Anayasa Mahkemesi Balyoz kararının gerekçesini açıkladı SON DAKİKA
Abone olAnayasa Mahkemesi Balyoz kararının gerekçesini açıkladı!
Anayasa Mahkemesi'nin (AYM), Balyoz Davası'nda 230
başvurucu hakkında verdiği ihlal kararıyla ilgili gerekçesi kurumun
internet sitesine kondu.
Kararda, "Mahkeme ayrıca başvurucuların, mahkumiyet kararının
dayanağı olan dijital verilerin gerçeği yansıtmadığı iddialarını
değerlendirmek üzere mahkemenin bilirkişi heyeti tayin etmesi ve
rapor aldırması yönündeki taleplerini de yeterli olmayan gerekçe
ile reddetmiştir" ifadelerine yer verildi.
Anayasa Mahkemesi'nin gerekçesinde, şu tespitlere yer
verildi:
KARARIN TEMELLERİ YETERİNCE AÇIK
DEĞİL
Tarafsızlığı, keyfiliği, denetimden kaçmayı ve perdelemeyi
önlemek için mahkemeler, kararın verilmesine neden olan temelleri
yeterince açık olarak belirtmekle yükümlüdürler. Mahkemelerin
yargılama süresince kendilerine iletilen her iddia ve talebi
gözetme zorunda olmadıkları biçimindeki serbesti, kararın
verilmesine neden olan temellere asgari açıklıkta değinilmesi
görevini ortadan kaldıracak şekilde yorumlanamaz.
ADİL YARGILAMA İHLAL EDİLİRSE ANAYASA
MAHKEMESİ'NE BAŞVURU YAPILIR
Bireysel başvuru yolunda derece mahkemelerinin gerekçelerinin
niteliği ancak açık bir keyfilik veya takdir hatası oluşturduğu ya
da makul ve ikna edici açıklamalar içeren bir gerekçe
gösterilmediği, iddia olunan eylem ile hüküm arasında 'uygun
illiyet bağı' kurulmadığı durumlarda denetlenebilir. Derece
mahkemesi kararlarının, adalet gereksinimini giderecek ölçü ve
nitelikte yeterli gerekçe ile açıklanıp açıklanmadığı hususları,
adil yargılanma hakkının ihlali iddiasıyla yapılan bireysel
başvurularda Anayasa Mahkemesince yapılacak denetimin kapsamında
yer almaktadır.
GEREKÇELİ KARAR HAKKI İHLAL
EDİLDİ
Savunmaların dayanağını oluşturan ve dijital verilerin
güvenilirliğine ilişkin ciddi kuşkular uyanmasına neden olan
bilirkişi raporları ve uzman mütalaaları gözetildiğinde, önemli
ölçüde, dijital veri ve içeriklerine dayanan İlk Derece
Mahkemesince verilen kararın gerekçesi, adalet gereksinimini
giderecek ölçü ve nitelikte, yeterli ve makul olarak
değerlendirilemez. Bu sebeple 'gerekçeli karar hakkı' ihlal
edilmiştir."
MAHKEME SANIKLARA İTİBAR
ETMEDİ
Gerekçede, ilk derece mahkemesinin, başvurucular tarafından
sunulan hiçbir rapor ve mütalaaya itibar etmediği de hatırlatıldı.
Mahkemenin hangi sebeple itibar edilmediğini kararında
göstermediğine değinilen gerekçede, şunlar kaydedildi:
BİLİRKİŞİ RAPORLARI GÖZARDI
EDİLDİ
"İlk derece mahkemesi, yeterli olmayan gerekçeler ile başvurucular tarafından sunulan bilirkişi raporları ve uzman mütalaalarını gözardı etmiştir. AİHM içtihatlarında da ortaya konulduğu gibi adil yargılanma hakkının temel unsurlarından biri olan 'silahların eşitliği' ilkesi iddia makamının tanık veya bilirkişileri ile sanıkların tanık ve bilirkişilerinin duruşmalarda eşit muameleye tabi tutulması gerekir.
Hem cezai, hem de cezai olmayan davalarda uygulanan silahların eşitliği ilkesi, taraflara, talep ve açıklamalarını diğer tarafa nazaran dezavantajlı olmayacak şekilde ileri sürebilmeleri için fırsat verilmesini gerektirir."
SADECE SAVCININ RAPORLARINA İTİBAR EDİLDİ
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) bilirkişi raporlarının
kapsamını oldukça geniş bir şekilde yorumladığına işaret edilen
gerekçede, "İlk Derece Mahkemesi, başvurucular tarafından sunulan
bilirkişi raporları ile duruşmada dinlenen uzman görüşlerinden
hiçbirine itibar etmemiş buna karşın Cumhuriyet Başsavcılığınca
soruşturma sırasında alınan bilirkişi raporlarının tümüne ise
itibar etmiştir" denildi.
MAHKEME TALEPLERİ YETERLİ OLMAYAN
GEREÇEYLE REDDETTİ
Başvurucuların, dijital verilerin gerçeği yansıtmadığı iddialarını değerlendirmek üzere mahkemenin bilirkişi heyeti tayin etmesi ve rapor aldırması yönündeki taleplerini yeterli olmayan gerekçeyle reddettiği belirtilen gerekçede, şu ifadelere yer verildi:
"Böylece başvurucuların, haklarında yöneltilen suçlamaların
dayanağı olan delillere karşı kovuşturmanın genişletilmesini isteme
hakları kısıtlanmış, ceza yargılamasının, maddi gerçeğin ortaya
çıkartılması amacına yönelik olarak 'silahların eşitliği' ilkesi
ihlal edilmiştir.
ADİL YARGILAMA HAKKI İHLAL
EDİLMİŞTİR
Açıklanan nedenlerle, dijital delillerin değerlendirilmesine ilişkin şikayetler yönünden, başvurucuların sundukları bilirkişi raporları ve uzman mütalaalarının İlk Derece Mahkemesince kabul edilmemesi ve bu konularda Mahkemece bilirkişi incelemesi yaptırılması yolundaki taleplerinin de yetersiz gerekçelerle reddedilmesi, 'gerekçeli karar hakkına' ve 'silahların eşitliği' ilkesine aykırı olduğundan, Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı ihlal edilmiştir."