-Pratik ve Kavramsallaştırma da..” katılmıyor, “Teori
ve uygulama da…” olarak katılıyoruz. Çünkü,
kavramsallaştırma: “gözlemlenen şeyleri özetleyip, onu
genele yaymaktır” yani “soyutlamaktır.” Dolayısıyla konu
ile ilgisi yoktur.
13- Müzik
Tarihi çalışmaları, romantik ve ideolojik söylemlerin dışında
tutulmalıdır.
AY: Böyle bir
eser yoktur ki, ideolojinin dışında olsun. Mayıs 2017 Müzdak
sempozyumunda, İTÜ TMDK Müzikoloji Böl. Öğr. Üyesi Doç.Dr. Gözde
Çolakoğlu Sarı Müzik Tarihi yazmak: Türk Müziği Tarihi Yazılabilir
mi? adlı bildiriyi sunmuştu. Bu maddede ne amaçlanmıştır; keşke
açıklansaydı, örnek verilseydi. Genelleme devam ediyor…
14- Çocuklar
için pedagojik açıdan uygun olan Halk Türkülerinin derlenmesi ve
müzik eğitiminde kullanılması çok acilen yapılması gereken
hususlardandır.
AY: Yine
cümle düşüklüğü. Doğru cümle: Pedagojik açıdan uygun
olan türkülerin, çocukların müzik eğitiminde kullanılması için acil
çalışmalar yapılmalıdır. Halk türküleri zaten kullanılıyor? Ne
anlatılmak istenmiş? Farklı bir uygulama mı düşünülmüş? Kim
yapacak? Ortaya söylenmiş…
15- Nazarî
çalışmaların destekleyicisi olarak bir Türk Müziği akort cihazının
geliştirilmesi lâzımdır.
AY: Akort
cihazı; nazariyat için mi, uygulama çalışmaları için mi
gereklidir?!..”Nazari çalışmaların uygulamasında
destekleyici olacak…” denseydi anlaşılır bir cümle
olurdu.
16- Türk
müziği çalgılarıyla ilgili organolojik daha kapsamlı çalışmaların
yapılması ve desteklenmesi gerekmektedir. Eğitimde usûl bilgisinin
arûz vezniyle olan ilişkisi de göz önünde bulundurularak
programlara eklenmesi sağlanmalıdır.
AY:
Bu raporları -bu bölümü- okurken insanı yoruyor.
Organoloji, çalgı bilimidir. Cümleler yanlış ve ters kurulmuştur.
Organoloji'den birdenbire usul-aruz ilişkisine geçilmiştir –ne
ilgisi varsa- ki, zaten konservatuarlarda organoloji çalışmaları
yapılmakta ve eserler okutulmaktadır. Bu da; program, müfredat,
öğretim elemanı ve öğretim metodu sorunudur.
17- Ülkemizdeki müzik tartışmalarını
ideolojik çerçeveden çıkarmak gerekmektedir. Devletin kültür-sanat
politikasının güçlendirilmesi, özel ihtimam gösterilmesi ve bilim
dünyasıyla müzakere edilerek problemlerin tespitlerine gidilmesi
gerekmektedir.
AY:13. Mad. İle
aynı anlamdadır.
18- Türk
Müziği Repertuvarı ana arşiv kaynaklarımızın oluşmasını
sağlayanların başında gelen Cüneyd Kosal Hocamıza, üstadımıza
yapmış olduğu bütün üstün hizmetlerinden dolayı Kültür Sanat büyük
ödülünün verilmesi yerinde olacaktır.
AY: Raporlarda olmayacak bir madde. Bir
kişiye ödül verilmesi tavsiyesi olmaz. Ödüller için zamanı gelince
ilgili kuruma başvurulur. “İstanbul Türk Müziği
Festivali” ni gerçekleştirdiğim, ülkemize “özgün ve alanında tek”
festival kazandırdığım halde, 24 yıldır hala, bir ödül (müzik STK
ları hariç) “Kültür Sanat Büyük Ödülü” alamadım.
Yanlış anlaşılmasın; ben de rapora yazılsaydım “olmaz” derdim, onun
için örnek verdim.
Folklor araştırmacısı…
değişti.Alanımızla ilgili olan aşağıdadır.
- f) Folklor araştırmacısı kadrosuna atanabilmek için;
1) Üniversite ve yüksekokulların; müzik,
halkbilim, Türk halk bilimi, etnoloji, Türk dili ve edebiyatı,
Türkoloji, sosyoloji, sosyal antropoloji, tiyatro, dilbilim, sanat
tarihi, ilahiyat bölümleri veya anabilim dalları, Üniversitelere
bağlı Devlet konservatuarlarının; tiyatro, müzik, halk oyunları,
temel bilimler, folklor
ve etnomüzikoloji bölümleri,
güzel sanatlar fakültelerinin geleneksel el sanatları, müzik,
tiyatro, tekstil, halı, kilim ve eski kumaş desenleri bölümleri
lisans mezunu olmak,
2) Folklor araştırmacılığı görevini gerektiren görme,
işitme, bedensel kusur ve sağlık sorunu bulunmamak,
Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesi’ne
Bağışlar…
“2000'de hayatını kaybeden müzisyen ve bestekar
Cinuçen Tanrıkorur'un arşivi de kütüphaneye bağışlandı.
Tanrıkorur'un kitaplarının yanı sıra, konser kayıtları, notaları,
müzik aletler ve kostümleri de kütüphane de koruma altına alınacak.
Dünyanın en büyük kütüphaneleri arasında yer alacak
Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesi, Türkiye'deki en büyük kütüphane
olacak. 7 gün 24 saat vatandaşlara açık olacak kütüphane aynı
zamanda dijital ortamda da hizmet verecek.” (Basından)