Balyoz sanıklarını kurtaran AİHM kriteri
Abone ol102 asker hakkındaki yakalama kararını kaldıran mahkeme gerekçesini açıkladı. Mahkemeden "hata yaptık" itirafı var.
İstanbul 11 Ağır Ceza Mahkemesi, 102 Balyoz davası
sanığı hakkında çıkarılan yakalama emrini kaldırırken AİHS'de yer
alan 'adil yargılanma hakkı'nı dayanak gösterdi.
Özeleştiri niteliğindeki kararın gerekçesinde, “Kaçak
olmayan sanıklara yakalama kararı çıkarılarak hata yapıldı. Pek çok
mahkeme aynı hatayı yapıyor ama ilk defa itiraz edildi. Yasaların
yanlış ve eksik uygulanması, o işlemin sürekli yapılmış olması, onu
hukuka uygun hale getirmez. Uygulama bu şekilde diyerek, hakimler
ve mahkemelere hukuksuz iş yapma hakkı doğurur ki, bu da kabul
edilemez” denildi.
14 sayfalık kararda AİHS ile ilgili de şu ifadeler yer aldı:
“Hürriyeti bağlayıcı bir sonuç oluşturması nedeniyle AİHS
5/4 maddesinde sanığın yakalama ve tutuklamanın kanuna uygunluğunun
denetimini sağlamak için yargı yoluna başvurma hakkı verdiğini
açıkça düzenlenmiştir. İç mevzuatta düzenleme olmadığı
takdirde bu sözleşme hükümlerine bakılıp buna göre işlem yapılması
yasal bir zorunluluktur. Bu itibarla yakalama
müzekkerelerine karşı itiraz edilme imkânı bulunduğu
anlaşılmıştır.”
YAKALAMA SON KARAR OLMALI
“Kovuşturma evresinde kaçak sanık hakkında yakalama emri re’sen
veya Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hâkim ve mahkeme
tarafından düzenlenir” denildiği belirtilen kararda, şunlar
kaydedildi:
“Bu durumda sanıklar hakkında yakalama müzekkeresi
çıkarılabilmesi için kaçak olmaları gerekir. Sanıkların bu duruma
uymadıkları açıkça görülmektedir. Mahkemenin yapması
gereken önce bir kısım sanıklara olduğu gibi davetiye çıkarmak,
sanıklar gelmediği takdirde zorla getirme kararı vermek, buna
rağmen gelmedikleri veya bulunmadıkları takdirde haklarında
yakalama kararı çıkarmaktır.”
YANLIŞIN SÜREKLİLİĞİ HUKUKİ DEĞİL
Uygulamada, kendi mahkemeleri de dahil pek çok mahkemenin, İstanbul
10. Ağır Ceza’nın yaptığı gibi tutuklamak amacıyla yakalama
müzekkereleri çıkardığı anlatılan kararda, ‘yasaların yanlış veya
eksik uygulanmasının, o işlemin sürekli yapılmış olmasının’ onu
hukuka uygun hale getirmeyeceği belirtildi:
“‘Bu uygulama bu şekilde’ diyerek hâkimler ve mahkemelere hukuksuz
ve kanun dışı iş yapma hakkı doğurur ki, bu da kabul edilemez.
Bu nedenlerle İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nin sanıklar
hakkında çıkarılan yakalama müzekkerelerini usulen çıkarma
imkânının bulunmadığı anlaşıldığından, işin esasına girmeden
belirtilen usuli yanlışlık nedeniyle hakkında yakalama müzekkeresi
olan sanıkların itirazlarının kabulüne ve yakalama müzekkerelerinin
iadesi için Cumhuriyet Savcılığı’na yazı yazılmasına
hükmedildi.”
HAKİM ÖZÇELİK KARŞI ÇIKTI
Karara, hâkim Metin Özçelik ise sanıkların tümünün kaçma
tehlikesinin bulunduğunun somut olarak anlaşıldığını sanıklar
hakkındaki kaçma şüphelerinin devam ettiğini, bu aşamada adli
kontrol hükümlerinin yetersiz olduğunu belirterek, şerh koydu.
Özçelik, 101 sanığın avukatları tarafından verilen yakalama emrinin
kaldırılması yönündeki itirazların reddedilmesini istedi.
EN ŞANSSIZ ‘BALYOZ’CU
Yakalama emri çıkarılanlardan emekli Albay Ahmet Şentürk, Afyon’da
gözaltına alınarak tutuklanmıştı. Yakalama emrinin kaldırılması
üzerine davanın tek tutuklu sanığı ise Şentük oldu. Şentürk
Pazartesi itiraz edecek.