Borsaların kaybı 5 trilyon $
Abone olDünyadaki faiz artırım süreciyle hisse senedinden kaçış hızlandı. Borsaların değeri 5 trilyon dolar azaldı
Dünyada devam eden faiz artırım süreci hisse senedi piyasalarını
vuruyor. Faiz artışlarının ekonomik büyümeyi dolayısıyla şirket
kârlarını azaltacağı beklentileriyle dünya borsalarının toplam
değeri Mayıs ayından bu yana yaklaşık 5 trilyon dolar azaldı. Bu
rakam Türkiye'nin milli gelirinin yaklaşık 14 katına karşılık
geliyor. Yükselen oranlar nedeniyle faiz enstrümanlarının
cazibesinin artması da yine hisse senedine olan ilgiyi azaltıyor.
Bu nedenle tüm dünyada özellikle gelişmiş ülke merkez bankalarının
faiz kararlarıyla ilgili yaptıkları her açıklama anında fiyatlara
dahil ediliyor.
FED korkutuyor
ABD Merkez Bankası'nın (FED) faiz artırımlarına devam edeceği
sinyallerini vermesiyle 28 Nisan'da 50.3 trilyon dolar olan 45 ülke
borsasının piyasa değeri dün itibarıyla 45.2 trilyon dolara indi.
Haziran 2004'ten bu yana yaptığı 16 toplantıda faiz artırımına
giden FED faizleri yüzde l'den yüzde 5'e çekti. FED'in 28-29
Haziran'da yapacağı ve faiz kararının alınacağı Acık Ryasa Komitesi
toplantısında, faizleri yüzde 5.25'e yükselteceği düşünülüyor.
ABD'nin dışında Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) faiz artırımlarını
sürdürebileceği ve uzun zamandır yüzde O faiz politikasını izleyen
Japonya'nın da faiz artırımlarına başlayacağı beklentisi hisse
senedinden kaçışları hızlandırıyor. Faiz artışı tahvillere olan
ilgiyi ise artırıyor.
Tercihler değişti
İşte uluslararası arenada yaşanan tüm bu gelişmeler, en çok son
yıllarda yabana sermaye akınına uğrayan Türkiye gibi gelişmekte
olan ülke piyasaları olumsuz etkiliyor. Çünkü bu ülkelerdeki yüksek
reel faizden yararlanmak isteyen yabana yatırımcılar,
tasarruflarını artan faizler nedeniyle riski daha düşük olan
gelişmiş ülkere yöneltme eğiliminde. Geçen ay içerisinde faiz
artırımlarına ara vermesi beklenen FED'in enflasyonist baskıların
önüne geçebilmek için artırımlara devam edebileceğinin sinyalini
vermesi Mayıs'tan bu yana dünya borsalarını sarsıyor.
Borsalar Eylül 2001'e döndü
Sanayileşmiş ülke merkez bankalarının enflasyon endişelerine
karşılık kısa vadeli faizleri artıracağına yönelik beklentiler ve
bu paralelde emtia fiyatiarında yaşanan gerileme; dünya
borsalarında hızlı düşüşlere neden oldu. Japonya'da Tokyo
Borsası'nda Nikkei 225 Endeksi Eylül 2001'den bu yana en düşük
düzeye inerken, Avrupa borsaları son alti ayın dip düzeyine indi.
Analistier, enflasyon endişesine karşılık yapılan faiz artışlarının
daha da artacağına yönelik beklentilerin piyasalardaki geri
çekilmeyi hızlandırdığını ifade ediyor.
Avrupa'nın en büyük 600 şirketinin hisselerim içeren Dow Jones
Stoxx 600 Endeksi yüzde 1.9 düşüşle alti ayın en düşük düzeyi olan
302.59 puana inerken, Tokyo Borsası'nda Nikkei 225 Endeksi yüzde
4.1 düşüşle 11 Eylül 2001 tarihinde yapılan terör saldırılarından
bu yana en düşük düzeye geriledi.
Avrupa borsalarında satışların yoğunlaşması sonucu, bu yılın
tamamında sağlanan kazancın tamamı kaybedilirken, 18 Avrupa
borsasının tümünde değer kayıpları yaşandı. Frankfurt Borsası'nda
DAX Endeksi yüzde 1.35 gerilerken, Paris Borsası'nda CAC 40 yüzde
2.17 ve Londra Borsası'nda FTSE 100 yüzde 1.9 düştü.
Gelişmekte olan piyasalarda da sert satışlar yaşanırken, en hızlı
düşüş yüzde 8.9'la Moskova Borsası'nda yaşandı. RTS Endeksi 1.241
puana gerileyerek, 18 Ocak'tan bu yana
en düşük düzeye indi.
ABD'de Mayıs ayında üretici fiyatlarının artmasının etkisiyle, New
York Borsası satışlarla güne başladı. Dow Jones Sanayi Endeksi
açılıştan itibaren yüzde 0.21 gerileyerek 10.758 puana inerken,
Standard & Poor's 500 Endeksi yüzde 0.4 düşüşle 1231.10 puana
geriledi. Teknoloji hisselerinin ağırlıkta olduğu Nasdaq'da ise
Bileşik Endeks yüzde 0.4 düşüşle 2082.29 puana indi.
Altın 2 ay geriye döndü
Diğer yandan, emtia fiyatlarında da çarpıcı düşüşler gözlendi.
Altının ons fiyatı iki ay aradan sonra ilk kez 600 dolar düzeyinin
altına indi. Londra'da altın fiyatı ons başına 17.5 dolar düşüşle
586.75 dolara geriledi.
İMKB'nin 1.5 aylık değer kaybı yüzde 39.5 oldu
Mayıs ayında piyasa değeri en hızlı gerileyen borsalar
sıralamasında ise ilk sıraları gelişmekte olan ülke borsaları aldı.
Son 1.5 ayda piyasa değeri en hızlı azalan borsa yüzde 43.02 ile
Kolombiya Borsası oldu.
istanbul Menkul Kıymetler Borsası ise yüzde 39.5 ile piyasa değeri
en hızlı azalan ikinci borsa durumunda bulunuyor. Son 1.5 aylık
sürece bakıldığında dünya borsaları arasında piyasa değeri en fazla
azalan borsaların gelişmiş ülke borsaları olduğu görülüyor. Bu ülke
borsalarının hem şirket sayısı hem de işlem hacmi bakımından diğer
ülke borsalarından büyük olması parasal kaybın daha fazla olmasına
neden oluyor. Tüm dünya borsaları arasında Mayıs ayı başından
itibaren piyasa değeri en fazla azalan borsa New York Borsası oldu.
28 Nisan'da 14.7 trilyon dolar olan New York Borsası'nın piyasa
değeri 930 milyar dolar azalarak 13.7 trilyon dolara indi. ikinci
büyük kayıp ise Japonya borsalarında yaşandı.
Kaynak:Vatan