1980 Darbesiyle neler oldu

Dağ Türkleri 12 Eylül sonrasında Kürtlerin "Dağ Türkleri" olduğu ilan edilmiştir. Genelkurmay Başkanlığı'nın bastırdığı "Beyaz Kitap"'ta şu açıklama yer almıştır: "Dağların yüksek kısımlarında, tepelerde yaz kış erimeyen karlar vardı. Güneş açınca üzerleri buzlaşan camsı parlak bir tabaka ile örtülürdü karın yüzü. Üstü sert altı yumşak olurdu. Bu karın üstünde yürününce, ayağın bastığı yer içeriye çöker, 'kırt-kürt' diye ses çıkarırdı. Doğulu Türkmenlere, Kürt denmesinin nedeni buydu. Bölücülerin Kürt dedikleri, yüksek yaylalarda, karlık bölgelerde yaşayan Türklerin karda yürürken ayaklarından çıkardıkları sesin adıydı aslında." "Asmayalım da besleyelim mi?" Darbeden sonra ilk idam edilenler 9 Ekim 1980 tarihinde ülkücü Mustafa Pehlivanoğlu ve sol görüşlü Necdet Adalı olmuştur. Daha sonra 19 Mart 1980 tarihinde idama mahkum edilen Erdal Eren'in idam kararı Yargıtay tarafından iki kere iptal edilmiş olmasına karşın, Milli Güvenlik Konseyi tarafından onaylanan kararla, 13 Aralık 1980'de Ankara Merkez Cezaevi'nde infaz edildi. Erdal Eren'in idamına ilişkin Kenan Evren 3 Ekim 1984'de yaptığı Muş gezisi sırasındaki konuşmada şunları söylemiştir: "Şimdi ben, bunu yakaladıktan sonra mahkemeye vereceğim ve ondan sonra da idam etmeyeceğim, ömür boyu ona bakacağım. Bu vatan için kanını akıtan bu Mehmetçiklere silah çeken o haini ben senelerce besleyeceğim. Buna siz razı olur musunuz?" Ana madde: 1402'likler 6 Kasım 1981'de çıkarılan 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile YÖK kuruldu. Bundan sonra 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanununun 2301 ve 2766 sayılı kanunla değişik maddelerince özellikle solcu olduğu düşünülen 71 Üniversite personeli YÖK tarafından görevlerinden uzaklaştırıldı. İlk uzaklaştırmalar Şubat 1983'de başladı. Genelkurmayın açılamalarına göre toplam 4891 kamu personeli görevden alınmış ve 38 profesör, 25 doçent, 10 yardımcı doçent'in 1402'lik olmuştur. Ancak 1402'lik olmasını istemediğinden bizzat istifa yolunu seçenleri dahil edildiğinde 20.000' civarında olduğu öne sürülmektedir. 1982 referandumu 7 Kasım 1982 yılında yapılan Halkoylamasıyla %92.7 evet oyuna karşılık, %8.6 hayır oyuyla kabul edildi. Oy kullanırken iki renk hakimdi: Mavi renk hayır, beyaz renk evet demekti. Kenan Evren yaptığı konuşmalarla halkı mavi oy vermemesi konusunda telkin ediyor[26]ve çeşitli gazetelere mavi renkle ilgili sansür uygulanıyordu. Halk oylamasında, Kenan Evren otomatik olarak Cumhurbaşkanı seçildi. Kabul edilen Anayasa'da, askeri yönetim üyelerinin ömür boyu yargılanmasını engelleyen geçici 15. madde, daha sonraki seçimlerle iktidara gelen hiçbir hükümet tarafından kaldırılmadı ve 12 Eylül liderlerinin dokunulmazlığı sürdü. Darbe’nin spora etkileri Kenan Evren, 1.Lig'de başkentin mutlaka bir takımla temsil edilmesi gerektiğini düşündüğünden o sırada 2.Lig'de mücadele eden Ankaragücü'nün bir üst lige çıkabilmesi için özel kanun çıkartır. Buna göre Türkiye Kupası'nı kazanan bir ekip hangi ligde olduğuna bakılmaksızın 1.Lig'e çıkartılacaktır. 1980-81 sezonunda Türkiye Kupası'nı kazanan Ankaragücü bu şekilde 1.Lig'e çıkmış olur. Darbenin sonuçları 650.000 kişi göz altına alındı. 1 milyon 683 bin kişi fişlendi. Açılan 210 bin davada 230 bin kişi yargılandı. 7 bin kişi için idam cezası istendi. 517 kişiye idam cezası verildi. Haklarında idam cezası verilenlerden 50'si asıldı (26 siyasi suçlu, 23 adli suçlu, 1'i Asala militanı). İdamları istenen 259 kişinin dosyası Meclis'e gönderildi. 