Ayak bileğiniz sık sık burkuluyorsa dikkat!
Abone olHemen herkesin yaşadığı ayak bileği burkulmaları tedavi edilmediğinde büyük sorunlara yol açabiliyor.
Ortopedi uzmanı Doç. Dr. Bilgehan Çatal “Ayak bileği burkulması
sonrası iyi tedavi edilemeyen hastalarda tekrar eden ayak bileği
burkulmalarını ve buna bağlı kıkırdak yaralanmalarını çok
görüyoruz. Hasta yürüdüğünde veya ayakta durduğu zaman bileğinde
oluşan derin ağrılar kıkırdak yaralanmalarının en önemli klinik
bulgularından biridir” dedi.
Kıkırdak yaralanmalarına bağlı olarak; ayak bileğinde sıvı artışı ve buna bağlı şişmeler görülür
Ayak bileğindeki kıkırdak yaralanmalarının ciddiye alınması gerektiğine dikkat çeken Medipol Mega Üniversite Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümünden Doç. Dr. Bilgehan Çatal bu yaralanmaların riskli olacağını belirterek “Kıkırdak yaralanmaları denince genel olarak akla ilk gelen diz kıkırdağı olur. Sıklık olarak baktığımızda ayak bileği kıkırdak problemleri dizdeki kıkırdak hasarlarının hemen sonrasında geliyor. Aslında ayak bileği kıkırdak yaralanmaları hastaların günlük yaşantılarını değiştirecek şekilde büyük yer kaplıyor ama toplumun bu konu hakkında farkındalığı dizlerdeki kadar yok. İyi tedavi edilmediği için sık tekrar eden ayak bileği burkulmaları kıkırdak hasarına neden olabiliyor” diye konuştu.
En çok genç erkek nüfusta görülüyor
Travmatik olayların ardından ayak bileğindeki kıkırdak
yaralanmalarının arttığına değinen Doç. Dr. Bilgehan Çatal, şöyle
devam etti:
“Burkulma ya da kırılma sonrası hastanın ayak bileğinde kıkırdak
yaralanması olabilir. Ayak bileğinin dönmesiyle birlikte Talus
dediğimiz etrafı kıkırdakla kaplı ayak bileği kemiği eklemin üst
ucunu oluşturan kaval kemiğine çarparak o bölgede çeşitli kıkırdak
hasarları meydana getirir. En sık ortopedik yaralanmalardan biri
ayak bileği burkulmasıdır. Ayak bileği burkulması geçirmeyen
neredeyse kimse yoktur. Ayak bileği kıkırdak yaralanmaları daha çok
futbol ve basketbol tarzı sporlarla ilgilenen genç erkek nüfusta
daha sık görülür. Zaten basketbolda görülen en sık yaralanmalar
ayak bileği yaralanmalarıdır. Görülme sıklığı olarak, ABD
verilerine baktığımız zaman bir günde neredeyse 20 binin üzerinde
ayak bileği burkulması vakası meydana gelmektedir. O yüzden bu
yaralanmalar çok sık oluyor diyebiliriz.”
Ayağınızda takılma ve kitlenme olursa hekime başvurun
Doç. Dr. Çatal, bazı hastalarda kıkırdak yaralanmalarının küçük
olduğu için semptom vermediğine işaret ederek, şu bilgileri
verdi:
“Hasta yürüdüğünde veya ayakta durduğu zaman bileğinde oluşan derin
ağrılar kıkırdak yaralanmalarının en önemli klinik bulgularından
biridir. Fark edilmeyen kıkırdak yaralanmaları hastalarda ufak
ağrılarla geçebilir. Bunun dışında kıkırdak yaralanmalarına tepki
olarak; ayak bileğinde şişmeler, ayak bileği ekleminde sıvı artışı
görülür. Bazen de takılma, kilitlenme gibi mekanik semptomlarını
ayak bileği kıkırdak yaralanmalarında görebiliriz. Sık ayak
burkulması geçirmek risk faktörlerinden biridir. Ayak bileğinde
şişlik, kilitlenme gibi şikayetlerle bize gelen hastalara ilk
olarak bir röntgen çekiyoruz. Ama röntgen kıkırdak hasarlarını
göstermek için tek başına yeterli değil. O yüzden ayak bileği
kıkırdak hasarlarında şüphelendiğimiz hastalardan ayak bileği MR’ı
istiyoruz. MR gayet iyi bir şekilde kıkırdak hasarı var mı, buna
bağlı kıkırdağın altındaki kemikte ödem var mı bize
gösteriyor.”
