Albayrak yönetiminde 2023 hedeflerine 6 yıl önce ulaşıldı
Abone ol‘Milli Enerji ve Maden Politikası’nın önemli ayaklarından su, rüzgâr ve güneşin başını çektiği ‘yenilenebilir’ enerjinin elektrik üretimindeki payı 2017’nin 3’üncü çeyreğinde yüzde 32’ye ulaşarak 2023’teki yüzde 30’luk hedefi yaklaşık 6 yıl önce geride bıraktı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın enerjide dışa
bağımlılığı azaltmak için başlattığı “Milli Enerji ve Maden
Politikası” meyvelerini verdi. 2002 yılında 129.4 milyar
kilovatsaat olan elektrik üretimi, 2017 yılı üçüncü çeyreği
itibarıyla 219.6 milyar kilovatsaate ulaştı. Söz konusu üretimin
yaklaşık üçte biri yenilebilir enerji kaynaklarından sağlandı.
Küresel olarak ihtiyaç duyulan elektriğin yüzde 66’sının fosil
yakıtlardan, yüzde 24’ünün yenilenebilir kaynaklardan elde edildiği
göz önünde bulundurulduğunda Türkiye yüzde 32 ile dünya
ortalamasının çok daha üstünde yer alıyor.
‘DAHA ÇOK YERLİ, DAHA ÇOK
YENİLENEBİLİR’
Gazete Habertürk'ten Esra Nehir'in
haberine göre “daha çok yerli, daha çok yenilenebilir” diyen Enerji
Bakanlığı, bu amaçla geliştirdiği stratejide yenilenebilir
kaynakları ön sıralara yerleşirdi. Rüzgâr, güneş ve jeotermal
kaynaklar için önemli adımlar atıldı. Bu adımlar sayesinde,
Türkiye’de yenilenebilir kaynakların kurulu güç içindeki payı,
dünya ortalamasının çok üstünde gerçekleşti. 2002 yılında
yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimi 34 milyar
kilovatsaatken 2016 yılında yüzde 168 artışla 91 milyar
kilovatsaate çıktı. Yenilenebilir enerjide kurulu güç 2017 yılı
üçüncü çeyreği sonunda üç katına çıkarak 12 bin 277 megavattan 36
bin 702 megavata ulaştı. 2017 yılı üçüncü çeyreği sonuna kadar
gerçekleşen yenilenebilir enerji kaynaklı yatırımların kurulu güç
toplamı yaklaşık 4 bin 793 megavat oldu.
SADECE KAYNAKTA DEĞİL TEKNOLOJİDE DE
YERLİLEŞME
Yerli ve milli enerji hamlesi sadece üretim
kaynaklarında değil teknolojide de yerlileşmeyi getirdi. Bu
kapsamda, yerli istihdam ve Ar-Ge zorunluluğu bulunan yenilenebilir
enerji kaynak alanları (YEKA) modeli ile enerji kaynaklarının daha
etkin ve verimli kullanılması için önemli adımlar atıldı. Hayata
geçirilen yeni model ile güneş ve rüzgâr gibi yenilenebilir enerji
kaynaklı üretim tesisleri, yerli katkı oranı yüksek ve ileri
teknoloji içeren aksam ve tesis bileşenleri ile kurulacak.
Teknoloji transferine imkân sağlanacak ve Türkiye’de yenilenebilir
enerji konularında Ar-Ge faaliyetleri geliştirilecek.
YEKA’lar ile birlikte yenilenebilir enerjiden daha düşük fiyatlar ile elektrik temin edilecek. “Yerli Üretim Karşılığı Tahsis” modeli kapsamında kurulacak fabrikalar sayesinde ciddi anlamda yerli istihdam ve kalifiye insan kaynağı sağlanacak.
YERLİ İSTİHDAM ZORUNLULUĞU VAR
YEKA
modeliyle yapılan RES ihalesini değerlendiren Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, “4’ü Alman, 2’si Çin, 1’i Amerikan
ve 1’i Danimarka şirketi olmak üzere dünyanın en büyük 10 türbin
üreticisinden 8’i YEKA RES ihalesine katılmıştır. Bu 8 şirket
rüzgâr pazarının yüzde 90’ını temsil etmektedir. YEKA gibi uzun
soluklu bir projeye bu denli yoğun ilginin gösterilmesi
uluslararası arenada ülkemiz ekonomisine duyulan güvenin bir
göstergesidir. YEKA projelerinde elektrik enerjisi üretim tesisinin
kurulum ve işletilmesi ile fabrikanın işletilmesinde en az yüzde 90
oranında ve Ar-Ge faaliyetlerinde ise en az yüzde 80 oranında yerli
istihdam zorunluluğu getirilmiştir. Bu sayede yetişmiş ve kalifiye
insan kaynağının oluşturulması hedeflenmektedir. Yenilenebilir
enerji teknolojileriyle ilgili müthiş bir endüstri oluştu” diye
konuşmuştu.
