76 milyon tüketiciyi ilgilendiren tasarı
Abone ol76 milyon tüketiciyi ilgilendiren 'Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı' bugün TBMM'de görüşülecek.
Tasarı, tüketicilerin daha ileri seviyede korunmasını ve
hak arama yollarını kolaylaştırılacak.
Tüketicilerin işlem yaptığı her yerde 'Bilinçli Tüketici,
Basiretli Tacir' ilkesi esas alınacak.
Bankaların tüketicilerden alacağı ücretler, kredi kartları,
maketten satış olarak adlandırılan ön ödemeli konut satışları,
aldatıcı reklamların denetimi gibi pek çok konuda devrim
niteliğinde düzenlemeler içeren ve bu yönüyle 76 milyon tüketiciyi
ilgilendiren 'Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı' bugün
TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmeye başlanacak.
TÜKETİCİYE KORUMA
Yeni kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte tüketicilerin daha ileri
seviyede korunması sağlanacak ve hak arama yolları
kolaylaştırılacak. Gerek tüketiciye mal ve hizmet sunan firmaların
gerekse başta Gümrük ve Ticaret Bakanlığı olmak üzere kamu
kurumları aracılığıyla tüketicilerin bilgilendirilmesine ağırlık
verilecek. Tüketicilerin işlem yaptığı tüm piyasalarda 'Bilinçli
Tüketici, Basiretli Tacir' ilkesinin esas alınması sağlanacak.
Yeni kanun tasarısında öne çıkan düzenlemeler şöyle:
- Tüm tüketici sözleşmeleri en az on iki punto büyüklüğünde ve
okunabilir bir şekilde düzenlenecek.
- Tüketicilerin bilgilendirilmesi esas alınarak birçok alanda
tüketicilerin sözleşme imzalanmadan önce bilgilendirilmesi zorunlu
tutulacak ve tüketiciden talep edilecek her türlü ücret ve masrafa
ilişkin hususların sözleşmenin eki olarak tüketiciye ayrıca
verilmesi zorunlu olacak. - Sözleşmede öngörülen koşulların, keyfi
bir şekilde sözleşme süresi içerisinde tek taraflı olarak tüketici
aleyhine değiştirilmesi yasaklanacak ve tüketiciden haksız olarak
talep edilen ücret, masraf ve komisyonların alınmasının önüne
geçilecek.
BANKA MAĞDURU OLMAYA SON
- Bankalar artık tüketicilerden istedikleri her ücreti değil
bakanlığın ve BDDK tarafından belirlenecek ücretleri alabilecek ve
tüketicilere yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında ücret
tahsil edilmeyen bir kredi kartı sunmak zorunda olacak.
- Temerrüt hali de dahil olmak üzere, tüketici işlemlerinde bileşik
faiz uygulanmasına son verilecek. İşyeri dışında (kapıdan) yapılan
satışlarda ve mesafeli satışlarda 7 gün, devre tatil
sözleşmelerinde ise 10 gün olan cayma süreleri 14 güne
çıkarıldı.
- Ön ödemeli konut satışları (maketten satış), tüketici kredisi
sözleşmeleri ve finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde
tüketicilere 14 günlük; taksitle satış sözleşmelerinde ise borçlar
kanununa paralel olarak 7 günlük cayma hakkı getirildi.
- Bankacılık alanındaki sözleşmeler, elektrik, su, doğalgaz gibi
abonelik sözleşmeleri çok geniş kitleleri ilgilendiren ve genel
olarak kullanılmak üzere hazırlanmış sözleşmelerde tüketici
aleyhine hükümler yer alması durumunda bu sözleşmeler bakanlık
tarafından denetlenecek ve tüketicinin mağdur olması engellenmiş
olacak.
- Ayıplı mal ve hizmette ihbar mükellefiyeti kaldırılarak
tüketiciye sağlanan haklar tüketici lehine genişletilecek. Tüketici
kredisi ve konut finansmanı (mortgage) sözleşmelerinde tüketicinin
isteği dışında sigorta yaptırılması uygulamasına son verilecek.
