BJKnin 1 numaralı kurucusu
Abone olKomitacı - BJK'nin Kurucusu Fuat Balkan'ın Anıları
Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün sicil
defterinde "1 numaralı kurucu" olarak yer alan Fuat Balkan 'ın
bizzat kaleme aldığı anıları, vefatından 38 yıl sonra Turgut Gürer
tarafından
“Komitacı” adıylayayımlandı.
Şüphesiz ki geçmişi 1903'lere dayanan
Beşiktaş Kulübü'nün resmiyet kazanıp bir cemiyet kimliğine
kavuşmasında örgütleyici olarak başı çeken kişi, 1909 yılında
kulübe katılan Fuat (Balkan) Bey'dir. Fuat Bey, 1906-1907
yıllarında, daha çiçeği burnunda bir teğmenken İttihatçı
örgütlenmeye katılmıştır. İttihatçı örgütlenmenin Enver Paşa
kanadına bağlıdır. Balkan harbi sonrası, yine bu örgütlenmenin bir
parçası olarak, doğrudan Süleyman Askeri Bey' e ve Enver Paşa'ya
bağlı olarak Teşkilat-ı Mahsusa bünyesine dahil olmuştur. Fuat Bey,
1913-1924 yılları arasındaki komitacılık faaliyetlerinde
başardıklarıyla, bir ulusal kahraman olarak vasıflandırılması
gereken bir kişidir.
Fuat Balkan, Hareket Ordusu'yla birlikte
1909 Nisan ayında İstanbul'a geldikten kısa bir süre kendisi gibi
İttihat ve Terakki üyesi olan muallim Refik ve Yüzbaşı Şeref
Beylerle bir araya gelmiştir. Kendilerini bir kulüp kurmaya teşvik
eden kişi ise İttihat ve Terakki'nin askeri kanadı subaylarından
Muhittin (Akyüz) Bey olur. Muhittin Bey 1888 yılında mezun olduğu
Harp Okulu'nda ders verdiği yıllarda, Abdülhamid aleyhine faaliyet
gösterdiği gerekçesiyle tutuklanmış, önce Trablusgarp'a, ardından
Diyarbakır ve Erzurum'a sürgün edilmiş eski bir Jöntürk'tür. 1908
Meşrutiyet ilanından sonra İttihatçı kadrolar tarafından askeri
rütbeleri geri verilmiş, Beyoğlu Mutasarrıflığı (o bölgenin en
büyük mülki erkânı) görevine getirilmiştir. (O dönem Beyoğlu
Mutasarrıflığı, Haliç'in Beyoğlu yakasındaki tüm ilçeleri
kapsamaktadır.) Muhittin Bey, Fuat Bey'i sadece teşvik etmekle
kalmamış, kulübün kurucuları arasında yer almayı kabul etmiş ve
hazırlanan kulüp kuruluş başvurusunu kısa sürede onaylayarak
Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü'nün, kuruluşu resmen tescil
edilen ilk Türk kulübü olarak spor tarihine geçmesini de
sağlamıştır.
Fuat Balkan, Beşiktaş Kulübü'nün sadece üye
defterindeki 1 numaralı isim değildir. 1960'ta faaliyete geçen
Beşiktaş Kulübü Divan Kurulu'nun üye listesinde de 1 numara Fuat
Balkan'a, 2 numara Enver Balkan'a, 3 numara Hikmet Balkan'a aittir.
Milli Mücadele'deki hizmetleri nedeniyle İstiklal madalyasıyla
ödüllendirilen Fuat Balkan'ın anılarını okumak, onu tanımak, onu
anlamak, 105 yıllık Beşiktaş Kulübü'nün temsil ettiği değerleri
anlamak, özümsemek demektir. Çoğu zaman kulaktan dolma bilgilerle
masaya yatırılan, Beşiktaş Kulübü - Teşkilat-ı Mahsusa ilişkileri
de Fuat Balkan'ın anılarıyla aydınlanmaktadır. Gürer Yayınları
tarafından yayımlanan "" adlı bu kitap işte bu nedenle her
Beşiktaşlı tarafından mutlaka, ama mutlaka okunmalıdır.
(Tuğrul Yenidoğan)
-Milli Mücadele’ye katılan
Beşiktaşlı sporcular kimlerdi?
- Batı Trakya’daki ilk
Türk cumhuriyeti nasıl kuruldu?
- İsmet İnönü başkanlığındaki Teşkilat-ı Mahsusa
toplantısında neler görüşüldü?
- Alman zeplinleri, Fuat
Balkan’ın verdiği istihbaratla Selanik’te nereleri bombaladı?
- BJK’nin ilk kulüp binası bir gecede nasıl
yapıldı?
- Mustafa Kemal, Çanakkale cephesine Makedonya
Komitası temsilcisini neden çağırdı?
- Teşkilat-ı Mahsusa’nın İstanbul’daki gizli karargâhı
neredeydi?
- Kılıç Ali’nin Fuat Balkan’a verdiği denize atılan bavulda neler
vardı?
- “Lozan” dönüşü İsmet İnönü, Fuat Balkan’a trende neler
söyledi?
Fuat Balkan ilk Türk komitacıydı*. BJK’nin “1” no.lu kurucu üyesi
olan Fuat Balkan üç dönem BJK’nin başkanlığını da yaptı. Birinci
Dünya Savaşı’nda, Batı Trakya’da Bulgar komitacılarıyla Sırp ve
Yunanlılara karşı mücadele etti.
Kurtuluş Savaşı’nda Batı Trakya’da, Yunanlıların Anadolu’ya sevk
edecekleri kuvvetleri Rumeli’de oyalamakla görevlendirildi. Lozan
Antlaşması’ndan sonra Mareşal Fevzi Çakmak, Fuat Balkan’a bir
takdirname gönderdi ve “sonsuz hizmetleri” için kendisine teşekkür
etti.
Üç dönem TBMM milletvekilliği yaptı. Cephe’den Meclis’e girenlere
verilen yeşil-kırmızı kurdeleli İstiklal Madalyası sahibidir.
Eskrimdeki başarısıyla spor tarihine adını yazdırdı.Aile arşivinden
özgün belge ve fotoğraflarla...