1.1 MİLYON HANENİN ELEKTRİĞİ RÜZGÂRDAN
YEKA
modeli kapsamında ikinci ihale rüzgâr enerjisine yönelik
gerçekleştirildi. YEKA Rüzgâr Enerji Santrali (YEKA RES) kapsamında
yatırım değeri 1 milyar doların üzerinde olan proje toplam bin
megavat kurulu güce sahip olacak. Her yıl asgari 3 milyar
kilovatsaat elektrik üretim kapasitesine sahip olacak proje ile 1.1
milyon hanenin elektrik ihtiyacı karşılanabilecek. İhaleyi alan
konsorsiyum her yıl en az 5 milyon dolar harcama koşulu ile 10 yıl
boyunca Ar-Ge çalışması yürütecek. Proje kapsamında sağlanacak
toplam istihdamın 3 bin 750 kişi olması bekleniyor. YEKA modelinin
önemli bir getirisi de temiz enerji üretimini artırması olacak.
Sadece YEKA RES projesi sayesinde yıllık 1.5 milyon ton CO2 emisyon
azaltımı sağlanacak.
İLK UYGULAMA KONYA’DA BAŞLADI
YEKA
kapsamında ilk uygulama Konya Karapınar’da gerçekleştirildi.
Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) olarak belirlenen 27.2
kilometrekare büyüklüğündeki alanın 19.2 kilometrekarelik kısmına
bin mW kapasiteli dünyanın en büyük güneş enerji santralı (GES)
kurulacak. İşletmeye girmesiyle birlikte her yıl yaklaşık 1.7
milyar kilovatsaat elektrik üretecek. Böylece, her yıl ortalama 600
bin hanenin elektrik ihtiyacı karşılanacak. 30 yıl boyunca
işletilecek üretim tesisinde entegre şekilde Türkiye’de imal
edilecek fotovoltaik (FV) güneş modülleri ve yerli üreticilerden
temin edilecek yerli malı belgesine sahip yardımcı aksamlar
kullanılacak. Yerli katkı oranı ilk 500 MWp’lık kısım için asgari
yüzde 60, geriye kalan 500 MWp’lık kısmı için asgari yüzde 70
olacak. Projeyle temeli atılan entegre fabrikanın 1 yıl sonra
üretime başlaması hedefleniyor.
YEKA İLE FİYATLARDA REKOR GERİLEME YAŞANDI
Yenilenebilir enerji kaynak alanlarının (YEKA) enerji portföyüne
daha fazla girişini sağlamayı amaçlayan Enerji Bakanlığı, bu amaçla
özel sektöre Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması
(YEKDEM) ile bugüne dek önemli destekler sağladı. Geliştirilen yeni
teknolojiler, daha hızlı ve kolay kurulum gibi etkenler üretimde
verimi artırdı, maliyetleri düşürdü. YEKA ile fiyatlardaki düşüş
rekor kırdı. YEKDEM ile güneşe dayalı üretim tesisleri için
kilovatsaat başına başına azami 20 sent ödenirken, YEKA modeli
kapsamında ortaya çıkan fiyat 6.99 dolar sent oldu. Rüzgâra dayalı
üretim tesisleri için YEKDEM ile kilovatsaat başına başına azami 11
sent ödenirken, YEKA ile 3.48 sent ile rekor düşüş kaydedildi.
2020’de sona erecek YEKDEM yerine yeni dönemde Yenilenebilir Enerji
Kaynak Alanları yatırımları devam edecek.
JEOTERMAL ELEKTRİK ÜRETİM KURULU GÜCÜ
2002:
17.5 megavat
2006: 992 megavat
TOPLAM ELEKTRİK ÜRETİMİ
2002: 129.4
milyar kilovatsaat
2007- 3. çeyrek: 219.6 milyar kilovatsaat
YENİLENEBİLİR KAYNAKLARDAN ELEKTRİK
ÜRETİMİ
2002: 34 milyar kilovatsaat
2006: 91 milyar kilovatsaat