Bosna'da hayat normale dönmedi
Abone olBosna-Hersek'te 10 yıldır yaşanan barış sürecine rağmen acının izleri halen silinebilmiş değil. Savaş sonrası 1 milyon mülteci hala evlerine dönemedi.
Ülkede mülteci ya da yerinden edilmiş durumdaki 1 milyon kişiden
300 bini kamplarda yaşarken, kimi bölgelerde işaretleme çalışmaları
bile tamamlanamayan mayınlar nedeniyle onlarca kişi hayatını
kaybediyor. Bosna-Hersek Parlamentosu Temsilciler Meclisi Başkanı
Şefik Caferoviç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 3.5 milyon
nüfusu olduğu varsayılan Bosna-Hersek'te savaş sonrası 1 milyon
mülteci ve yerinden edilmiş kişinin evlerine dönemediğini söyledi.
Yurtdışında olanlardan 400 bininin geri dönüşünün beklenmediğini
vurgulayan Caferoviç, 300 bininin de geri dönmek için beklediğini
ancak ekonomik nedenlerden dolayı gelmediklerini dile getirdi.
Bosna-Hersek içinde yerlerinden edilmişlerin kamplarda kaldığını
belirten Caferoviç, ''Bu durum uygarlık adına bir leke'' dedi.
Bosna-Hersek'te saldırıların, soykırım ve etnik temizlik
metodlarıyla gerçekleştiğini belirten Caferoviç, şunları söyledi:
''Ülkede entegrasyonun gerçekleşmesi için geri dönüşlerin
desteklenmesi gerek. Mülteciler ve yerinden edilmişleri yaşadıkları
yerlere döndürememek, Boşnaklar üzerinde uygulanan etnik temizliğin
başarılı olduğu anlamına gelir. İnsanların evlerine dönebilmesi
için tüm dünyanın çaba göstermesi gerekir. Geri dönüşler için çok
uzun süre Sırp Cumhuriyeti tarafından politik engellemeler oldu.
Bunlar ortadan kalkınca ekonomik nedenler ortaya çıktı.''
Caferoviç, ülkede kişi başına düşen gelirin yılda 2 bin dolar,
işsizlik oranının ise yüzde 40 olduğunu vurguladı. MAYIN TEHLİKESİ
Bosna-Hersek'teki en büyük sorunlardan biri, ne kadarlık alana
döşendiği bile tam tamamlanamayan mayınlar... Bu nedenle her yıl
onlarca kişi, hayatını kaybediyor ya da sakat kalıyor. Ülkede
yaşanan işsizlik nedeniyle patlamamış mayınları toplayıp,
parçalarını satarak hayatını kazanmaya çalışanlar da var. Birçok
insanın bu nedenle mayın çıkartırken hayatını kaybettiği
bildirildi. Savaş sırasında en yoğun çarpışmaların yaşandığı
cephelerden biri olan Maglaj şehrinde 24 milyon metrekare alan
mayınla döşeli. Her yıl sadece 1 milyon metrekarelik alandaki
mayınların tasfiyesinin maliyeti ise 350 milyon Avro. Maglaj'da
barışın sağlanmasından bugüne, mayın nedeniyle 27 kişi ölürken, 50
kişi yaralandı. ACI UMUDU YOK ETTİ Bu yıl 1 Mart Bağımsızlık
Günü'nde, 16 yaşındaki oğullarını mayınlar nedeniyle kaybeden
Dikecic ailesi de, diğer çocuklarının geleceğinden endişeli.
Barışın sağlanması ile 1995 yılında evlerine geri dönen Dikecic
ailesinin evlerinin hemen arkasındaki ağaçlık alan mayın döşeli.
Bunların temizlenmesi için defalarca belediyeye başvursalar da,
belediyenin imkanlarının bunun için yeterli olmadığını söylüyorlar.
Liseye giden oğlu Edin'in kar yağışı nedeniyle ayağının kayması
sonucu mayınlı bölgeye düştüğünü vurgulayan Zaçir, gözyaşları
içinde şunları söyledi: ''Savaştan önce Bağımsız Bosna için
beklentilerimiz vardı. Ama vaad edilenler gerçekleştirilmedi, bizi
ortada bıraktılar. Büyük oğlum Yasmin, savaş sırasında
yaralanmıştı. Bunun travmasını henüz atlatamadı. Küçük oğlum
Benyamin 5 yaşında. Ama burada çocuklarımızın geleceği yok.''
PROTEZ İHTİYACI Maglaj'da yaşayan 50 yaşındaki Hazim Skejiç de,
tank mermisinin isabet etmesi nedeniyle bir ayağını kaybetmiş.
Skejiç, protez isteğiyle 10 yıldır çok sayıda yardım kuruluşuna
başvurduğunu ancak kimsenin yardımcı olmadığını söyledi.
Yetkililer, savaşın yanı sıra mayınların temizlenmemesi nedeniyle
barış sürecinde de çok sayıda organ kayıplarının yaşandığını
vurgulayarak, acilen protez atölyelerine ihtiyaç duyulduğunu
bildirdiler.