ABD Başkanı Trump, 20 maddelik Gazze planını Netanyahu ile açıkladı

ABD Başkanı Trump, Beyaz Saray'da kabul ettiği İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ortak basın toplantısı düzenledi.

Trump, Beyaz Saray tarafından bugün açıklanan 20 maddelik Gazze planını tüm detaylarıyla ele aldıklarını ve taraflarca kabul edilmesi halinde söz konusu planın "barışı getireceğini" savundu.

ABD Başkanı, geçen hafta Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu marjında aralarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da bulunduğu bazı ülke liderleriyle görüşmesinin ardından bugün de Netanyahu ile Gazze planını ele aldığını ve görüştüğü tüm liderlere ayrı ayrı teşekkür ettiğini söyledi.

Söz konusu planın taraflarca kabul edilmesi halinde uzun zamandır çözülemeyen bir krizin son bulacağını ve Orta Doğu'ya barış getireceğini savunan Trump, önerinin Hamas tarafından kabul edilmesi halinde, tüm esirlerin en fazla 72 saat içinde serbest bırakılacağını belirtti.

Arap ve Müslüman ülkeler taahhütte bulundu

Trump, Gazze planının nasıl işleyeceğine dair şu değerlendirmeleri yaptı:

"Bu plan, savaşın hemen sona ermesi anlamına geliyor, sadece Gazze değil, savaşın kendisi sona erecek. Arap ve Müslüman ülkeler bu plana yazılı olarak taahhütte bulundular ancak ben aslında onların sözüne güveniyorum. Bu ülkelerin Gazze'yi askerden arındırma konusunda onların sözüne güveniyorum. Bu da Hamas ve diğer tüm terör örgütlerinin askeri kapasitelerini derhal devre dışı bırakmak anlamına geliyor. Hamas'ın da buna sıcak baktığını duyuyorum, bu iyi bir şey."

İsrail kademeli olarak Gazze'den geri çekilecek

Gazze ve çevresindeki yerel güvenlik güçlerinin eğitilmesine de söz konusu ülkelerin destek olacağına işaret eden Trump, "Gazze'deki yeni geçiş yönetimiyle çalışan tüm taraflar, İsrail güçlerinin kademeli olarak çekilmesi için bir zaman çizelgesi üzerinde anlaşacaklar. İsrail aşamalı olarak çekilecek, artık ateş açmayacaklar." şeklinde konuştu.

ABD Başkanı Trump, planın kabul edilmesi halinde Gazze'de bir geçiş otoritesinin kurulacağını ve burada eski İngiltere Başbakanı Tony Blair gibi isimlerin de görev alacağını belirtti.

Netanyahu'ya açık çek

Öte yandan Trump, Gazze'deki yeni süreçte Hamas'ın herhangi bir rolünün olmayacağını kaydederek, "Eğer Hamas anlaşmayı reddederse, Bibi, yapman gerekeni yapman için tam desteğimizi alacaksın." dedi.

"Arap ve Müslüman ortaklarımız, Gazze halkının ve tüm bölgenin yararı için adım atmaya ve taahhütlerini yerine getirmeye tamamen hazırdır. Gazze için adım atmaya ve çok şey yapmaya istekliler." şeklinde konuşan Trump, bu kapsamda bölge ülkelerinin çok önemli bir misyonu üstlenmeye hazır olduklarını vurguladı.

ABD Başkanı, Gazze halkının Hamas'sız bir geçişe onay vermesi ve Filistin yönetiminin de söz verdiği reformları yapması gerektiğini ifade ederek, bunların olmaması durumunda Filistinlilerin sadece kendilerini suçlaması gerektiğini öne sürdü.

Netanyahu'nun iki devletli çözüme karşı olduğunun altını çizen Trump, aralarında İngiltere, Fransa ve Kanada'nın da olduğu çok sayıda Batılı ülkenin Filistin'i tanımasının ise yanlış olduğunu savundu.

İbrahim Anlaşmaları'na atıf yaparak bu anlaşmanın bölgeye barış getirmek amacıyla yapıldığını savunan Trump, konuşmasının son bölümünde, "Suriye'den Lübnan'a, Suudi Arabistan'a kadar bölgedeki ülkelerdeki diğer insanlarla bir arada yaşayacaklar. Yeni bir Orta Doğu vaadi, ulaşabileceğimiz bir mesafede. Sahte bir barışa değil, gerçek barışa hiç bu kadar yaklaşmamıştık." diye konuştu.

