Bilinçsiz aydınlatmanın faturası ağır
Abone olGereğinden fazla ve yanlış yerde ışık kullanmak, ışık kirliliğinin yanı sıra enerjinin havaya gitmesine yol açıyor.
TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi personeli tarafından hazırlanan
verilere göre, ışık kirliliğinin kaynakları arasında; yol, cadde ve
sokak, park, bahçe, spor alanları, turistik tesisler, binaların dış
cepheleri ve reklam panolarının aydınlatmaları, güvenlik amacıyla
aydınlatma ve evlerden, binalardan taşan ışıklar yer alıyor.
Kullanılan armatür ve lambaların yanlış seçimi ve yanlış
yönlendirilmesi, bu aydınlatmalarda ışık tecavüzü, göz kamaşması,
uzayda kaybolan dikine ışık ve aşırı miktarda ışık oluşmasına neden
oluyor. ''Uluslararası Karanlık Gökyüzü Birliği''nin yaptığı bir
araştırmaya göre, bu şekildeki dış aydınlatmalarda ışığın yüzde 30
kadarı boşa gidiyor. Bu yanlış uygulamaların maliyetinin, ABD'de
yılda 2 milyar dolar olduğu hesaplanmış. Türkiye için yapılan
değerlendirmeler ise en az yüzde 30 enerji kaybı olduğu yönünde. Bu
veriler ışığında, ışık kirliliğine karşı önlem almak, yaklaşık bir
elektrik santralı kurmak anlamına geliyor. Yerleşim yerlerinin
gelişigüzel aydınlatılması, hem profesyonel gökbilimcileri, hem de
halkı ve gökyüzünü özel araçlarla izlemeyi seven amatör
astronomları etkiliyor. Gözlemevleri, şehirlerden kilometrelerce
uzakta olsalar bile bu sorunla karşı karşıya kalıyorlar. DOĞAL
HAYATA ETKİSİ Doğal hayatı da etkileyen ışık kirliliği, gece
seyahat eden göçmen kuşların yüksek yapılardan yayılan ışıklar
nedeniyle yönlerini şaşırarak binalara çarpıp ölmelerine, denize
ulaşmak için denizle kara arasındaki aydınlık farkını kullanan
yavru deniz kaplumbağalarının da yapay ışıklandırmalarla karaya
yönelerek hayatlarını kaybetmelerine yol açıyor. Doğru aydınlatma
için ilke olarak izlenecek en basit yol, ışığın göğe yönelmesini
kesmek ve aydınlatılacak yere yöneltmek. Birim enerji başına daha
çok ışık veren kaynakları kullanmak, zamanlayıcılarla gereksiz
aydınlatmaları gece yarısından sonra kapatmak diğer önemli
hususları oluşturuyor. Işık kirliliğinin önlenmesi konusunda
herkese görev düşüyor. Bunun için doğru aydınlatma konusunda bilgi
sahibi olmak, uygulamalarda doğru aydınlatma kurallarına uymak ve
çevredeki yanlış uygulamaları ilgililere duyurmak gerekiyor.