Atom Enerjisi kurumu kapanıyor
Abone olTürkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), Nükleer Enerji ve Radyasyon Kanunu (NERK) taslağı çalışmalarını tamamlayarak görüşlere açtı.
Taslağa göre, TAEK’in görevi sonlandırılarak yerine
Nükleer ve Radyolojik Düzenleme Kurumu (NRDK)
kurulacak.
Türkiye, bir taraftan 50 yıl sonra ilk nükleer santral inşaatı
çalışmalarını sürdürürken diğer yandan yasal altyapısın tamamlamaya
çalışıyor. Bu çerçevede TAEK'in görüşe açtığı NERK taslağı; nükleer
enerji sektörünü yeniden yapılandırıyor. Taslağın sektöre getirdiği
en önemli yenilik, TAEK'in görevi sonlandırılarak yerine NRDK'nun
kurulması oluşturuyor. Artık nükleer enerjinin her türlü aşaması
NRDK'nın gözetim ve denetiminde olacak. Taslak'ta, Türkiye'nin ilk
nükleer santralini kuran Akkuyu NGS'nin kazanılmış tüm hakları
korunuyor. Taslakta yer verilen bir diğer yenilik ise Enerji
Bakanlığı'nın görev vermesi halinde kamu şirketleri yurtiçi ve
yurtdışında nükleer santral kurabilecek veya nükleer santrallere
iştirak edebilecek.
BAKANLIKLAR DÜZENLEME YAPACAK
TAEK'in görüşlere açtığı Nükleer Enerji ve Radyasyon Kanunu
Taslağıyla, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı'nın nükleer süreçte
aktif rol alması öngörülüyor. Ayrıca Taslak nükleer enerji alanında
bir çok bakanlığı da yetkilendiriyor. Buna göre; nükleer enerjide
iş sağlığı ve güvenliği bakımından düzenlemeleri Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı; radyoaktif madde ve atıkların taşınması
bakımından Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı; çevrenin
korunması ilişkin hususlarda Çevre ve Şehirçilik Bakanlığı;
radyasyonun tıbbı kullanım alanında Sağlık Bakanlığı; radyasyon
cihazları konusunda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı; nükleer
maddelerin ithalat ve ihracı için Ekonomi Bakanlığı düzenlemeler
yapacak. Nükleer acil durumlarda Afet ve Acil Durum Yönetimi
Başkanlığı, nükleer tesis ve nükleer maddelerin ile radyasyon
tesisleri güvenliği gibi konular İçişleri Bakanlığı tarafından
düzenlenecek.
NÜKLEER ATIKLAR TÜRKİYE’DE İMHA EDİLECEK
Kanun taslağına göre, Türkiye'de üretilen nükleer atıklar
Türkiye'de imha edilecek. Bunun için yönetmelik çıkarılacak. Ancak,
Türkiye'de üretilmeyen nükleer atıklar hiç bir şekilde Türkiye'de
depolanamayacak ve bertaraf edilemeyecek. Ayrıca, Enerji ve Tabi
Kaynaklar Bakanlığı, gerek gördüğünde atık yönetimi tedbirlerinin
yetkilendirilmiş kişiler tarafından müştereken alınmasına karar
verebilecek. Taslakla radyasyon kullanımı ve radyasyondan korunma
da yeniden düzenliyor. Radyoaktif maddelerin devri gibi konulara da
taslakta yer veriliyor.
Taslağa göre Nükleer ve Radyolojik Düzenleme Kurumu, ilgili kanun
ve bu kanunla ilgili çıkarılacak diğer mevzuatlara göre sektörün
gözetim ve denetimini yapacak. Bu kapsamda Kurum nükleer
şirketlerin faaliyetleri izlenecek, denetlenecek, gerekirse
numuneler alınacak ve bunun için gerekli cihazları temin edilip
kullanıma sunulacak. NRDK Kurul'u, devletin taraf olduğu anlaşmalar
kapsamında nükleerin barışçıl amaçlı kullanımının yanı sıra halkın
ve çevrenin radyasyondan korunmasına yönelik gözetim ve denetimleri
yapacak. Kurul; bir başkan, bir başkan yardımcısı ve 5 üye olmak
üzere toplam 7 üyeden oluşacak. Kurul üyeleri fen veya mühendislik
fakültelerinden mezun olacak. Taslak ayrıca Kurul üyeliği için
yüksek lisans ve en az on beş yıl görev yapma şartı getiriyor.
Kurul üyelerinin iyi derecede yabancı dil bilmeleri de zorunlu
olacak. Kurul başkan ve üyelerin görev süresi 5 yılla sınırlı
tutuluyor.
AKKUYU’NUN NGS HAKLARI KORUNUYOR
Taslak, yeni inşa edilecek nükleer santraller için ilave
düzenlemeleri öngörüyor. Ancak Türkiye'nin ilk nükleer santralini
Mersin Akkuyu'da inşa eden Rus Akkuyu NGS'nin bütün hakları
korunuyor. Taslağın bu konuyla ilgili maddesi şöyle (Geçici madde
6):
"Türkiye Cumhuriyeti Hükumeti ile Rusya Federasyonu Hükumeti
Arasında Türkiye Cumhuriyetinde Akkuyu Sahasında Bir Nükleer Güç
Santralinin Tesisine ve İşletilmesine Dair İşbirliğine İlişkin
Anlaşma'da yer alan özel hükümler saklıdır. Akkuyu NGS
Hükumetlerarası Anlaşma'nın 10'uncu maddesinde işletmeden çıkarma
ve nükleer atık yönetim için öngörülen mali hazırlık kapsamındaki
ödemeler, söz konusu anlaşmada yer alan konuya ilişkin haklar ve
yükümlülükler saklı kalmak kaydıyla bu Kanun kapsamında usul ve
esaslar çerçevesinde Ulusal Nükleer Atık Yönetimi Hesabına
yapılır."