Atatürk'ün not defteri aydınlanıyor

Atatürk'ün Harp okulu öğrencilik döneminden itibaren görüşlerinin yanı sıra duygularını da aktardığı not defterleri ilk kez Genelkurmay ATASE Başkanlığı tarafından yayınlanacak. Genelkurmay ATASE Başkanlığı TSK Atatürk Araştırma ve Eğitim Merkezi (ATAREM) Genel Sekreteri Dr. Öğ. Kd. Bnb. Zekeriya Türkmen, ''5. Uluslararası Atatürk Kongresi''nde Atatürk'ün not defterlerini konu alan bir bildiri sundu. Türkmen, Atatürk'ün Harp okulu öğrencilik yıllarından 1933 yılına kadar tuttuğu 32 not defterinden 23'ünün ATASE Başkanlığı arşivinde, 8'inin Anıtkabir Müzesi arşivinde, 1'inin de Cumhurbaşkanlığı arşivinde bulunduğunu bildirdi. Atatürk'ün not defterlerinin bir kısmında askeri konularla ilgili bilgiler yer alırken, büyük bir kısmının da yaşadığı dönemin önemli siyasi, toplumsal ve iktisadi olaylara ışık tutabilecek bilgiler içerdiğini anlatan Türkmen, ayrıca Atatürk'ün her insan gibi duygularını da bu defterlerde yazıya döktüğünü kaydetti. Türkmen, Ata'nın özellikle Kurtuluş Savaşı döneminde tuttuğu notlarda, siyasi ve askeri durumla ilgili bilgilerin yanı sıra bazı şiirlerle biri Hicaz, diğeri Suz-i Nak makamında iki şarkının güftesinin yer aldığını ifade etti. Atatürk'ün kendi kaleminden çıkmış notlarının yer aldığı defterlerin bilimsel olarak incelenip değerlendirilmesinin büyük önem arz ettiğini vurgulayan Türkmen, ''Daha önceki yıllarda bir kısım akademisyenler tarafından çok kısmi veya sathi olarak değerlendirilen not defterleri Genelkurmay ATASE Başkanlığı'nca başlatılan bir proje ile yeniden ele alınmıştır'' dedi. Türkmen, Atatürk'ün not defterlerinin asıl metinleriyle birlikte Cumhuriyet'in 80. yıldönümü münasebetiyle bilimsel olarak yayımlanmasıyla ilgili çalışmaların büyük bir hızla sürdürüldüğünü kaydetti. ''1904'DE MAAŞININ AZLIĞINDAN ŞİKAYET ETTİ Türkmen'in verdiği bilgiye göre, Atatürk 1904 tarihli notlarında ekonomik sıkıntıdan şikayet ediyor. Harcamalarının aldığı maaştan yüksek olduğunu belirten Atatürk, şimdiye kadar aldığı-harcadığı paranın hesabını yapamamanın sıkıntısını çektiğini, bundan böyle bu hususa dikkat etmesi gerektiğini ifade ederken, masrafların sebeplerinden çok aldığı maaşın azlığı hakkında açıklamada bulunuyor. Atatürk ayrıca, defterin bir başka bölümünde Fransız devlet adamı Napolyon'la ilgili kısa bir bilgiye yer vererek, ''Napolyon'u bir dahi'' olarak tanımlıyor. ATA'YI ETKİLEYEN ŞARKI SÖZLERİ Atatürk, 1900'lü yılların önemli siyasi ve askeri gelişmelerini not ettiği defterine kendisini derinden etkileyen bir şarkının ''Cevher-i ruhumsun sen ey melek/ Hüsnünün meclubuyum şah-ı felek/ Çok değil, bir kalbi meshur eylemek'' mısralarını da kaydetmiş... Her insan gibi zaman zaman ruhunu şarkılarla dinlendirmeye çalışan Mustafa Kemal, bir başka defterine ise hicaz makamındaki bir şarkının ''Zülfüne dil besteler zülf-i perişanım kadar/ Görmedin sayyad-ı dil, alemde müjganım kadar'' mısrası ile Suzinak makamındaki bir şarkının ''Gözlerinden kıskanırken bir zaman dildarını/ Gel de seyret yarinin bir devre-i idbarını/ Bir televvün bak ne hale koydu cim-i zarımı'' mısralarını not etmiş... Ayrıca Büyük Atatürk, Namık Kemal'in bir şiirinin ''Sipihrin bahtını, ikbalini hep pa-yı mal ettim/ Hamiyyet mesleğinde terk-i evlad u iyal ettim'' şeklindeki iki mısrasını da notlarının arasına eklemiş. Not defterlerinde askeri, siyasi konuların yanı sıra yaptığı gezilerle ilgili bilgilere de yer veren Atatürk, bir başka defterine ise çok sevdiği Tevfik Fikret'in ''Sis'' adlı şiirini not etmiş... Atatürk'ün Cumhurbaşkanlığı arşivinde yer alan not defterinde ise Mustafa Kemal'in Trablusgarp Savaşı sırasında Ayn-ı Mansur karargahında tuttuğu ve Trablusgarp'ta İtalyanlara karşı icra edilen askeri harekata dair bilgiler yer alıyor.