Bir değil çok hata var
Abone olHelikopterin bu kadar süre geçmesine rağmen bulunanaması eleştiri konusu oldu. Uzmanlar nedenlerini açıkladı.
Pilotlar Derneği İkinci Başkanı Ahmet İzgi, radar
sistemindeki teknolojik geriliğe, ELT cihazı sorununa, tek pilot
problemine, ülkede helikopter pilotu yetiştiren okullar olmamasına
ve ekipman ihtiyacına dikkat çekti.
BBP lideri Muhsin Yazıcıoğlu ile birlikte toplam 6 kişiyi
taşıyan helikopter, Kahramanmaraş’ın Çaylayancerit ilçesinden
Yozgat Yerköy’e gitmek için havalandı ancak düştü.
‘Helikopter neden ve nerede düştü? Niye ulaşılamıyor?’ gibi
soruları, Uzmanlar, kaza anından itibaren cevap aranan bazı
soruları Canlı Gaste’de yanıtladı.
Pilotlar Derneği İkinci Başkanı Ahmet İzgi ve Acil Tıp Uzmanları
Derneği Başkanı Dç.Dr. Başar Cander helikopter, pilot, ELT, 112
Acil gibi konularda açıklamalarda bulundu.
Cander ise, 112 Acil’le yapılan görüşmede ortaya çıkan
eksikliklerin üzerinde durdu: Böyle bir telefon geldiğinde 3 şey
üzerinde durulmalı; kaza yerini, kazanın şiddeti ve yaralıların
durumunu tespit etmek ve ilk yardım konusunda bilgi vermek. Ama bu
olayda bunların yapılmadığını görüyoruz.
PİLOTLAR DERNEĞİ 2. BAŞKANI AHMET İZGİ
Olaya pilot olarak baktığımda, uçuş öncesi bir pilot bazı bilgiler
vermek zorundadır. Kişi sayısı, aracın özellikleri, aracın içindeki
telsiz sayısı ve elektronik cihazlar, araç düştüğünde alarm veren
ELT cihazının olup olmadığı konularındaki bilgileri sözlü ya da
yazılı olarak verir.
Bu bilgiler merkeze ulaştırılır. Burası genelde Ankara olur. Hangi
hava aracının hangi şehirden ne zaman kalkacağı, hangi yöne kaç
kişiyle gideceği böylece bilinir. Bu bölgede başka bir hava aracı
varsa, yani trafik varsa, kuleler tarafından bu pilotlara
bildirilir.
Hava aracının durumu, yere konuşlanan radar tarafından saptanır. Bu
radarlar, belirli yükseklikteki dağlarda bulunur ve bütün bilgiler
İstanbul, İzmir, Ankara, Antalya gibi; şimdi hepsi Ankara'da
olacak, toplanır. Büyük radar ekranlarında hava aracının 4 haneli
bir kodu vardır. Bu kodun altında da aracın yönü ve yükseklik
bilgileri yer alır.
Helikopterler alçaktan uçar...
Tüm bunlar ışığında ‘Kaybolmaması gerekmiyor mu?’ sorusuna şu
yanıtı verebilirim. Yolcu taşıyan uçaklar, belli bir yüksekliğin
üzerine çıkar. Uçaklar, denizaltı gibi tam kapalıdır ve basınçlı
kap şeklinde çalışır. Ama helikopterlerin hemen hemen hepsi normal
hava aracıdır ve kabinleri basınçlı değildir. Basınç nedeniyle,
helikopterlerin üst sınırı üst sınır 12 bin feet'tir. Hatta bu
yükseklikte bile en fazla 15 dakika kalması tavsiye edilir.
Dolayısıyla helikopterler bu yüksekliğin altında uçarlar.
Türkiye’deki radar sistemi, alçak irtifada hava araçlarını takip
edemiyor. Bu sistemimizdeki bir eksiklik. Benim bildiğim kadarıyla
yenilenecek ama yenilenmemiş haliyle 4 bin feet'in altına inerseniz
radarda görülmezsiniz. Radar sisteminde eksiklik var.
ELT ucuz bir sistem...
ELT cihazı konusunda ise, acil yer gösterici vericisi anlamı
taşıyan bu cihaz, kaza anında sinyal vermeye başlar. Sinyal
vermemesini; tahimini olarak araçta olmamasına bağlayabiliriz.
Konmamış olabilir. Pilotun doldurduğu brifing kağıdına bakmak
gerekir. Deklare etmiş mi yoksa etmemiş mi? Çok pahalı bir şey
değil, konması gerekli. Ayrıca belli bakımları var. Örneğin
bataryasının değiştirilmesi gerekir.
Pilot okuılları yok...
Tek pilotla uçmak, havacılıkta tavsiye edilen bir şey değil. Kapalı
havalarda, bulut ve sis içinde otomatik pilota güvenebilirsiniz.
Ama tavsiye edilen 2 kişi uçmaktır. Bir başka sorun da, ülkemizde
sabit kanat pilotu yetiştiren okullar var ancak helikopter pilotu
okulları yok. Çalışmalar var ama henüz böyle bir okula sahip
değiliz. Bu işi, askerlikten emekli olan pilotlar yapıyor.
Ekipman ihtiyacı...
Bölgede, 2 bin kişilik bir kurtarma teşkilatı çalışıyor. Ben
profesyonel değilim ama çok fazla ekipmana ihtiyaç olduğunu
biliyorum. Herkes mutlaka Bolu Dağı'ndan geçmiştir ve kazanın
olduğu bölge oranın 3 katı yüksekliğinde. Kar ve sisin içinde
aramaya çalıştığınızı düşünün...
Enkazın üstüne de kar yağmıştır. Termal kameraların işe yaraması
için ısı olması gerekli. ABD'li pilot Kartalkaya'da kaybolduğunda,
en son teknolojiyle bile bulanamamıştı; köylüler buldu
hatırlarsanız.