Beyaz Saray, Trump'ın 20 maddelik Gazze planını duyurdu

Yapılan paylaşımda şu maddeler yer aldı:

1- Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, radikalleşmeden arındırılmış terörden uzak bir bölge olacaktır.

2- Gazze, yeterince acı çekmiş olan Gazze halkının yararına yeniden inşa edilecektir.

3- Eğer her iki taraf da bu teklifi kabul ederse, savaş derhal sona erecektir. İsrail kuvvetleri, esir değişimine hazırlanmak için üzerinde anlaşılmış sınıra çekilecektir. Bu süre boyunca tüm askeri operasyonlar — hava ve topçu bombardımanları dahil — askıya alınacak ve cephe hatları, kademeli ve tam geri çekilme için gerekli şartlar karşılanana kadar dondurulmuş halde kalacaktır.

4- İsrail’in bu anlaşmayı kamuoyu önünde kabul etmesinden sonraki 72 saat içinde tüm rehineler — hayatta olanlar ve ölüler — iade edilecektir.

5- Tüm rehineler serbest bırakıldığında, İsrail 250 müebbet hapis cezası almış mahkumu ve 7 Ekim 2023’ten sonra gözaltına alınan 1700 Gazzeliyi — kadınlar ve çocuklar dahil — serbest bırakacaktır. Hayatta olmayan her İsrailli rehinenin kalıntıları için, İsrail 15 ölü Gazzelinin kalıntılarını teslim edecektir.

6- Tüm rehineler iade edildikten sonra, barışçıl bir şekilde birlikte yaşamaya söz veren ve silahlarını bırakmayı kabul eden Hamas üyelerine af tanınacaktır. Gazze’den ayrılmak isteyen Hamas üyelerine ise güvenli geçiş sağlanacaktır.

7- Bu anlaşmanın kabul edilmesiyle birlikte, tam kapsamlı insani yardım derhal Gazze Şeridi’ne gönderilecektir. Asgari olarak, günlük yardımlar 19 Ocak 2025’teki anlaşmada belirtilen insani yardımlarla uyumlu olacaktır. Buna altyapının (su, elektrik, kanalizasyon) rehabilitasyonu, hastane ve fırınların yeniden inşası, molozların temizlenmesi için gerekli ekipmanların girişine izin verilmesi de dahildir.

8- Gazze’ye insani yardımın girişi ve dağıtımı, Birleşmiş Milletler ve bağlı kuruluşları ile Kızılhaç üzerinden, diğer uluslararası kurumlar da işbirliği yaparak, tarafların müdahalesi olmadan devam edecektir. Refah sınır kapısının her iki yönde açılması da 19 Ocak 2025 anlaşmasında uygulanan aynı mekanizmaya tabi olacaktır.

9- Gazze, geçici teknokratik ve siyasi açıdan tarafsız bir Filistin komitesi tarafından yönetilecektir. Bu komite, Gazze halkı için günlük kamu hizmetlerini ve belediye işlerini yürütmekten sorumlu olacaktır. Komite, nitelikli Filistinlilerden ve uluslararası uzmanlardan oluşacak ve yeni bir uluslararası geçiş kurulu tarafından gözetim altında olacaktır. Bu kurulun adı “Barış Konseyi” olacak ve Başkan Donald J. Trump başkanlığında toplanacaktır. Konseyde ayrıca eski İngiltere Başbakanı Tony Blair gibi isimlerin yanı sıra, açıklanacak diğer devlet başkanları yer alacaktır. Bu kurul, Trump’ın 2020’de açıkladığı barış planı ve Suudi-Fransız önerisi de dahil olmak üzere çeşitli öneriler üzerine Gazze’nin yeniden inşası için fonları yönetecek ve Filistin Yönetimi’nin fon programlarıyla uyumlu hale getirecektir. Bu kurul, uluslararası standartlara uygun bağımsız ve etkili bir yönetim yaratmak için çalışacaktır. Bu yönetim, Gazze halkına hizmet eden ve Filistinliler ile İsraillilerin barış içinde yaşamasını mümkün kılacak güvenilir bir idare oluşturmayı amaçlamaktadır.

