Bebeğinizin kafasında şekil bozukluğu varsa dikkat!
Abone olBebeklerde kafatası şekil bozuklukları neden olur? Bebeklerde doğum sırasında ya da ilerleyen göndem meydana gelen şekil bozukluklarının nedeni yaıtş pozisyonuyla alakalı bir durum. Bebeklerde meydana gelen kafatası şekil bozukluklarında tedavi nasıl yapılır ?
Doğum sırasında ya da ilerleyen aylarda bebeğin yatış
pozisyonuna bağlı olarak gelişen kafatası şekil bozuklukları
ebeveynlerin ilk anda paniğe kapılmasına neden oluyor. Bu durumda
bir uzmana başvurmak erken dönemde önlem alınmasını ve eğer
gerekliyse tedavi planlaması için zaman kazanılmasını sağlıyor.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uz. Dr. Nihal Madak Binboğa,
bebeklerdeki kafatası şekil bozuklukları ve tedavi yöntemleri
hakkında bilgi verdi.
BEBEĞİNİZ 1 YAŞINA GELMEDEN YASTIK KULLANMAYIN: Başın sağlıklı büyümesi, bebeğin beyninin de sağlıklı bir şekilde büyüdüğünü göstermektedir. İlk aylarda en hızlı büyüyen vücut bölümü olan kafatası, bebeğin tüm vücudu gibi kolayca şekil değiştirebilmektedir. Başın ön bölgesinde bulunan bıngıldak 9-18. aylar arasında kapanmaktadır. Bu dönemlerde ebeveynler, bebeklerinin kafasının arkasındaki düzlük ve diğer taraflarındaki asimetrik bozukluklar nedeniyle panik yapmaktadır. Kafatasındaki şekil bozukları genellikle şu nedenlerden kaynaklanmaktadır;
• Bebeğin anne karnındaki duruş pozisyonu
• Doğumun uzun ve zor olması
• Bebeğin küvözde kalması
• Bir yaşından önce yastık kullanımı
• Boyun kaslarındaki kısalık
Beyin gelişimine de etki eden kafatası şekil bozuklukları kalıcı
olmasın
Doğumdan sonra fark edilen kafatası şekil bozuklukları, bazı
aileler tarafından düzelir diye kendi haline bırakılmaktadır. Ancak
kafatası şekil bozukluklarının bir kısmı kalıcı olabilmektedir.
Bunun için erken teşhis ve önlemlerin alınması önemlidir. Yapılan
araştırmalar bebeğin boyun kasındaki kısalık ya da gerginliğin %
85-90 oranında baş şekil bozukluğuna sebep olduğunu ortaya
koymaktadır. Boyundaki bu direnç yetişkinlerdeki boyun tutulması
gibidir. Fakat bebekler bu pozisyonu haftalarca muhafaza ettikleri
için kafatasına etkisi çok daha yüksek seviyede olmaktadır.
Bebeğinizin kafatası şekil bozukluğunun sebebinin iyi araştırılması
gerekmektedir. Şekil bozukluğunun boyun kaslarından kaynaklanması
durumunda fizyoterapi ile bebeğin boyun kasları
güçlendirilebilmektedir. Böylece henüz tüm kafatası kemikleşmeden
yapılacak tedavi ile şekil bozuklukları düzeltilebilmektedir.
YATIŞ POZİSYONUNU DOĞRU AYARLAYIN: Yatış
pozisyonundan kaynaklanan şekil bozukluklarını ise bebeğinizin
yatış pozisyonunu değiştirerek düzeltmek mümkün olabilmektedir.
Bunun için kafadaki deformasyon ilk fark edildiğinde bebek 6.
ayından küçükse ve deformasyon hafif ve orta şiddetteyse, pediatri
uzmanının yönlendirmesi ile öncelikle 1-2 ay yatış pozisyon
değişimi ile düzelmesi beklenmelidir. Pozisyon değiştirmek; bebeği
sırtüstü yatırırken başının düzlüğün olduğu yerin zıt tarafına
dönük yatırılmasıdır. Çok basit gibi görünse de bunu başarmak
gerçekten zordur. Pek çok ebeveyn uygulamada oldukça
zorlanmaktadır. Bunu bu kadar zor yapan ise bebeğin boyun kasında
bulunan gerginlik ve kısalıktır. Bebek ısrarla yatırıldığı yönün
tersine dönebilmektedir. Mümkün olan en erken dönemde bir
fizyoterapist ile birlikte çalışarak bu gerginliğin üstesinden
gelinmesi en doğrusu olacaktır.
KAFATASI KEMİKLEŞMEDEN TEDAVİ ÖNEMLİ: Bebeğin kafatası 13 ay sonra kemikleşmektedir. Kafatası şekil bozukluğunda en kritik dönem 3-8 ay arasıdır. Bu aylar arasında uygulanan tedavi yöntemlerinden olumlu sonuç alınabilmektedir. Ancak 13. ay sonrasında kafatası deformasyonunun düzelme imkânı bulunmamaktadır. Bu nedenle bebeğin kafatası şekil bozukluğu, yatış pozisyon değişimine cevap vermiyorsa başının radyasyon içermeyen 3 boyutlu incelemesi yapılarak ileri tedavi yöntemleri uygulanmalıdır. Dizaynı, güvenliği, başarısı kısa sürede sonuç verdiği için genellikle FDA tarafından onay almış, düzeltmedeki etkinliği ve rahatlığı tespit edilmiş, aktif kasklı tedavi yöntemi tercih edilmektedir. Bebeğin kafatası boyutlarına uygun ve deformitesine özgün kask tasarlanır. Günün önemli bir kısmında bebeğin kafasına takılan kasklı tedavi yöntemi ile çok kısa sürede olumlu sonuç alınabilmektedir. Tedavinin belli dönemlerinde bebeğin kafatası 3 boyutlu olarak incelenerek düzelmenin boyutlarına göre tedavinin devam edip etmeyeceği kararlaştırılır. Bir diğer ileri tedavi yöntemi ise kafatası düzeltici operasyonlardır. Bunların sonucunda da bebeğin kafatası bir süre sonra istenilen şekle gelebilmekte ve çocuklar yaşıtları gibi sağlıklı büyüyüp gelişebilmektedir.