Banka kredilerine dikkat!
Abone olTüketiciler Birliği, farklı isimler altında sunulan banka kredilerinin, tüketicinin ödeme gücü, tüketici mevzuatı ve bilgilenme hakkı dikkate alınmaması...
Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Nazım Kaya,
bankaların, kamu finansmanının karlılığı azalınca bireysel
pazarlamaya ağırlık verdiğini ve tüketici kredilerini
çeşitlendirerek karlılığını arttırmaya çalıştığını
söyledi.
Oluşturulan kredi yelpazesinin yanında alternatiflerinin de
çoğaltılması ile tüketicinin cazip görünen kredi kullanımlarının
ortaya çıktığını bildiren Kaya, ''Tüketici ve reklam mevzuatı
bankacılık sektörü tarafından dikkate alınmadığından ve kamu
otoritesince cezai yaptırım uygulanmadığından dolayı, ciddi
sıkıntılar yaşanmakta ve bu kontrolsüzlük sonucu oligopol sektör
oluşundan şikayet edilmektedir'' dedi.
Kaya, tüketicinin nakit ihtiyacının karşılanması nedeniyle tavsiye
edilebilecek bol alternatifli kredi paketlerinin, tüketicinin ödeme
gücü, tüketici mevzuatı, bilgilenme hakkı dikkate alınmadığından
dolayı tüketicinin kaybına ve kafa karışıklığına neden olabildiğini
ifade ederek şöyle konuştu:
''Reklamlarda sadece faiz oranının veya taksit tutarı
belirtilmesine rağmen, dosya masrafı, ipotek çözümü ve diğer
bedellerle birlikte ödeyeceği toplam tutar belirtilmediğinden
dolayı, tüketici çeşitli sürprizlerle karşılaşmaktadır. Bankaların
tüketiciye kullandırdığı krediler, özellikle ipotekli kredilerde
tüketicinin ödeme gücü dikkate alınmadığı için tüketicinin kaybına
neden olmakta, sonuçta bankalar şişkin gayrimenkul ve araç stoğuna
sahip olmakta, tüketicinin el konduğu ana kadar ödediği bedeller
ise boşa gitmektedir. Kredi kullanımlarında hayat sigortası
satılması, dosya masrafı alınması ise halen yürürlükte bulunan
mevzuata rağmen devam etmektedir. 4077 sayılı kanunda 'bir ürünün
satışı başka bir ürünün satışına bağlı kılınamaz' ve 'tüketiciye
toplam ödeyeceği bedel bildirilir' hükmü var iken, tüketici kredi
anlaşması yaparken sigorta ve dosya masrafı ile karşılaşmaktadır.
Artık bir SMS ile kredi müracaatının yapılması ile tüketiciyi
tahrik etmekte sürekli borçlandırma yapılmaktadır. Hiç hesapta
yokken bir SMS ile deneme yapan tüketici 'madem var kullanayım'
düşüncesiyle borçlandırılmaktadır.''
KREDİ TÜRLERİ
Kaya, bankaların sunduğu kredi türlerinin ''kredili mevduat hesabı,
taşıt kredisi, konut kredisi, tatil kredisi, eğitim kredisi,
emeklilik kredisi, ihtiyaç kredisi, kredi kartlarında ise nakit
avans ve asgari ödeme kolaylığı'' başlığı altında sıralandığını
söyledi.
Kredili mevduat hesabında bankaların tüketicinin otomatik ödeme
talimatı vermesi ve kredi kullanması gibi hallerde açılan bu
hesapla normalin 4 katına varan faizle kredi kullandırıldığına
bildiren Kaya, ''Ancak gelen birçok şikayette tüketicinin haberi
olmaksızın açılan hesaptan tüketicinin taahhüdü olmayan kart
aidatı, hesap işletim ücreti gibi bedellerin alındığı
bilinmektedir'' dedi.
Kaya, taşıt kredisinin de bankaların temel kredi kalemlerinden biri
olduğunu belirterek şöyle devam etti:
''Taşıt kredisi kullanımında yaşanan önemli sorunlardan birisi araç
üzerindeki ipoteğin kaldırılması aşamasında istenen fek ücretidir.
Konut kredisi tüketicinin en çok borçlu olduğu kredi türü olup her
geçen yıl borç stoğu sürekli yükselmektedir. Dosya masrafı olarak
yüksek bedellerin alınması ve fek ücreti hususlarında birçok
şikayet görülmektedir.
Tatil kredisi de artık 60 ay vadeli tatil kredileri ile de
tanıştığımız dönemde yüksek miktarlarda verilen ve kısa sürede
harcamayı teşvik eden kredi türü. 5 günlük tatil için bin 800 gün
ödeme yapmayı izah etmek mümkün değildir. Okul, dershane, yüksek
okul eğitimleri için sunulan eğitim kredisi çocuklarının eğitimini
düşünen birçok aile tarafından tercih edilmektedir. Emeklilik
kredisi ise emeklilik şartlarını tamamlamış ancak ilgili kuruma
prim borcu olanların, maaşlarına haciz koydurarak kullandıkları
kredi türü. Her ne kadar aldığı maaşı uzun zaman göremeyecek olsa
da birçok kişi bunu tercih etmektedir.
İhtiyaç kredisi de evlenmek isteyen, evini yenilemek isteyen, yani
bol tüketim yapmak isteyen birçok tüketicinin tercih ettiği kredi
olup, kredi borç miktarı itibariyle ikinci sırada yer alırken
takibe alınan krediler arasında ilk sırada gelmektedir. Kredi kartı
ile nakit avans çekiminde ise hem yüksek faiz, hem çekim ücreti ile
en pahalı kredi olmasına karşılık en çok kullanılan kredi türüdür.
Bankalar kredi kartı borçlarında asgari ödeme kolaylığı ile
tüketiciyi kredilendiriyor ve borcun yüksek faizlerle sürekli
büyümesine neden oluyor. Ana başlıkları ile saydığımız kredilerle,
tüketicinin borcu her geçen yıl katlanarak artmaktadır.''
Kaya, 2008 yılı Temmuz ayında bankalara olan kredi kartları dahil
borç 109 milyar TL iken bu rakamın 2009 yılında aynı ayda 117
milyar, 2010 yılında ise 149 milyar TL olduğunu söyledi.
Takibe alınan borç miktarlarının ise 2008 Temmuz ayında 3,4 milyar
TL olduğunu belirten Kaya, ''Bu rakam 2009 yılı Temmuz ayında
krizle birlikte 7,2 milyar TL, 2010 yılında ise 8,1 milyar TL
olmuştur'' diye konuştu.