ABD Irak tasarısını değiştirdi
Abone olABD ve İngiltere, Irak'a yönelik yaptırımların kaldırılmasını öngören tasarıyı BM'ye kabul ettirebilmek için değişiklik yaptı.
Irak’a yaptırımların bir an önce kaldırılmasını isteyen ABD, BM
Güvenlik Konseyi’ndeki itirazların önüne geçebilmek için temel
taleplerde değişiklik yapmadan Konsey’e yeni bir tasarı sundu.
Tasarıda, 25 değişiklik yapıldığı belirtiliyor. Değişiklikler
yapılırken başta Rusya olmak üzere Güvenlik Konseyi üyelerinin
talepleri gözönünde bulunduruldu. Bu değişiklikler arasında, Irak’a
gönderilecek BM temsilcisine ‘koordinatör’ sıfatı verilerek,
rolünün artırılması öngörülüyor. Ancak tasarının özünde, temel
taleplerde değişiklik olmadığına dikkat çekiliyor. Fransa, ABD’nin
taslağında daha fazla değişiklik yapılması yönündeki görüş
bildirirken, Rusya ve Çin de, tasarıda ciddi değişiklikler
yapılması gerektiğini söyledi. Tasarıda, İngiltere ve ABD’ye petrol
gelirlerinin nasıl harcanacağına karar verilmesinde tanınan geniş
yetkilerden vazgeçilmiyor. Petrol gelirlerinin toplanacağı Kalkınma
Fonu’nun iddialar ve davalara karşı dokunulmazlığı da öngörülüyor.
Irak’ta kalıcı bir hükümetin kurulmasıyla birlikte bu yetkilerin
ortadan kalkacağı maddesi getiriliyor. Ancak Irak’ta böyle bir
hükümetin kurulmasının yıllar alacağı biliniyor. Almanya’dan ABD’ye
destek Değişiklikler çerçevesinde Irak’ın mevcut 400 milyar
dolarlık borcunun 19 ülkeden oluşan bir uluslararası mekanizma
tarafından ödenmesi de öneriliyor. ABD’nin dün ortaya çıkan yeni
karar tasarısında, Irak’ta BM temsilcisi, rolü güçlendirilerek
“koordinatör” olarak adlandırılıyor, ancak temsilcinin görevlerinin
çoğunu belirsiz bırakılıyor. Bu da Irak’ta BM’nin daha fazla rol
üstlenmesini isteyen Rusya, Fransa, Almanya, Çin ve diğer ülkelerin
en çok tepki gösterdiği konuyu oluşturuyor. Fransa yeni değişiklik
önerisi getirecek Yaptırımların askıya alınmasını öneren Rusya ve
Fransa ise, yaptırımların tamamen kaldırılması için 13 yıldır
yürürlükte olan BM kararlarının öngördüğü şekilde, BM silah
denetçilerinin Irak’ın kitle imha silahı bulunmadığını
doğrulamasını beklemek gerektiğini belirtiyor. Fransa, ABD’nin
taslağında daha fazla değişiklik yapılması yönündeki görüşünü
açıkladı. Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bernard Valero, ‘halen
ABD ve İngiltere’yi Irak’ın yönetimi ve kalıcı hükümet kuruluncaya
kadar petrol kazancının ülkenin yeniden imarında nasıl
kullanılacağı konusunda büyük oranda söz sahibi yapan’ tasarının
değişmesi için yapıcı öneriler getireceklerini söyledi. Fransa
Dışişleri Bakanı Villepin de, karar tasarısının iyileştirilmesi
gerektiğini belirterek, “BM’nin merkezi rol oynamasını istiyoruz,
çünkü ancak bu yolla başarı sağlanabileceğine inanıyoruz” dedi.
Rusya ve Çin tatmin olmadı BM Güvenlik Konseyi’nin veto hakkına
sahip daimi üyeleri Rusya ve Çin de, tasarıdaki değişiklikten
tatmin olmadıklarını duyurdu. Rusya Dışişleri Bakanlığı Müsteşirı
Yuri Fedotov, Rusya ve Çin’in, ABD’nin tasarısında ciddi
değişiklikler yapılması gerektiğini vurguladı. Powell askıya da
alınabilir demişti İngiltere ile İspanya’nın da desteklediği ABD
tasarısının, Güvenlik Konseyi üyelerine, dün ABD Dışişleri Bakanı
Colin Powell’ın, Irak’a Kuveyt’i işgalinden (1990) kısa süre sonra
uygulanmaya başlayan yaptırımların tamamen kaldırılmasından ziyade,
diğer üyelerin talep ettiği gibi askıya alınmasının da
değerlendirilebileceği açıklamasından sonra dağıtılmasına dikkat
çekiliyor. Ancak Powell ile diğer Amerikalı yetkililer, dün hemen
bu öneriyi geri çekerek, Washington’un böyle büyük bir tavizde
bulunmaya hazır olmadığını belirttiler.