12 Eylül'ün kararttığı hayatlar

ÇAĞDAŞ ÇETİNDEMİR /SABAH Toplumda 30 yıldır süren 12 Eylül travması, sayısız insanı işinden, yerinden, yuvasından etti. Kimi aklını kaybetti, kimi erkekliğini... Yaşananlar sır kaldı. Akla hayale sığmayacak işkencelere maruz bırakılanlar, onurlarını ayakta tutmak için hep sustu. Ama artık konuşma vakti! Ulus Müzik Yönetim Kurulu Başkanı İskender Ulus, yaklaşan referandumu, darbe zamanı yaşadıklarını haykırmak için fırsat bilip sessizliğini bozanlardan sadece biri. Üniversiteye kayıt olmak için yola çıktığı 12 Eylül 1980’de nasıl gözaltına alındığını ve gördüğü işkenceleri SABAH’a anlatan Ulus, referandumda ‘evet’ oyu vereceğini vurgulayıp, “İnsanlar kendi kaderlerini kendileri yazarlar. Sonra kafalarını duvarlara vurmasınlar. Bir 30 sene daha gider” diyor. OTOGAR’DA GÖZALTI... Ordu’nun Gölköy ilçesine bağlı Ahmetli köyünde dünyaya gelen İskender Ulus (48) İmam Hatip Lisesi’ne girdi. Üniversite sınavında büyük başarı göstererek İstanbul’daki Marmara Üniversitesi Yüksek İslam Enstitüsü’nü kazandı. Ama kayıt yaptırmak için İstanbul’a gideceği gün gözaltına alındı. Üniversite hayatı başlamadan biten Ulus, “Benim için çok acıydı. Otogara gitmek için kalktım. Her taraf marş çalıyor. Komşular ‘İhtilal oldu, dışarı çıkma yasağı var’ dedi. Bu fakiri,Ordu Otogarı’nda gözaltına aldılar” diye konuşuyor. SLOGAN YAZDIM DİYE Bir tek insana bile silah çekmediğini ifade eden Ulus şöyle devam ediyor: “Mitinglere katıldım. Duvarlara da ‘Tek yol İslam’ ve ‘Kanımız aksa da zafer İslam’ yazdım. Ama hiç örgütsel olayın içine girmedim. Benimki duygusal hareketti. Vatan, millet, Sakarya... Derdim; bayrak, sancak, toprak, din ve imanın elden gitmesindi. 14 ay süren gözaltıda, ilk 21 günü karanlık bir hücrede geçirdim. Birine işkence edildiğini işitmek ve sıranın sana geleceğini düşünmek en zoru... Kafama çuvalı geçirdiler. Bir yere götürdüler. Sonra gözlerimi bağladılar Sorguya çektiler. Daha 56 kilo bir çocuktum. Kolumdan zebellah gibi bir adam tuttu. Beni deve kündesi gibi yere attı. Sırtıma bindi. Soğuk beton zeminde, ata biner gibi, üzerimde zıpladı. Bana 12 tane kağıt imzalattı.” Sosyalist yönetim kurduğu gerekçesiyle askeri operasyonla görevinden alınan Fatsa Belediye Başkanı Fikri Sönmez’le beraber yattıklarını ifade eden İskender Ulus, şunları anlatıyor: “Bir kişilik yataklarda bir sağcıyla bir solcunun koyun koyuna yatmasını istiyorlardı. Benden çok daha fazla işkence görenler var. Birçoğu kafayı yedi. Bacağı koptu, erkekliği gitti. 8 yıl yatırıp, sonra ‘Özür dileriz, suçsuzmuşsunuz’ dediler. 18’de girip, 26’da çıktılar. 2 yıl da askerlik. Yaş 28 oldu.” ANAYASA ÜLKE MENFAATİNE 12 Eylül’ün ülkeye depresyon geçirttiğini savunan Ulus, “Artık sertlikle, kanla olmaz. Mızrak çuvala sığmaz. Hâlâ niye deniyorlar anlamıyorum. İnsan düşüncesini gönlüne kapatır, vakti saati geldiğinde onu yine ortaya çıkarır” diyor. 