71 bin kişi TCK'nin 141, 142 ve 163. maddelerinden yargılandı. 98 bin 404 kişi örgüt üyesi olmak suçundan yargılandı. 388 bin kişiye pasaport verilmedi. 30 bin kişi sakıncalı olduğu için işten atıldı. 14 bin kişi yurttaşlıktan çıkarıldı. 30 bin kişi siyasi mülteci olarak yurtdışına gitti. 300 kişi kuşkulu bir şekilde öldü. 171 kişinin işkenceden öldüğü belgelendi. 937 film sakıncalı bulunduğu için yasaklandı. 23 bin 677 derneğin faaliyeti durduruldu 3 bin 854 öğretmen, üniversitede görevli 120 öğretim üyesi ve 47 hâkimin işine son verildi. 400 gazeteci için toplam 4 bin yıl hapis cezası istendi. Gazetecilere 3 bin 315 yıl 6 ay hapis cezası verildi. 31 gazeteci cezaevine girdi. 300 gazeteci saldırıya uğradı. 3 gazeteci silahla öldürüldü. Gazeteler 300 gün yayın yapamadı. 13 büyük gazete için 303 dava açıldı. 39 ton gazete ve dergi imha edildi. Cezaevlerinde toplam 299 kişi yaşamını yitirdi. 14 kişi açlık grevinde öldü. 16 kişi kaçarken vuruldu. 95 kişi çatışmada öldü. 73 kişiye -doğal ölüm raporu- verildi. 43 kişinin intihar ettiği bildirildi. 80 Darbesiyle ilgili filmler 1986 - Sen Türkülerini Söyle (Şerif Gören) 1986 - Dikenli Yol (Zeki Alasya) 1986 - Ses (Zeki Ökten) 1987 - Av Zamanı (Erden Kıral) 1988 - Sis (Zülfü Livaneli) 1988 - Kimlik (Melih Gülgen) 1989 - Bütün Kapılar Kapalıydı (Memduh Ün) 1989 - Uçurtmayı Vurmasınlar (Tunç Başaran) 1990 - Bekle Dedim Gölgeye (Atıf Yılmaz) 1991 - Uzlaşma (Oğuzhan Tercan) 1994 - Babam Askerde (Handan İpekçi) 1998 - Gülün Bittiği Yer (İsmail Güneş) Fragman 1999 - Eylül Fırtınası (Atıf Yılmaz) 2000 - Coup/Darbe - A Documentary History of the Turkish Military Interventions (Belgesel, Elif Savaş Felsen) 2004 - Vizontele Tuuba (Yılmaz Erdoğan) 2005 - Babam ve Oğlum (Çağan Irmak) 2006 - Beynelmilel (Sırrı Süreyya Önder) Filmin Resmî Sitesi 2006 - Eve Dönüş (Ömer Uğur) Fragman 2007 - Zincirbozan (Atıl İnaç) Fragman 2008 - O... Çocukları (Murat Saraçoğlu) 2009 - Kurtlar Vadisi Gladio İlgili Diziler 2004 - Çemberimde Gül Oya 2007 - Hatırla Sevgili 2009-2010- Bu Kalp Seni Unuturmu? İlgili Şarkılar Ozan Arif, Yaşıyor kenan Paşa Ozan Arif, 'Seksenciler' Dinle Ozan Arif, 'Muhasebe'(12 Eylül)Dinle Ozan Arif, C-5/İşkence Hasan Mutlucan, 'Yine de Şahlanıyor' Sezen Aksu, 'Son Bakış' (1989) Dinle Cem Karaca, 'Raptiye Rap Rap' (1992) Fikret Kızılok 'Demirbaş' (1995) Suavi 'Eylül' (1996) Mor ve Ötesi, 'Darbe' (2006) Dinle Teoman ve Yavuz Bingöl, 'İki Çocuk' (2006) Saian, 'Suç' Orhan Gencebay: Batsın Bu Dünya Barış Manço: Arkadaşım Eşşek Barış Manço: Lambaya Püf De Barış Manço: Ölüm Allahın Emri Barış Manço: Bir Bahar Akşamı Cem Karaca: Namus Belası Cem Karaca: Tamirci Çırağı Cem Karaca: 1 Mayıs Cem Karaca: Hasret Musa Eroğlu: Yolun Sonu Görünüyor Arif Sağ: Yasaklı olan türküleri söyleyemiyordu. Arif Sağ: Dersim türküsü adından dolayı yasaklanmıştı. Arif Sağ: Başka bir türküsü ise içinde 'şah' kelimesi geçtiğinden yasaklıydı. Zülfü Livaneli'nin Şarkışla türküsü Olaydım olaydım Okur yazar olaydım Deniz mahkemeye düşmüş Avukatı ben olaydım... Sözlerinden dolayı yasaklanan şarkılarından biriydi. Sezen Aksu: Sarışınım Bestecisi Ermeni Ara Dinkjian oldugu icin yasaklanmistir. Özdemir Erdoğan: İkinci Bahar Şenay Yüzbaşıoğlu: Hayat Bayram Olsa Melike Demirağ: Arkadaş Melike Demirağ: Ninni Yaşar Kurt: Korkuyorum Anne Esmeray: İnsanız Biz Esmeray: Beste Şanar Yurdatapan: Yasaklı olduğu için İskender Doğan'ın söylediği tüm Şanar Yurdatapan besteleri yasaklandı.

Internet Haber Mobil Uygulama

1980 Darbesiyle neler oldu