Böyle takip ediliyorsunuz!

Burası İstanbul Emniyet Müdürlüğü Haber Merkezi. Mobese merkezi ve 155 Polis İmdat hattının kalbi, fotoğraflarda gördüğünüz bu merkezde atıyor. Sabah gazetesinin görüntülediği merkez, en son Taksim’deki canlı bomba eyleminden sonra önemini bir kez daha kanıtlayan ve 90 polis memurunun üç vardiya halinde çalıştığı bu merkezde, masalarda gördüğünüz telefonlar her gün 20 bin kez çalıyor. İstanbul’un güvenliğinde çok önemli bir misyona sahip olan Mobese ve 155 ekiplerinden sorumlu İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Kemal Erbir’e misafir olduk ve Emniyet Haber Merkezi’nde bir gün geçirdik. NASIL ÇALIŞIYORLAR? 155 Polis İmdat hattında üçer grupta toplanan ve 30’ar kişiden oluşan toplam 90 polis, dönüşümlü olarak çalışıyor. Bu memurlar İstanbul’un 35 ilçesinden gelen çağrıları karşılıyor. Aldıkları ve ihbara dönüşmesi gereken çağrıları, ihbara dönüştürüp ilgili kanal operatörlerine aktarıyorlar. Sadece terör ve kaçakçılık için gelen ihbarlara dair tutanak da tutuluyor. Altı kanalı idare eden kanal operatörlerinin her biri altı ilçeden sorumlu. Her bir kanal operatörü kendi ilçesiyle ilgili ihbarı telsiz aracılığıyla ilgili ekiplere yönlendiriyor. GELİŞMİŞ TEKNOLOJİ VE ÜNİVERSİTELİ POLİSLER 155 Polis İmdat hattında kullanılan bir ihbar modülü ve son teknolojiyle donatılan bir çağrı programı var. Telefonu açan polis memuru, bu ihbar modülündeki ihbar formuna aldığı bilgileri, yerini, zamanını yazıp, e-mail ortamında kanal operatörüne atıyor. Oldukça ağır bir görev alan 155 polisliği için daha çok üniversite mezunu memurlar tercih ediliyor, hatta tercihen iletişim ve halkla ilişkiler eğitimi almış olanlar. Memurlar işe başlamadan önce diksiyon kursuna gönderiliyor. Zaman zaman da stres yönetimi eğitimleri alıyorlar. ADRESLERE ULAŞMAK ZOR 155’çi polislerin yaşadığı bir diğer sıkıntı da GSM operatörlerinin ve Türk Telekom’un lokasyon yani adres bilgilerini kendileriyle paylaşmaması: “Paylaşmadıkları için vatandaşa veya olay yerine geç ulaşıyoruz. Bu bilgileri paylaşmak için mahkeme kararı istiyorlar. Bu da süreci uzatıyor, çünkü biz adli bir birim değiliz. Adli birimlerle irtibata geçmemiz, onların bunu talep etmesi ve iznin çıkması birkaç saati alabiliyor. Düşünün intihar eden bir insan için birkaç dakika ne kadar önemli, ama biz bu türden bürokratik ayrıntılarla uğraşıyoruz.” 20 MİLYON DOLARLIK MOBESE Haber Merkezi’nin bir diğer önemli işlevi de Mobese kameralarının takibi. İstanbul’da şu anda bin 179 noktada 4 bin 11 kamera var. Her bir noktada üç sabit kamera ve bir dönebilen kamera kurulu durumda. İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nün bundan altı yıl önce tam 20 milyon dolar harcayarak kurduğu Mobese sistemini Kemal Erbir, ‘Bizim gözümüz-kulağımız’ diye tabir ediyor. Eskiden suç mahalline giderken bir karanlığın içine daldıklarını ama şimdi önceden gördükleri yerlere ekipleri göndermenin işlerini çok kolaylaştırdığını anlatıyor. İstanbul’da Mobese kameralarının nerelere takılacağı değişik şubelerden oluşturulan bir komisyon kararıyla tespit ediliyor. Komisyon bölgelere gidip, kritikler ve suç analizleri yapıyor ve Mobese kamerasının yerine karar veriyor. CANLI BOMBA MOBESE’DEYDİ Taksim’deki canlı bomba eyleminin aydınlatılmasında Mobese kameralarının rolü büyük. İlk olarak Mobese kameralarında tespit edilen eylemcinin görüntüsü, giysileri, sırt çantası olayın aydınlatılmasında önemli bir fayda sağlamıştı. Ancak bu son eylem tek değil elbette. Mobese kameralarını izlemekle ve şüpheli görüntüleri, ilgili birimlere iletmekle görevli polislerin sayesinde aydınlatılan pek çok vaka var. Onlardan ilkini İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Kemal Erbir şöyle aktarıyor: “Bir trafik kazasında araç, bir kadın ve iki çocuğa çarpmıştı. Çarpan bir avukattı ve çarptıktan sonra yaralıları hastaneye götürüp ve kendisinin çarptığını gizlemişti. Arabada da bir hasar olmadığı için kimseyi şüphelendirmeyen bu durumu Mobeseci arkadaşlar gördü ve trafik ekiplerine bildirdi. Böylece olayın faili belli oldu.” Erbir’in anlattığı bir diğer vakada ise olay şöyle gelişiyor: “20 yaşlarında bir genç, aracını park etmiş, caddenin kenarında dururken, kameranın başındaki polisin dikkatini çekmişti. Plakasını sorgulamış ve arabanın çalıntı olduğunu anlamış, derhal ekipleri sevk etmiş. Arabada bir genç kız vardı ve kimbilir zanlının kaçıncı kurbanı olacaktı. Adamın 50 suçtan sabıkası olduğunu, bunların arasında hırsızlık ve tecavüz gibi eylemlerin olduğunu anladık.” MOBESE DİLEKÇELERİ Mobese İstanbul halkı tarafından o kadar benimsenmiş durumda ki, sokaklarına kamera takılması için imza toplayan ve Emniyet’e başvuran insanlar var. Kemal Erbir; özellikle iş hanlarının, esnaf gruplarının olduğu sokak ve çarşıların bu konuda yoğun talepte bulunduğunu anlatıyor. Aynı şekilde çeşitli mahalle ve sitelerden de benzer talepler geldiğini söylüyor: “Tabii devletin her isteyenin kapısına Mobese kurmak gibi bir lüksü yok. Bu aslında halkın polise güveniyle ilgili bir şey. Halk kendi güvenliğini temin etme ihtiyacı duyuyor.” EV FİYATLARI ARTIYOR Mobese kameralarımızın bulunduğu yerlerde ev fiyatları artıyor. Güvenliğin daha yüksek olduğunu düşünen emlak sahipleri, evlerini daha yüksek fiyata satabiliyor. Aynı zamanda Mobese kameralarının olduğu yerler, araç sahiplerinin en güvenli park yerleri haline dönüşmüş durumda: “Çünkü biliyorlar ki orayı 25 saat gözetleyen bir göz var.” Mobese’nin sağladığı avantajlardan biri de ana arterlerde daha az polisin istihdam edilmesine yol açması. Böylece polisler ara arterlerde ve kameraların olmadığı yerlerde görevlendiriliyor: “Mobese’nin henüz 370 noktada kurulu olduğu zamanlarda tam 70 trilyona yakın tasarruf sağlamıştık.” 155 DOĞRRU KULLANILMALI Kemal Erbir, en önemli sorunlarının vatandaşların 155 hattını doğru kullanmaması olduunu söylüyor: “Polis imdat hattı sadece gerçekleşmekte olan ve yeni gerçekleşmiş konularda aranmalıdır. Gerçekleşmiş ve üzerinden zaman geçmişse, kendi bölgelerindeki karakollara ve ilçe emniyet müdürlüklerine gidip oradan yardım istenmelidir. Amaç dışında aramalar olduğu zaman, bize gerçekten ihtiyaç duyanlar mağdur oluyor ve bu bazen hayati sonuçlara neden olabiliyor. Mesela artık ölümle sonuçlanmayan maddi hasarlı trafik kazalarında, taraflar kendi aralarında anlaşırsa polis çağırmama hakkına sahip. Bizim 155 operatörleri aşağı yukarı şu saatler arasında hangi bölgenin okullarının teneffüse çıktığını bilir. Çünkü çocuklar çıkıp okulun önündeki ankesörlerden hattımızı sürekli çaldırır. Haber Merkezi’ne gelen çağrıların dörtte biri trafik, dörtte ikisi bilgi talepleri, geri kalan dörtte biri de gerçekten suça yönelik ihbarlardan oluşuyor. Erbir, en çok iş çıkış saatlerinde, trafiğin yoğun olduğu saatlerde, büyük merkezlerde önemli maçların olduğu saatlerde ihbarların arttığını söylüyor: “Örneğin İnönü Stadı’nda Beşiktaş’ın maçı varsa Beşiktaş semtinden hırsızlık ihbarları artar. Çünkü hırsızlar ekiplerin maçla ilgili güvenlik almak için kaydırıldığını bilir, ekipler ara arterlerden çekilir ve hırsızlara gün doğar.” Erbir, en çok alınan ihbarların da işyerinden hırsızlık, otodan hırsızlık ve oto hırsızlığı olduğunu söylüyor. GÜLDÜREN İHBARLAR 155 polisleri kendilerine gelen bazı absürd ihbarları da bizimle paylaştı: * “Bir kadın çantasının çalındığını söyleyerek bizi aradı. ‘Neredesiniz?’ diye sordum, Kadıköy’de bir köftecide oturduğunu söyledi. Mekanın adını sorunca da, mutfak kısmına geçip aşçının adını sordu. Sonra da bana dönüp ‘İsmail’miş adı’ diye cevap verdi.” * “Denizli’ye tatile giden bir kadın, İstanbul’daki evine geldiğinde evine hırsız girdiğini anlamış ve bizi aramıştı. ‘Polis imdat buyurun,’ diye çağrıyı cevapladım. Karşımdaki kadın ne dese beğenirsiniz: ‘Aaa İmdat Bey yine siz misiniz, buraya mı tayin oldunuz, hayırlı olsun.’ Gülsem mi, ağlasam mı bilemedim.” * “Bir bey aramıştı. Evine vergi denetmenlerinin geldiğini, bilmediği bir vergi borcunun olduğunu ve kendisinden 250 TL aldıklarını anlattı. Ben de ‘Vergi denetmenleri eve gelmez, bu kişiler dolandırıcı olmasın,’ dedim. Arayan kişi, ‘Ben de bundan şüphelendim, arabam olmamasına rağmen, benden taşıt vergisi aldılar,’ dedi.” * “Birkaç gün önce masamdaki telefon çaldı, açtım. O günlerde de televizyonlarda sık sık kaçan kurbanlıklar haberleri yayınlanıyordu. Arayan vatandaş telefonda ‘Öküzün biri arabama çarptı, kaçtı, şu anda Haliç köprüsündeyim,’ dedi. Ben de gayrı ihtiyari argo bir tabir kulandığını düşünerek, ‘Plakasını aldınız mı?’ diye sordum. Meğer arabasına gerçekten öküz çarpmış.” Güvenlik, özel hayattan önemli Mobese sistemini ilk kurulduğunda beraberinde ‘özel hayatlara müdahale’ tartışması da başlamış, hatta ‘Nobese’ diye kampanyalar düzenlenmişti. Ancak Kemal Erbir, bu kampanyaların çok tutulmadığını, insanların güvenlik ihtiyacının daha önemli olduğunu söylüyor. Erbir ayrıca önemli bir ayrıntıya da dikkat çekiyor: “Zaten bizim özel hayata müdahale etmek gibi bir tekniğimiz yok. Kameraların ‘karartma’ diye bir tekniği var, binanın dışını görüyor ama bir cama geldiğinde ya da duvara geldiğinde orası kararıyor ve içeriyi görmüyor. Yani binanın içini gösterme gibi bir özelliği yok. Sokağın gözlenmesini de özel hayat olarak gören anlayışlar artık çok da itibar görmüyor. Ayrıca dünyadaki örneklerini düşündüğümüzde, bizim kameralarımız çok masum kalıyor.” Cinayeti birlikte çözdüler 155 görevlisi Halil İbrahim Türker’in 24 Mayıs’ta, gece 24.00 civarlarında telefonu çaldı. Arayan kişi Okmeydanı civarlarında yerde kanlar içinde yatan birinin olduğunu söyledi. Olayı görmediğini, ancak iki ticari taksinin olay yerinden hızla uzaklaştığını anlattı. Ve kaçan şahısın eşgalini verdi. Türker olayı kanal operatörü olan polis memuru Bayram Yıldırım’a iletti ve olay yerine ekip gönderildi. Bu sırada yaralı Özel Okmeydanı Hastanesi’ne sevk edilmişti. Yaralının ve kaçan kişinin eşgalini İstanbul çapındaki ekiplere bildirdiler. Aradan 30 dakika sonra Eyüp’ten bir genç kız 155’i aradı, babasının kanlı giysilerle ve alkollü bir şekilde eve geldiğini anlattı. Kız, babasının bir cinayet işlemiş olabileceğini söylüyordu. İki memur eşgallerin birebir örtüştüğünü fark etti. Bu sırada polis memuru Miat Mert, kendi bölgesinde yaşayan genç kızın adresini verdiği eve ekip gönderdi. Ve üç polis memurunun gayretiyle Okmeydanı’nda ağır yaralı ve daha sonra hayatını kaybeden kişinin katilinin, gerçekten de genç kızın babası olduğu açığa çıktı.

Internet Haber Mobil Uygulama

Böyle takip ediliyorsunuz!