Bakan Varank müjdeyi verdi: Tamamlandığında dışa bağımlılık kalmayacak
Abone olUlusal Metroloji Enstitüsünü ziyaret eden Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Kilogram’ın yeni tanımı için tasarlanan Kibble Denge Deneyi’nin birinci fazının başarıyla sonuçlandırıldığını belirterek, ”İkinci faz tamamlandığında dışa bağımlılık kalmayacak" dedi.
TÜBİTAK bünyesinde faaliyet gösteren Ulusal Metroloji Enstitüsü
(UME) kilogram birimine getirilen yeni tanımı gerçekleştirme
yolunda önemli bir aşamaya geldi. Bu amaçla yürütülen Kibble Denge
(Balance) Deneyi’nin birinci fazını alternatif bir yol izleyerek
tamamlayan enstitü, yeni bir ölçüm konseptiyle Kibble denge
deneylerinin Türkiye markasını geliştirdi.
"İKİNCİ FAZ TAMAMLANDIĞINDA DIŞA BAĞIMLILIK
KALMAYACAK": Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank,
yapılan çalışmaları yerinde incelemek için enstitüyü ziyaret etti.
Halen kullanımda olan ve Türkiye’nin 54 No’lu ulusal kilogram
prototipini inceledi. Bakan Varank, Kilogram’ın yeni tanımı için
tasarlanan Kibble Denge Deneyi’nin birinci fazının başarıyla
sonuçlandırıldığını belirterek, ”İkinci faz tamamlandığında dışa
bağımlılık kalmayacak. Yılarca ulusal kütle prototipi dahil ölçüm
standartlarımızı geliştirmede önemli rol oynayan TÜBİTAK UME bu
yeni dönemde de yine ülkemizin öncüsü olacaktır” dedi.
“YENİ ÖLÇÜM KONSEPTİ”: TÜBİTAK UME’nin
2014 yılında bir proje kapsamında kilogramın yeni tanımını
gerçekleştirmek için çalışma başlattığını ifade eden Bakan Varank,
“Proje kapsamında bilimsel metroloji alanında ileri gelen
enstitülere alternatif bir yol izlendi ve yeni bir ölçüm konsepti
üzerinde yoğunlaşıldı. Bu konsepte uygun teknolojiler kullanılarak,
Kibble balans deneylerinin Türkiye markası geliştirildi.” diye
konuştu.
“GÜVENCE ALTINA ALINACAK”: Varank, kilogram
biriminin yeni tanımını gerçekleştirmek için tasarlanan TÜBİTAK
UME, Kibble Denge (Balance) Deneyi’nin birinci fazı başarıyla
tamamlandığını kaydederek, “Çalışmalarına yoğun bir şekilde devam
edilen ve ulusal kilogram prototipinin oluşturulacağı Kibble denge
sisteminde ikinci fazda sonuca ulaşıldığında ulusal kütle ölçümleri
güvence altına alınacak” dedi.
SALINIMLI MIKNATIS: Mekanik ve elektriksel
gücün dengelenmesi prensibine dayanan Kibble denge deney
düzenekleri, farklı geometriler ve deneysel protokollerle
tasarlanabiliyor. Bu düzeneğe sahip dünyadaki az sayıdaki
ülkelerden biri olan Türkiye, “TÜBİTAK UME Salınımlı Mıknatıs ” ile
dünya çapında yürütülen çalışmalara da katkı veriyor.
DIŞA BAĞIMLILIK KALKACAK: Kütle ölçümlerinde
Fransa'daki Uluslararası Ölçüler ve Ağırlıklar Bürosundan
izlenebilirlik alan Türkiye, kendi geliştirdiği Kibble Denge Deney
Düzeneği ile dışa bağımlılığı ortadan kaldıracak. Ayrıca TÜBİTAK
UME, diğer ülkelerin metroloji enstitülerine de uluslararası kütle
kalibrasyon hizmeti verilebilecek hatta gelişmekte olan enstitülere
teknoloji transferi de sağlayabilecek.
Varank, UME ziyaretinde Zaman Frekans ve Elektromanyetik Uyumluluk
laboratuvarlarını da ziyaret etti. Mikrodalga ve optik temelli
atomik saatler ile elektromanyetik uyumluluk test ve Ar-Ge
çalışmalarını da yerinde inceleyerek yetkililerden bilgi aldı.
GEÇEN AY DEĞİŞMİŞTİ: Geçen ay Fransa'da düzenlenen "26. Ağırlıklar ve Ölçüler Genel Konferansı"nda, 1889'dan bu yana "Büyük K" adı verilen platin ve iridyum karışımı maddi bir ölçüte bağlı Uluslararası Kilogram Prototipi (IPK) aracılığı ile tanımlanmış kilogramın, bundan sonra bilimsel bir formülle tanımlanması kararlaştırıldı. "Büyük K" yerine bilimsel formülle yapılacak tanımın çok küçük ya da çok büyük kütleler için yapılan ölçümlerde daha doğru sonuç vermesi bekleniyor. Mayıs 2019'da uygulamaya geçecek yeni kilogram tanımında kütle, evrenin değişmez kabul gördüğü bir büyüklük olan Planck sabitine bağlandı. Bu tanımla kilogram Planck sabitinin kararlı tabiatı gereği zamandan, kişiden ve konumdan bağımsız olarak gerçekleştirilebilecek.