Bu görüntü sonrası bakanlık harekete geçti!
Abone olRoma dönemine ait mozaikler üzerinde yapılan restorasyon çalışmasında büyük bir skandal yaşandı. Mozaikler arasındaki ciddi farklılıklar üzerine bakanlık inceleme başlattı.
Yeni açılan ve Dünyanın ikinci büyük mozaik sergileme alanına
sahip Hatay Arkeoloji Müzesi’ndeki mozaiklerin, yeni müzeye taşınma
sırasında bir restorasyon skandalına kurban gittiği ortaya çıktı.
Bakanlık devam eden restorasyonları durdurarak, bir kurul kurarak
inceleme başlattı.
arkeofili.com’da yer alan habere göre; eşsiz Roma dönemi mozaiklerinin sergilendiği müze, Başbakan Davutoğlu’nın da katıldığı bir törenle açılmıştı. 55.000 metrekare alan üzerine kurulu, 52 milyon TL maliyetli müzede 1700 eserin sergileneceği bildirilmişti. Müzenin en gözde eseri olarak ise Tell Tayinat’ta bulunan Şuppiluliuma heykeli kabul ediliyor.
Eski-Yeni
ARALARINDA CİDDİ FARKLAR VAR
Fakat Antakya gazetesi’nin, yerel mozaik ustası Mehmet Daşkapan’ın açıklamalarıyla yaptığı haber mozaiklerin eski müzedeki ve yeni müzedeki halleri arasında ciddi farklılıklar olduğunu ortaya çıkardı. Birçok eserin yanlış restore edildiği fark edildi. Daşkapan: “Roma Dönemi’nin görkemli zamanlarını resmeden mozaikleri resmen karikatür haline getirmişler, hele ki bazıları orijinal halinden çok şey kaybetmiş, değerinden çok şey yitirmiş” açıklamalarını yapmıştı.
ARAŞTIRMA BAŞLATILDI
Bu haber ve Daşkapan’ın açıklamaları üzerine Turizm Bakanlığı
bir komisyon kurdu ve araştırma başlattı. Yapılan ilk incelemelerin
ardından da, Antakya Gazetesi’nin 16 Nisan tarihli haberine göre
müzede devam eden restorasyonlar tamamen iptal edildi. Kültür ve
Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdür
Yardımcısı Mustafa Bozdemir’İn yazılı açıklaması şöyle:
“Hatay Yeni Arkeoloji Müzesi’nde yer alan bazı Roma Dönemi
mozaiklerinde yaşanan restorasyon hataları olduğunu iddia edilen
gazete haberleri üzerine, söz konusu Müzede restorasyon yapılarak
sergilenen mozaik çalışmalarını incelemek üzere, Bakanlığımız
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nce, mozaik konusunda
uzmanlardan oluşan bir Komisyon kurulmuştur. Kamuoyunca herhangi
bir yanlış algılamaya mahal verilmemek açısından, Komisyon
tarafından gerekli araştırma ve inceleme çalışmaları tamamlandıktan
sonra, konuyla ilgili bilgilendirme ayrıca yapılacaktır.”
Eski-Yeni
ŞİMDİ NE OLACAK?
Durumun farkında olan Kültür Bakanlığı’nın mozaiklere ne olduğu ve
neden olduğu konusunda kamuoyunu bilgilendirmesi gerekiyor. Böyle
büyük bir dikkatsizlik ve sorumsuzluğun, dünyanın en büyük ikinci
mozaik sergileme alanı olmasıyla övünen bir müzede olması büyük bir
üzüntü ve utanç kaynağı.
MOZAİK USTASINDAN SKANDALLA İLGİLİ AÇIKLAMA
Hataylı mozaik ustası Mehmet Daşkapan’ın Antakya Gazetesi’nden
Tamer Yazar’a yaptığı, 1 Şubat tarihinde yayınlanan açıklamaları
şöyleydi:
“Yeni Müze’de, mevcut eserlerin şu an sadece yaklaşık yüzde 65’i
sergileniyor. Bu anlamda çalışmalar ilerledikçe, Yeni Müze’deki
eser sayısı da buna paralel olarak artacak. Ama konumuz da işte bu
sergilenen, sergilenmeden önce de restorasyon aşaması geçiren
eserler.”
