593 uçak bir teknisyene emanet

İç hatlarda ‘otobüs fiyatına uçak bileti’ uygulaması ile yolcu sayısı her geçen gün artarken, uçakların denetiminden sorumlu teknik kadro ihtiyaca cevap veremiyor. Bir uçağın sefere çıkıp çıkamayacağına karar veren Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, 593 hava aracının denetimini 5 mühendis ve 1 teknisyen ile yapmaya çalışıyor. Kurumun Genel Müdürü Topa Bilgetin Toker, sivil havacılıkta hızlı büyümeye karşılık kontrol mekanizmasında yer yer aksaklıklar yaşandığını kabul ediyor: “Kalifiye personel açığımız var. Denetimler zaman zaman aksıyor. Boşluğu THY ve MNG Havayolları’na verdiğimiz uçak bakım yetki belgesi ile dolduruyoruz.” Uzmanlar, teknik eleman yetersizliği sebebiyle uçuş güvenliği açısından hayati değerdeki denetimlerin kâğıt üstünde kaldığı görüşünde. “Neredeyse uçakların denetimi özel şirketlerin inisiyatifine bırakılmış durumda.” diyen Uçak Teknisyenleri Derneği Başkanı Sefa İnan, Sivil Havacılık’ın İstanbul, İzmir ve Antalya gibi önemli merkezlerde nokta kontrolü yapacak ofislerinin bulunmadığına dikkat çekti. Sadece Ankara’dan denetim yapmakla sorumluluğun yerine getirilemeyeceğini belirten İnan, “Bu kurum 657 sayılı kanun dışında tutularak özerk bir yapıya kavuşturulmalı.” tespitinde bulunuyor. Türkiye Havayolu Pilotları Derneği Başkan Yardımcısı kaptan pilot Altay Yıldırım, yaşanan sıkıntıları sektörün siyasi otoriteye bağlı bir birim tarafından yönlendirilmesine bağlıyor. Türk Hava Yolları pilotlarına göre bu konuda en az bin teknisyene ihtiyaç var. Genel müdürlüğün yıllardır tekel oluşturma düşüncesiyle kadro kuramadığını iddia eden pilotlar, “Yetkililere sorduğunuzda devletin kadro vermediğini söylüyorlar. Ama gerçekte siyasi tercihlerle ehil olmayan kişiler Sivil Havacılık’a alınıyor. Uçuş emniyeti gibi hayati bir konuda artık ciddi adımlar atılmalı.” ifadelerini kullandı. Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği Başkanı Şahabettin Bolukçu ise uçakların Türkiye’de denetlenememesi- nin büyük bir problem oluşturmayacağını öne sürüyor. Bolukçu, “Her yurtdışı sefer sonrası uçaklarımız denetimden geçiyor. Zaten bir problem olsa, uçuşa diğer devletler izin vermez.” diyor. Avrupa Birliği ülkelerinde her uçak tipine göre ayrı teknisyen ve mühendisler görev yapıyor. Bu alanda İrlanda'da 700, Fransa'da 12 bin ve ABD'de de yaklaşık 200 bin personel istihdam edilirken, Türkiye'deki sivil havacılıkta eleman sıkıntısı sebebiyle bütün uçakların teknik denetimi 3 yıllık bir teknisyenle yürütülüyor. Teknik kadronun kurum bünyesinde uzun süre kalmamasında düşük ücretlerin etkisi büyük. Özel sektörde aynı iş için 2 bin dolara yakın maaş alan mühendis ve teknisyenlere devlet çatısı altında 650 milyon lira veriliyor. Söz konusu çarpıklık bugüne dek onlarca yetişmiş personelin özel sektörü tercih etmesine yol açtı. Genel müdürlük ücret sorununu çözmek ve beyin göçünü önlemek amacıyla yeni bir kanun tasarısı hazırlamıştı. Düzenleme metni Başbakanlık’ın ardından TBMM'ye gönderilecek. Zaman'a konuşan Sivil Havacılık Genel Müdürü Topa Bilgetin Toker, teknik kontrollerin aksamaması için THY ve MNG Havayolları'na verdikleri yetkinin Uluslararası Sivil Havacılık Otoritesi (JAA) tarafından belirlenen kriterlere uygun olduğunu söylüyor. "Uçuş emniyetini sıkıntıya sokacak bir ihmale de geçit vermeyiz. Bu merkezlerde yapılan bakım ve onarımları biz de kâğıt üzerinde denetliyoruz." diyen Toker, eksik ya da şüpheli rapor tespit ettiklerinde uçağı ikinci kez incelemeye tabi tuttuklarını ifade ediyor. Helikopter pilotu ile uçak pilotu denetleniyor Uçakların teknik denetimindeki sıkıntının benzeri pilot kontrollerinde de yaşanıyor. Geçmişte siyasi tercihler yüzünden uçak pilotu kadrosuna atanan helikopter pilotları uçak kontrollerinde teknik personel görevi üstleniyor. Bu yüzden denetimler, uçak ve pilotların kaç saat uçtuğundan öteye gitmiyor. Mevzuata göre Sivil Havacılık tarafından görevlendirilen pilotların uçuşlara katılması, sefer sırasında kokpitteki diyalogları, iniş, kalkış ve yaklaşma gibi son derece önemli manevraların gerektiği gibi yapılıp yapılmadığını kontrol etmesi gerekiyor. Genel Müdür Toker, helikopter pilotlarından yeterince yararlanılamadığını doğrulayarak, "Aynı zamanda kamu kurum ve kuruluşlarının elindeki helikopterlerin sorumluluğu da bizde. Bunların denetimini de helikopter pilotlarımız yerine getiriyor." şeklinde konuşuyor. Kontrol mekanizmasındaki aksaklıkların temelinde düşük ücrete bağlı personel eksikliği yattığını yineleyen Toker'e göre Ulaştırma Bakanlığı'nın Başbakanlık’a gönderdiği yeni Sivil Havacılık Yasa Tasarısı önemli bir fırsat sunuyor. Toker, tasarının kanunlaşması halinde teknik kadrodaki açığın kapanacağını öne sürüyor. 112 kişilik kadroya sahip Sivil Havacılık bünyesinde 1 teknisyen, 3 uçak mühendisi, 2 makine mühendisi, 2 uçak pilotu ve 3 helikopter pilotu bulunuyor. Söz konusu tablo, hava taşımacılığının denetim ve işleyişinden sorumlu kurumun personel dağılımı içerisinde teknik kadroların yetersizliğini gözler önüne seriyor. TÜRKİYE’DEKİ UÇAK SAYILARI Yolcu uçağı* 179 Küçük gövdeli hava taksi 144 Zirai mücadele 120 Genel havacılık 150 Toplam 593 (*) Özel havayolları ile THY dahil. Haber: Selim Kuvel - Mustafa Gün Kaynak: Zaman