Fonksiyonel rehabilitasyon ile ameliyatsız tedavi mümkün
Hastalara uygulanacak ilk tedavi yönteminin ameliyat dışı
olduğunu ifade eden Doç. Dr. Çatal, “Ameliyat dışı tedavileri şu
şekilde örneklendirebiliriz; sporu azaltmak, bir süreliğine de olsa
hastayı istirahate yönlendirmek ve ödem giderici ilaçlar
uygulamaktır. Tekrar eden ayak bileği burkulmalarını önlemek için
fonksiyonel rehabilitasyonu hastalarımıza yaptırıyoruz. Fonksiyonel
rehabilitasyon, ayak bileği burkulmasının önüne geçilmesi için ilk
başta verdiğimiz ameliyat dışı tedaviler arasında yer alıyor.
Yaklaşık 3 ila 6 ay ameliyat dışı tedavileri hastaya uyguluyoruz.
Uyguladığımız ameliyat dışı tedavilerde 6 ayı geçmesine rağmen işe
yaramıyorsa, ameliyat seçeneklerini hastayla konuşmaya başlıyoruz.
Ayak bileğinin durumuna göre kapalı ve açık olmak üzere
uygulanabilecek iki ameliyatı detayları ile birlikte hastamıza
aktarıyoruz. Ayak bileği burkulmaları iyi tedavi edilmediği zaman
üçte birinde kronik bir sıkıntı ortaya çıkıyor ağrıya neden
olabilen. Tekrar eden ayak bileği burkulmaları, kıkırdak hasarları
olabilir. Bazı yumuşak dokuların kötü iyileşme sonrası eklem içine
sıkışması olabilir. Bu yüzden basit bir ayak bileği burkulması diye
geçmemek gerekiyor. Mutlaka bir uzmana başvurulup düzgün bir
şekilde tedavi edilmelidir. Ne kadar düzgün tedavi edilirse
problemler de o kadar az görülür” dedi.
Cerrahi sonrası yüzde 80’i eski seviyesine dönebiliyor
Doç. Dr. Çatal, ameliyat sonrası hastaların yapması gereken fizik tedavilere de dikkat çekerek, “Lezyonun yani kıkırdak hasarının yeri ve büyüklüğüne göre kapalı ameliyat yani ayak bileği artroskopisi dediğimiz yöntemle ayak bileği kıkırdak hasarlarının büyük bir kısmını halledebiliyoruz. Bu kapalı ameliyattan sonra hasta özellikle kıkırdak onarımı, tamiri yaptığımız için yaklaşık 4 haftalık bir süreçte üstüne basmıyor. Bu süreçten sonra hemen fizik tedaviye başlıyoruz ve yaklaşık 6’ncı haftadan sonra hastamız günlük hayatına dönmeye başlıyor. Açık ameliyatta ise lezyon kıkırdak hasarı daha büyük olan vakaları gerçekleştiriyoruz. Kıkırdak naklinde olduğu gibi dizin yük binmeyen yerinden kıkırdakları alıp ayak bileğine naklediyoruz. Buna mozaikoplasti deniyor. Bu nakil daha ileri vakalarda görülüyor. Son dönemlerde kullanılmaya başlayan diğer bir yöntem ise; hastadan bir biyopsiyle kıkırdak parçasını alıp, laboratuvara gönderip hastanın kendi kıkırdaklarını çoğaltıyoruz ardından hasarlı bölgeye kıkırdak nakli yapıyoruz. Tabi yaygınlaşmakta olan bir tedavi muhtemelen gelecekte bu tedavi daha kolay ulaşılabilir bir hale gelecek ve altın standart tedavi seçeneği olacak. Yapılan ameliyatlara göre sporcuların neredeyse yüzde 80’i ameliyat öncesi ya da yaralanma öncesi spor seviyelerine dönebiliyor. Bu yüz güldürücü bir rakam. Tabi söylediğim gibi fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci spora dönüşte önemli oluyor. Basketbol ve futbol tarzı sporlarda bu süre 6 ila 9 ay arasında değişiyor” diyerek sözlerini sonlandırdı.