- İnşaat firmaları inşaat ruhsatı almadan maketten satış olarak da
bilinen ön ödemeli konut satışı yapamayacak ve tüketicilerin
yaşayabileceği mağduriyetlerin önlenmesi amacıyla bina tamamlama
sigortası yaptırmak zorunda olacak.
- Günümüzde 21 milyar TL ticaret hacmine ulaşmış olan ve pazardaki
payını her geçen gün arttıran, internet, telefon, katalog vb.
yollarla kurulan mesafeli sözleşmeler ayrıntılı olarak düzenleme
altına alınmış olacak.
- Finansal hizmetlerin mesafeli satışına ilişkin AB yönergesi ilk
defa iç hukuka aktarılarak her türlü banka hizmeti, kredi, sigorta,
bireysel emeklilik, yatırım ve ödeme ile ilgili mesafeli sözleşme
kurulmadan önce tüketicinin sözleşme şartları hakkında
bilgilendirilmesi sağlanacak.
- Milyonlarca yerli ve yabancı turisti ilgilendiren devre tatil,
devre mülk ve paket turlarla ilgili tüketicilere yeni haklar
tanınacak.
- Elektrik, su, doğalgaz, internet, telefon vb. tüm aboneliklerde
tüketici, istediği zaman abonelik sözleşmesini feshetme hakkına
sahip olacak ve abonelik sözleşmesinin feshi, sözleşmenin
kurulmasından daha ağır şartlara bağlanamayacak.
- Gazete ve dergi gibi süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen
promosyon kampanyaları daha sıkı kurallara tabi olacak.
- Gerçeği yansıtmayan indirimli satış kampanyaları yasaklanacak
ve daha sıkı bir şekilde denetlenecek.
- Tüketicilerin bilinçlendirilmesine yönelik çalışmalar artırılacak
olup, bu yönde ders kitaplarına tüketici haklarına ilişkin bölümler
konulacak ve yayıncı kuruluşlara tüketiciyi bilinçlendirici program
yayınlama zorunluluğu getirilecek.
- Tüketicilerin ticari reklam yoluyla yanıltılmasını engelleyecek
tedbirler etkinleştirilecek ve saldırgan ve aldatıcı nitelikte olan
her türlü haksız ticari uygulama yasaklanacak.
- Ticari reklamlar ile haksız ticari uygulamaları denetleyecek olan
Reklam Kurulu'nun etkin, hızlı ve verimli çalışması ve usul
ekonomisinin sağlanması amacıyla yeniden yapılandırılmasına yönelik
düzenlemeler yürürlüğe girecek ve Kurul'un üye sayısı 29'dan 11'e
düşürülecek.
- Tüketici hakem heyetleri yeniden yapılandırılacak ve
tüketicilerimizin haklarını aramaları kolaylaştırılacak. Yeni kanun
ile birlikte ihtiyaca göre hakem heyeti kurulacak ve başvuru
sayısına göre bazı ilçelerde birden fazla hakem heyeti
oluşturulması sağlanacak.
- Tüketici hakem heyetlerinde raportör kadrosu ihdas edilerek daha
etkin ve verimli çalışmaları sağlanacak.
- Tüketicilerin 3 bin TL'ye kadar olan uyuşmazlıkları için
mahkemeler yerine tüketici hakem heyetlerine müracaat
edebilmelerine olanak sağlanacak.
- Tüketici hakem heyetlerinin tüketici lehine verdiği kararlara
karşı açılan itiraz davalarında, kararın iptali durumunda tüketici
aleyhine, avukatlık asgari ücret tarifesine göre sadece nisbi
tarife üzerinden vekâlet ücretine hükmedilecek.
- Tüketici haklarını ihlal edenlere uygulanacak idari para cezaları
caydırıcı, orantılı ve belirli olması ilkeleri göz önünde
bulundurularak yeniden düzenlenecek.
- Gerçekçi olmayan para veya malvarlığı kazancı olanağı ümidi veren
ve birçok tüketicinin mağdur olmasına neden olan ve halk arasında
da saadet zinciri veya çok katmanlı satışlar olarak ta bilinen
piramit satış sistemleri yasaklanacak."