10. Gazze’yi yeniden inşa etmek ve canlandırmak için Trump’ın ekonomik kalkınma planı, Orta Doğu’daki bazı gelişmiş modern mucize şehirlerin inşasına yardımcı olan uzmanlardan oluşan bir heyet tarafından oluşturulacaktır. Çok sayıda düşünülmüş yatırım önerisi ve heyecan verici kalkınma fikirleri iyi niyetli uluslararası gruplar tarafından hazırlanmış olup, bu fikirler güvenlik ve yönetişim çerçevelerini sentezlemek ve bu yatırımların iş, fırsat ve gelecek için umut yaratacak şekilde kolaylaştırılmasını sağlamak amacıyla değerlendirilecektir.

11. Özel bir ekonomik bölge kurulacak, tercih edilen gümrük tarifeleri ve erişim oranları katılımcı ülkelerle müzakere edilecektir.

12. Hiç kimse Gazze’yi terk etmeye zorlanmayacak ve ayrılmak isteyenlerin bunu özgürce yapmalarına ve geri dönmelerine izin verilecektir. İnsanların kalmasını teşvik edeceğiz ve onlara daha iyi bir Gazze inşa etme fırsatı sunacağız.

13. Hamas ve diğer gruplar, doğrudan veya dolaylı olarak, hiçbir şekilde Gazze’nin yönetiminde rol almamayı kabul eder. Tüm askeri, terör ve saldırı altyapıları, tüneller ve silah üretim tesisleri dahil olmak üzere, yok edilecek ve yeniden inşa edilmeyecektir. Bağımsız denetçilerin gözetiminde Gazze’nin askerden arındırılması süreci olacaktır. Bu, silahların kalıcı olarak kullanılamaz hale getirilmesini ve uluslararası finanse edilen bir geri alım ve yeniden entegrasyon programı ile desteklenecek onaylı bir tasfiye sürecini içerecektir; bu program bağımsız denetçiler tarafından doğrulanacaktır. Yeni Gazze tamamen müreffeh bir ekonomi inşa etmeye ve komşularıyla barışçıl bir şekilde bir arada yaşamaya bağlı olacaktır.

14. Bölgesel ortaklar, Hamas ve diğer grupların yükümlülüklerini yerine getirmesini ve Yeni Gazze’nin komşularına veya kendi halkına tehdit oluşturmamasını garanti altına alacaktır.

15. Amerika Birleşik Devletleri, Arap ve uluslararası ortaklarla birlikte geçici bir Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) geliştirmek için çalışacaktır; bu güç derhal Gazze’ye konuşlandırılacaktır. ISF, Gazze’deki onaylı Filistin polis güçlerini eğitecek ve destek sağlayacak, ayrıca bu alanda geniş deneyime sahip Ürdün ve Mısır ile istişare edecektir. Bu güç uzun vadeli bir iç güvenlik çözümüne geçiş süreci olacaktır. ISF, İsrail ve Mısır ile birlikte sınır bölgelerinde güvenliği sağlamak için çalışacak ve yeni eğitilmiş Filistin polis güçleriyle birlikte hareket edecektir. Mal akışını yeniden başlatmak ve güvence altına almak için sınırların girişini önlemek kritik öneme sahiptir. Bir silahsızlandırma mekanizması ISF tarafından uygulanacak ve doğrulanacaktır.

16. İsrail Gazze’yi işgal etmeyecek veya ilhak etmeyecektir. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), silahsızlandırmaya bağlı standartlar, kilometre taşları ve zaman çizelgelerine göre geri çekilecektir; bu plan, IDF, ISF, garantörler ve Amerika Birleşik Devletleri arasında üzerinde anlaşmaya varılacaktır. Amaç, Gazze’nin artık İsrail, Mısır veya vatandaşlarına tehdit oluşturmamasıdır. Pratikte, IDF, işgal ettiği Gazze topraklarını kademeli olarak ISF’ye devredecek; ISF ile yapacakları bir anlaşmaya göre bu alanlarda geçici otorite kuracaklar ve sonunda tamamen Gazze’den çekileceklerdir. Ancak, yeniden ortaya çıkabilecek herhangi bir terör tehdidine karşı güvenliğini sağlamak için Gazze uygun şekilde güvence altına alınana kadar bir çevre güvenliği varlığı sürdürülecektir.

17. Hamas bu öneriyi geciktirir veya reddederse, yukarıdakiler, ölçeklendirilmiş yardım operasyonları da dahil olmak üzere, IDF’den ISF’ye devredilen silah-sız alanlarda ilerleyecektir.

18. Bir dinler arası diyalog süreci, hoşgörü ve barış içinde bir arada yaşama değerleri temelinde kurulacak; Filistinliler ve İsraillilerin zihinlerini ve anlatılarını değiştirmeye çalışılacak ve barıştan elde edilebilecek faydalar vurgulanacaktır.

19. Gazze’nin yeniden kalkınması ve yönetimi ilerledikçe ve Filistin Yönetimi reform programı sadakatle uygulandıkça, nihayetinde Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkı ve devlet kurma yönünde inandırıcı bir yol için koşullar hazır olabilir; bu, Filistin halkının arzusu olarak kabul edilmektedir.

20. Amerika Birleşik Devletleri, İsrail ve Filistinliler arasında, barışçıl ve müreffeh bir birlikte yaşam için siyasi bir ufuk konusunda bir diyalog başlatacaktır.

Netanyahu: Bu plan savaş hedeflerimizi gerçekleştiriyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Trump ile Beyaz Saray'daki görüşmesi sonrası düzenlenen ortak basın toplantısında, Trump'ın Gazze'de barış planına ilişkin konuştu.

Trump'ın planına ilişkin "Gazze'deki savaşı sona erdirme planınızı destekliyorum, bu plan savaş hedeflerimizi gerçekleştiriyor." diyen Netanyahu, "Hamas planınızı kabul ederse, Sayın Başkan, ilk adım makul bir geri çekilme olacak, ardından 72 saat içinde tüm rehinelerimiz serbest bırakılacak." ifadesini kullandı.

Netanyahu, plan kapsamında Trump'ın da bulunacağı "Barış Kurulu"na ilişkin, "Bu uluslararası kurul başarılı olursa, savaşı kalıcı olarak sona erdirmiş olacağız." iddiasında bulundu.

İsrail'in, Gazze'nin "silahsızlandırılmasıyla" orantılı olarak bölgeyi askerden arındıracağını ancak ordunun belirsiz bir süre boyunca güvenlik çeperi içinde bulunacağını öne süren Netanyahu, "Gazze'de barışcıl sivil bir idare olacak, bu idare Filistin yönetimi ve Hamas tarafından yönetilmeyecek." dedi.

Netanyahu, Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile telefonda konuştuğunu ve İsrail'in başkent Doha'ya saldırısı nedeniyle özür dilediğini ifade etti.

Başbakan Netanyahu, Trump'ın Katar, İsrail ve ABD arasında üçlü kurul kurma teklifinden memnuniyet duyduğunu belirterek fikir ayrılıklarını azaltmaya çalışmak istediklerini söyledi.

Hamas'a tehdit

ABD'nin 22 Haziran'da İran'daki nükleer tesislere yönelik "Gece Yarısı Çekici" operasyonu kapsamında Trump'ın B-2 uçaklarını gönderme kararının "bölgeyi ve dünyayı daha güvenli hale getirdiğini" savunan Netanyahu, ABD Başkanı'nın Gazze planıyla barışın "yayılacağını" ileri sürdü.

Netanyahu, "Sayın Başkan, Hamas planınızı reddederse ya da sözde kabul edip sonra karşı gelecek her şeyi yaparsa İsrail işi kendi başına bitirecek. Bu kolay ya da zor yoldan yapılabilir. Ancak yapılacak." dedi.

Öte yandan Netanyahu, Birleşmiş Milletlerde (BM) birçok ülkenin Filistin Devleti'ni tanımasının "terörizmi ödüllendirdiğini ve İsrail'in varlığını tehdit ettiğini" savundu.

Netanyahu, Trump'ın Gazze barış planı çerçevesinde Filistin yönetiminin, İsrail'e karşı "nefret içerikli" ders kitaplarını değiştirmesi, medyadaki "kışkırtıcı" söylemleri sonlandırması gibi reformların yanı sıra Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) ve Uluslararası Adalet Divanı'nda (UAD) açılan davalara son vermesi ve İsrail'i Yahudi devleti olarak tanıması gerektiğini de öne sürdü.

İsraillilerin büyük çoğunluğunun Filistin yönetiminin bu yönde değişeceğine inanmadığını savunan Netanyahu, Trump'ın planının "İsrail'le gerçek bir barışa bağlı aktörlerce yönetilecek pratik ve gerçekçi bir yol" sunduğunu ileri sürdü.

Netanyahu, Trump'ın liderliğiyle Abraham Anlaşmalarının yeniden canlandırılabileceğini ve daha fazla Arap ve Müslüman ülkenin sürece dahil olabileceğini de savundu.