Bürokrat, asker ve siyasiler kıpkırmızı

TBMM İçişleri Alt Komisyonu, Pasaport Kanunu'nda değişiklik öngören yasa tasarısı üzerindeki çalışmalarını tamamladı. Komisyon, Kırmızı Pasaport olarak bilinen diplomatik pasaportları alacaklar arasına Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, Başbakan, başbakan yardımcıları ve bakanlar ile ana muhalefet partisi genel başkanını eklerken, TBMM üyesi olmayan bakanların kırmızı pasaport almasına ilişkin düzenlemeyi tasarı metninden çıkarttı. Komisyonun kabul ettiği metne göre, diplomatik pasaportların düzenlenmesi ve geçerlilik süresinin uzatılmasında yurtiçinde Dışişleri Bakanlığı Protokol Genel Müdürlüğü, yurtdışında ise büyükelçilikler yetkili olacak. Komisyonun kabul ettiği metinle ilk kez kırmızı pasaport alacaklar arasında Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, Başbakan, Bakanlar, Başbakan Yardımcısı Bakan ve ana muhalefet partisi genel başkanı yer aldı. Daha önceki kanunlarda bu kişiler yer almıyordu. Komisyon, mevcut kanunda ve TBMM'ye gelen tasarıda yer alan ''TBMM üyesi olmayan bakanlar'' ifadesini tasarı metninden çıkardı. Bu durumda Meclis dışından atanacak bakanlar kırmızı pasaport taşıyamayacak. Tasarıda yer alan Askeri Yargıtay Başsavcısı ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başsavcısı da kırmızı pasaport alamayacak. YÖK Başkanı, Kuvvet Komutanları ve Jandarma Genel Komutanı, MGK Genel Sekreteri, AB Genel Sekreteri, DPT Müsteşarı, Hazine Müsteşarı, MİT Müsteşarı, Diyanet İşleri Başkanı, Denizcilik Müsteşarı, Dış Ticaret Müsteşarı, Gümrük Müsteşarı, Merkez Bankası Başkanı, Emniyet Genel Müdürü, TİKA Başkanı ve il valileri ise tasarıya eklendi. Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği üst düzey görevlilerinden resmi görevle görevlendirilenler, Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri nezdinde görevlendirilen müşavirler, ateşeler ve muavinleri, uluslararası kuruluşlarda başkan, direktör, direktör birinci yardımcısı ve mümasil görevde bulunanlar ve uluslararası mahkemelerde seçimle görevlendirilen hakimlerin kırmızı pasaport olmasına ilişkin hükümler tasarı metninden çıkarıldı. KIRMIZI PASAPORT TAŞIYACAKLAR Alt komisyonun hazırladığı tasarı metnine göre kırmızı pasaport taşıyacaklar şöyle belirlendi: ''Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçileri, uluslararası kuruluşlardaki Türkiye Cumhuriyeti daimi temsilcileri, konsolosluk memuru statüsündeki Başkonsoloslar, Dışişleri Bakanlığı meslek memurları ve hukuk müşavirleri, uluslararası kuruluşlarda görev alan ve bu kuruluşlar ile ilgili anlaşma, sözleşme veya mutabakatlara istinaden diplomatik ajanların statüsünde diplomatik ayrıcalıklar ve bağışıklıklardan yararlanan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları. Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Anayasa Mahkemesi Başkanı, Ana Muhalefet Partisi Genel Başkanı, Başbakan Yardımcısı Bakanlar, Askeri Yargıtay Başkanı, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı, Yargıtay Başkanı, Danıştay Başkanı, Bakanlar, Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Genelkurmay İkinci Başkanı, TBMM üyeleri, Sayıştay Başkanı, Orgeneraller ve Oramiraller, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, Başbakanlık Müsteşarı, MGK Genel Sekreteri, Bakanlık Müsteşarları, AB Genel Sekreteri, DPT Müsteşarı, Hazine Müsteşarı, MİT Müsteşarı, Diyanet İşleri Başkanı, Denizcilik Müsteşarı, Dış Ticaret Müsteşarı, Gümrük Müsteşarı, Merkez Bankası Başkanı, Emniyet Genel Müdürü, il valileri, büyükelçi unvanı taşıyan Başbakan Başdanışmanları, TİKA Başkanı, eski cumhurbaşkanları, yasama meclisi eski başkanları, eski başbakanlar, eski dışişleri bakanları, ve siyasi kuryeler.'' YEŞİL PASAPORTLAR Komisyon, kamuoyunda ''yeşil pasaport'' olarak bilinen ''hususi damgalı pasaportlar'' ile ilgili düzenlemeler de yaptı. Buna göre, TBMM eski üyeleri, eski kurucu meclis ve eski danışma meclisi üyeleri ve eski başkanları, daire başkanı ve üstü unvanlar ile mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle girilen ve üç yıllık yetişme dönemi sorunda ilgili mevzuatları uyarınca yeterliliklerini alarak atanan kariyer mesleklere ait kadrolarda görev yapan ve birinci derece kadroyu almış olan devlet memurları, birinci derece kadroya yükselmiş en az albay rütbesindeki subaylar, birinci sınıf emniyet müdürleri, birinci derece kadroya sahip hakimler ile savcılar, doçent ve profesör olarak yükseköğrenim kurumlarında en az iki yıl görev yapmış olanlar, Büyükşehir, il ve ilçe belediye başkanları, özel kanunla kamu tüzel kişiliğine haiz olarak kurulan kurum, kurul ve üst kurul başkanları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının genel başkanları, Türkiye ihracatçılar meclisi başkanı, işçi, memur ve işveren sendikalarının konfederasyon genel başkanları, yıllık kurumlar vergisi yönünden illerinde birinci olan kurumlar ile, Türkiye genelinde ilk 50 arasına giren kurumların kanuni temsilcileri, bir önceki takvim yılında en az 30 milyon dolarlık ihracat yapan firmaların yönetim kurulu başkanları ve genel müdürleri yeşil pasaport alabilecekler. 'UMUMA MAHSUS PASAPORTLAR'' Vatandaşların kullandığı ve kamuoyunda ''lacivert pasaport'' olarak bilinen ''umuma mahsus pasaportlar'' ile ilgili de bazı değişiklikler yapıldı. Bu pasaportlar, 18 yaşına kadar olanlara en az 1, en fazla 5 yıl, 18 yaşından büyüklere en az 1, en fazla 10 yıl süreli verilebilecek.