Akaryakıtın 5te biri kaçak
Abone olTürkiye'de her yıl değeri 8 milyar dolardan fazla akaryakıtın kaçak olarak satılıyor.
Türkiye'de her yıl kaçak olarak kullanılan 8 milyar dolarlık 3
milyon ton petrol ürünü devletin 2.5 milyar dolarlık vergi
alamamasına neden oluyor. Dev boyutlu bu kaçakçılığı kimlerin
yapıldığı araştırılıyor
Türkiye'de her yıl değeri 8 milyar dolardan fazla akaryakıtın kaçak
olarak satıldığı ve devletin sadece vergi kaybının 2,5 milyar
doların üzerinde olduğu belirlendi. TBMM Akaryakıt Kaçakçılığını
Araştırma Komisyonu'nun, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel
Komutanlığı ve ilgili enerji kurumlarından aldığı bilgileri
değerlendirdiği raporunda ortaya konulan tablo, bu boyutta bir
kaçakçılığı kimlerin yapabileceği sorusunu akla getirdi. Petrol
sektörünün önemli isimlerinin dile getirdiği bazı özel tesis
işletmelerinin iskelelerinden kaçak akaryakıt ve LPG girişi
yapıldığı iddiaları da cevaplanması gereken sorular arasında
yeralıyor.
AKARYAKIT PAZARININ 5'TE BİRİ KAÇAK
Emniyet Genel Müdürlüğü verileri, Türkiye'de akaryakıt
piyasasındaki potansiyelin yüzde 18'inin kaçak yolla yurda giriş
yaptığını ortaya koyuyor. Yıllık satılan toplam 17 milyon ton
petrol ürününün 3 milyon tonu kaçak. Yıllık 8 milyar dolara varan
bu kaçak pazarında devletin vergi kaybı 2.5 milyar dolara
ulaşıyor.
BÜYÜME ARTIYOR ÜRETİM ARTMIYOR!
Raporda, akaryakıt üretimiyle kaçak miktarının rakamlarla nasıl
örtüştüğü de şu örneklerle ortaya konuldu: 2003'te sadece ele
geçirilen kaçak motorin miktarı 1 milyon 245 bin ton. Tüpraş'ın
2002-2003 arasında yüzde 22 olan satış hızı da 2003-2004 arasında
yüzde 3'e geriledi.
Türkiye, geçen yılın ilk çeyreğinde, yüzde 12.4 oranında bir rekor
büyüme gerçekleştirdi. Bu, fabrikaların, motorlu araçların, uçak ve
gemilerin çalışması demek. Ayrıca motorlu araç satışlarında patlama
yaşandı. Ancak akaryakıt üretiminde büyüme hızı oldukça düşük
kaldı. Rakamlar, aradaki farkın yasadışı yollardan karşılandığını
açıkça ortaya koyuyor.
Öte yandan, Romanya, İran ve Irak kaynaklı kaçak akaryakıtın
kalitesiz olduğuna dikkat çekilirken, bunun da ekonomiye ayrıca
zarar verdiği belirtildi. ODTÜ'nün yaptığı analizlere göre,
piyasada satılan akaryakıtın 6'da biri bozuk. Bu akaryakıtlar çevre
kirliliğinin yanı sıra araç motorlarına da kalıcı hasarlar
verebiliyor.
KAÇAKÇILAR DA RUHSAT ALABİLİYOR
Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'ne göre, petrol piyasasında
faaliyet göstermek amacıyla yapılan lisans başvuruları
değerlendirilirken, başvuruda bulunanların "kaçakçılık suçundan
ceza alıp almadıkları" sorgulanmıyor. Bu nedenle akaryakıt
kaçakçığından yakalanıp hüküm giyenler bile "resmen" başvuru
yapabiliyor.
Petrol Piyasası Kanunu öncesi 21 dağıtım şirketi bulunan
Türkiye'de, kanunla birlikte bu sayı 33'e çıktı. Bunlardan 12'si
pazarın büyük kısmına sahip bulunuyor.
Orman yanıyor ağaç diyorsunuz
Özellikle benzine "solvent" katılması suretiyle elde edilen haksız
kazanç da bir başka önemli kaçak noktası. Petrol İşleri Genel
Müdürlüğü tarafından 2004'te solvent ve bazyağ ithalatı için
uygunluk belgesi verilen 48 şirketin incelenmesi sonucu, bazı
firmalar adreslerinde bulunamamış, bazı firmalar da satışlarını
belgelendirememişlerdi. İncelemede, izin verilen bazı firmaların
fazla ithalat yaptıkları, bazılarının ise sahte PİGM uygunluk
belgesiyle ithalat yaptıkları ortaya çıkmıştı.
Bu arada Başbakan Erdoğan, AK Parti'nin Kızılcahamamam'da yapılan
kampında milletvekillerinin, sınırdan katırlarla akaryakıt
kaçakçılığı yapıldığına ilişkin sözleri üzerine, "Türkiye'de
akaryakıt kaçakçılığı vardır. Bunu inkar edemeyiz. Ancak eşeklerle
yapılan kaçakçılık bunun milyonda biridir. Asıl kaçakçılık başka
yöntemlerle yapılıyor. Ben size orman yanıyor diyorum siz bana
ağaçtan bahsediyorsunuz. İşin boyutları daha büyük" demişti.
Kaynak: