AVM'lerde dövizle kira tartışması
Abone olAVM'ler 2018'deki Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı kararı gerekçe göstererek, yabancı ve yüzde 50 yabancı ortaklı Türk markalarına dövizle fatura kesmeye başladı.
AVM'ler geçen hafta yasal sınır olan 12 aylık TÜFE ortalamasının
üzerinde zam yapmak için Ankara ile temasa geçti. Şimdi de 16 Kasım
2018’de yayınlanan Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32
Sayılı karara ilişkin Tebliğ’in 19. maddesini gerekçe göstererek
yabancı ve yüzde 50 yabancı ortaklı Türk markalarına organize bir
şekilde dövizle fatura kesmeye başladı.
Türkiye Gazetesi'nden Yener Karadeniz'in haberine göre, ülke genelinde organize bir şekilde hareket eden birçok AVM, yabancı ve yüzde 50 yabancı ortaklı Türk markalara dövizle fatura kesmeye başladı.
Sektör temsilcilerinden alınan bilgilere göre onlarca AVM’nin, ya günlük döviz kuru üzerinden fatura kestiği ya da ya da yasal sınır olan yıllık TÜFE ortalamasının üstünde ekstra zammı kabul edin diye baskı yaptığı öne sürülüyor. Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Altaş, dövizle kira kararının AVM’lerin kendilerinin aldığı bir karar olduğunu, ancak sadece birkaç AVM ile sınırlı bir uygulama olduğunu söyledi.
Markalar mağdur
Uygulamaya konu markalar
arasında Beymen, Network, Koton, Ayaydın-Migrolio markaları,
Watsons, Inditex markaları, Mango, Deichman gibi AVM’lerde
100’lerce şubesi bulunan onlarca marka yer alıyor. Markalar
yanındaki komşusundan TL, kendilerinden ise döviz ile kira
alınmasına tepki gösterdi. Bunun yatırımları negatif etkileyip,
işsizliğe yol açacağını belirten sektör temsilcileri, en önemli
negatif etkisinin ise enflasyonda görüleceğini belirtiyor. Zira
üretici ile tüketici fiyatları arasındaki farkın 50 puanı aştığına
dikkat çeken iş insanları, artan kira giderlerinin son ürün
fiyatlarına yansıyacağını bunun da enflasyonist baskı
oluşturacağını vurguluyor. Hali hazırda ÜFE ile TÜFE arasındaki
fark 50 puanı aşarken Türkiye İstatistik Kurumu’nda yer alan
bilgilere göre giyim ve ayakkabının enflasyon içindeki ağırlığı da
yüzde 5,87 seviyesinde bulunuyor. Uygulama kapsamında yer
almamasına rağmen yüzde 100 Türk sermayeli bazı markalara da
sektörün en önemli oyuncuları arasında yer alan bazı AVM’lerin
sözleşme sonrasını işaret ederek, “ya zammı kabul et ya da 2 sene
sonra sözleşme bittiğinde biz de ona göre davranırız” yönünde baskı
yaptığı öne sürülüyor.
Adil ticarete uygun değil
Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, 2018’de getirilen kanunun yabancı ortaklı perakendecilere döviz ile kira faturası kesme yolunu açık bıraktığını hatırlattı.
Öncel, “Bu kararı 2018’den bu yana uygulamıyorlardı. Ancak yılbaşından beri AVM’ler ‘ya yasal sınır olan yıllık TÜFE’nin üzerinde ekstra kira zam ya da döviz ile fatura konusunda baskı yapıyor. Bu anlamda fatura kesenler de var. Bu konuda üyelerimizden çok fazla şikayet alıyoruz. Küresel tedarik zincirinde yaşanan problemler nedeniyle çok yüksek maliyet artışları ile karşı karşıyayız. Bazı ürün gruplarında iş artık yönetilemez hale geldi. Tüm dünyada yaşanan yüksek enflasyon da bunu körüklüyor. Son dönemde artan vakalar tüketimi de kısıtlar hale geldi. Yaza kadar alışverişte kısıtlama da öngörüyoruz. Böyle bir dönemde bu kararı doğru bulmuyoruz. Bu çerçevede yabancı ortaklı ve yabancı markalardan da şikayetleri yoğun olarak almaktayız. Konuyla ilgili bakanlığa yazı yazdık. Adil ticaret vurgusunun da yoğun olarak yapıldığı bir dönemde bu davranışı çok adil bulmuyoruz” diye konuştu.