Bu hastalık en çok erkekleri vuruyor
Abone olErkeklerde kadınlara oranla 3 kat daha sık görülüyor. Ergenlik çağında başlıyor. Alt bel ağrısıyla ortaya çıkıyor... İşte o hastalık...
En çok erkekleri vuruyor. Ergenlik çağında başlıyor. Çoğu zaman
tanısı çok geç konuluyor. Bir omurga romatizması tipi olan
Ankilozan Spondilit (AS) hastalığını Anadolu Sağlık Merkezi İç
Hastalıkları ve Romatoloji Uzmanı Dr. Selda Öktem anlattı.
Ankilozan Spondilit kimlerde ve hangi yaşlarda
görülür?
AS, erkeklerde üç kat sık görülür. Başlangıç yaşı çoğunlukla
ergenlik döneminden, erişkin yaşlara kadar değişebilir ama
genellikle 45 yaşından sonra başlamaz. AS, hastaların yüzde 40'ında
ergenlik döneminde görülür. Hastalığın başlangıç yaşı ne kadar
erkense, şiddeti ve ağırlığı da o oranda fazla olur. AS'li kişi
eğer HLA B27 genini taşıyorsa, yatkınlığını çocuklarına
aktarabilir. Ancak yatkınlığın geçmesi hastalığın mutlaka
gelişeceği anlamına gelmez, sadece hastalık gelişme riskini
artırır. Ailesinde AS olan bir kişinin diğer insanlara göre riski
20 kat artar.
Bu hastalığın belirtileri nelerdir?
AS'nin en sık görülen yakınması 'alt bel' ağrısıdır. Bu ağrı belin
biraz daha aşağı tarafında hissedilir. Bazen kalçanın ortasına
doğru yayılır. Bir gün sağ taraf, bir gün sol tarafta ağrı
olabilir. Hasta yürümekte zorlanır. Ağrı ve tutukluk özellikle
sabaha karşı başlar. Yatakta pozisyon değiştirirken zorlanmaya
neden olur ve sabahları kalkarken zorlanma, bazen yardımla yataktan
kalkmayı gerektiren tutukluk, topuklarda, ayak tabanlarında ağrı,
sabah üstüne basamama görülebilir.
Omuz ve kalça eklemleri olarak bilinen kök eklemlerde tutulum olabilir. Kalça eklemlerinden kaynaklanan sakatlıklara ve duruş bozukluklarına neden olabilir. Yine ayak bileği ve diz eklemlerinde şişlik, ağrı ve hareket kısıtlılıkları görülür. Ama bu şekildeki eklem yakınmaları her hastada görülmez, hastaların az bir kısmında çevresel eklem iltihabı gelişir.
ŞİDDETLİ AĞRI, KISITLILIK VE DEPRESYON
Hastalık kişinin günlük yaşamını nasıl
etkiler?
AS, kişinin yaşam kalitesini bozar. Şiddetli ağrısı olan kişiler
bazen kişisel gereksinimleri için başkalarına ihtiyaç duyar.
Omurgadaki şekil bozukluğu ve ağrı, özellikle bedensel güç
gerektiren işlerde sorunlara neden olur. Ek olarak şiddetli ağrı ve
kısıtlılık depresyona yol açabilir.
Başka belirtileri de var mıdır?
En çok rastlananı göz iltihabıdır. Gözde kızarıklık, ağrı ve
bulanık görme aynı anda başlarsa üveit (gözün uvea tabakasının
iltihaplanması) gelişmiş olabilir. Aort kapak yetmezliği, kalpte
ritim sorunları, kronik ishal ve kalın barsakta kolit beraberinde
görülebilen sorunlardandır.
Hastalık süresi uzadıkça, bu tür sorunların görülme sıklığı artar.
Göğüs kafesinin hareketlerinin azalması, akciğer kapasitesinin
sınırlanmasına ve solunum sıkıntısına yol açabilir. Sigaranın
mutlaka bırakılması gerekir.
AS tanısı nasıl konur, ne tür testler
kullanılır?
Özellikle genç yaşta başlamış bel ağrısı ve tutukluğu olan,
sabahları bu yakınmaları daha şiddetli yaşayan kişilerin mutlaka
bir romatoloji uzmanına yönlendirilmesi gereklidir. Tanı için
omurga ve omurganın leğen kemiğiyle yaptığı eklemi (sakroiliak
eklem) içine alan bir röntgen filmi çekilmesi çoğunlukla yeterli
olur. Hastalığın henüz yeni başladığı durumlarda direkt röntgenler
yeterli bilgi vermeyebilir. Bu durumda Manyetik Rezonans (MR) veya
Bilgisayarlı Tomografi (BT) çekmek, kan tahlillerinde iltihap
belirtilerine ve genetik yatkınlık molekülü olan HLA B27'ye bakmak
gerekebilir.
Nasıl bir tedavi yöntemi uygulanıyor?
Sıklıkla yangı baskılayıcı ağrı kesiciler, romatizma tedavisine
özel ilaçlar ve yeni yeni kullanıma giren biyolojik ajanlar
kullanılır. Tedavi öncesi bir takım tarama testleri yapılmalı ve
gerekli önlemler alınmalıdır.
(hurriyet.com.tr/Nilgün Yıldız)