2 SENE ÖNCE DE NAKİL HATALARI YAŞANMIŞTI
“Bundan yaklaşık 2 sene önce, eski Müze’de mozaikler salondan
salona taşınırken, ben bu taşıma işini yapanları izliyordum. Çok
sık Müze ziyareti yapıyorum. Çünkü bu eski eserler, benim mozaik
çalışmalarıma da fazlasıyla ilham oluyorlar. O gün, tuhaf bir şey
oldu. M.S. 5. yüzyıla ait Yakto Mozaiği parça parça çekildi ve
belki 150 parçaya bölündü… Orada iki kişi bu bölünen parçalardan
birini taşırken, o parçayı bir anda yere düşürdü ve düşen parça
kırıldı, kırılmayla beraber taşlar koptu. O an şok oldum ve tek bir
şey düşündüm… Bu parçalar yeni Müze’ye nasıl taşınacak,
taşındıkları yerde tekrar nasıl restore edilecek. Ve bugün… Yeni
Müze ziyaretimde, iki sene önce kendi kendime sorduğum bu korkutucu
şeyin cevabını aldım! Hem şaşkınlıkla hem üzülerek…”
Eski - Yeni
MOZAİKLERDE RESTORASYON HATALARI
“Geçen hafta Müze’yi ziyarete gittim ve dikkatimi çeken en az 10
tane mozaikte ciddi restorasyon hataları gördüm, hatta bu hatalar,
o mozaiklere orijinal halinden çok şey kaybettiren, inanılmaz,
affedilmez hatalar ne yazık ki…
Bu mozaiklerin Eski Müze’deki orijinal hallerini de biliyorum,
elimde fotoğrafları da mevcut. O anlamda bir karşılaştırma yaptığım
vakit, bu eşsiz mozaiğin ne kadar bozulduğunu da çok net bir
şekilde gördüm diyebilirim.”
İSİS SEREMONİ MOZAİĞİ
“Orada ilk dikkat ettiğim mozaik, İsis Seremoni Mozaiği oldu. Mısır
efsanelerine göre Kral Tanrı Osiris’in kızkardeşi ve Güneş Tanrısı
Horus’un Annesi olan İsis’e ait olan bu mozaik, bir taban mozaiği
ve geçmişi de M.S. 2. Yüzyıl. Mozaik’teki kadın figürünü ilk
gördüğümde gözlerime inanamadım. “Aman Allah’ım, bu bir şaka mı”
dedim kendi kendime. Önce yanlış gördüm diyerek biraz daha
yaklaştım… O kadar değişmişti ki, bu gördüğüm İsis, kesinlikle M.S.
2. yüzyıldan kalan mozaik olamazdı. Çünkü taşları eksikti, hatta
taşların yeri değişmişti, renkler farklılaşmış ve hatta uyumsuz bir
yüz ifadesi ortaya çıkmıştı.
Mozaiğin kadın figürünün yüz kısmında o kadar ciddi bir değişim
yaşanmış ki, inanılmaz. Anlamadığım şey, bu nasıl fark edilmez? Bu
şekilde bir restorasyon nasıl yapılır? Hadi yapıldı, ama nasıl olur
da kontrol edilmez?”
MOZAİK ESTETİK AMELİYAT GEÇİRMİŞ GİBİ!
“Yüz tarafında, göz kısmında ciddi oynamalar, tahribatlar var.
Hatta ifade etmem gerekirse, taşların yeri değiştirilmiş. Yüzde,
elmacık kemiğinin o şakak noktasındaki kıvrımlar değişmiş, daha da
ötesi şişirilmiş… Öyle ki, estetik ameliyat geçiren birinin
operasyon sonrası yüzü şişer ya, aynen öyle olmuş… Kulak kısmın
altında en az 10-12 kopan taş var. Zira orijinal halinde, yani Eski
Müze’deki halinde bu taşlar yerli yerindeydi, ama şu an yok…
AMERİKA’DA OLSA KIYAMET KOPARDI
Peki, bu taşıma ertesinde gerçekleşen restorasyon sırasında neden
eski görüntüye sadık kalınmamış, böylesi bir skandala nasıl olup da
imza atılmış, bunu anlamaya çalışıyorum. Soruyorum ve anlamaya
çalışıyorum. Çünkü bunlar Türkiye’nin zenginliği, Hatay’ın,
Antakya’nın zenginliği. Bunları korumamız gerekmez mi? Bunlara
gözümüz gibi bakmamız gerekmez mi?
Resmen, bu şaheser mozaik, açık ve net, karikatüre dönüştürülmüş
durumda. Bu bir sanat skandalıdır ve inanın, bu eğer ki Fransa’da,
İngiltere’de ya da Amerika’da olmuş olsa, kıyamet kopardı.”