12 Eylül cuntasının megolomanlığını dikte etmek için darbe yaptığını iddia eden Ulus, “Demokrasi adına ihtilal yaptık deniyor. Hadi oradan... Bir insanın ölümü, bir insanın delirmesi, bacağını, erkekliğini, onurunu, kaybetmesi ne zaman demokrasi oluyor” diye de isyan ediyor. 12 Eylül cuntasının megolomanlığını dikte etmek için darbe yaptığını iddia eden Ulus, “Demokrasi adına ihtilal yaptık deniyor. Hadi oradan... Bir insanın ölümü, bir insanın delirmesi, bacağını, erkekliğini, onurunu, kaybetmesi ne zaman demokrasi oluyor” diye de isyan ediyor. BİR TABELA HAYATINI DEĞİŞTİRDİ İskender Ulus, amcasının yanına geldiği İstanbul’da Unkapanı’nında bir camda ‘türkü, şarkı, kaset yapılır’ yazısı görüp şansını denemiş... Çok geçmeden bu yolda ilerlemiş. 26 yıldır da İstanbul’da... Bir dönem evli kaldığı Zara, Doğuş, İbrahim Erkal ve Gökhan Tepe gibi çok sayıda ünlü şarkıcıyı, müzik sektörüne kazandırdığını anlatıyor. İskender Ulus şarkıcı Zara ile olan evliliğini ise 3 yıl önce sonlandırmış. ERHAN ÖZTÜRK/HABER MERKEZİ ‘Netekim elektriği icat edene rahmet okudum’ TRABZONLU Hilmi Köksal Alişanoğlu, 1980’in mart ayında İstanbul Sarıyer’de bir gecekonduda sol örgüt üyesi olduğu iddiasıyla gözaltına alındı. Tutuklandığında henüz 22 yaşındaydı. Cezaevindeyken 12 Eylül darbesi oldu. Kendi deyimiyle “Darbeye içeride yakalandı.” İdamla yargılandı. İşkenceler gördü, ama onurlu duruşundan ve dik başlılığından hiç vazgeçmedi. Üstelik yaşadıklarını mizahi bir dille anlatan tek mağdur oldu belki de. Cumhuriyet Alişanoğlu ile kaleme aldığı “Netekim 12 Eylül’de Geldiler” kitabını ve yaşadıklarını konuştuk. Kendisi gibi 150 kişinin gözaltına alındığını, günlerce birinci şube, ardından 12 Eylül döneminde Davutpaşa Kışlası’nda işkencelerden geçirildiklerini anlatıyor. ELEKTRİĞE BAKIŞIM DEĞİŞTİ Elektrikli işkenceden geçirildikten sonra yaşadığı acıyı, “(...)Tam o anda, aslında elektriğin ne lanet bir icat olduğuna kanaat getirdim. O güne kadar hep iyi yanlarını tanımışım meğer. İnsanlara eziyet etmeye yarayan tarafı, bunca iyi özelliğinin gözümden düşmesine neden oldu. Kim icat etmişse yedi sülalesine rahmet okudum” diyerek esprili biçimde aktarıyor. Alişanoğlu şöyle devam ediyor: “Elekrikli işkence bedenimin her tarafında denendi. Dayanmak, diz çökmemek, cellatlardan aman dilememek için, orada onun bile hükmünün geçmeyeceğini bile bile Tanrıya güç ve cesaret vermesi için dualar ettim. Ama işin komik tarafı o dualar sayesinde sürekli dinç kaldım. Oysa onca acıyı hissetmektense, bayılmayı ya da ölmeyi tercih eder hale geliyor insan.” Alişanoğlu şöyle devam ediyor: “Elekrikli işkence bedenimin her tarafında denendi. Dayanmak, diz çökmemek, cellatlardan aman dilememek için, orada onun bile hükmünün geçmeyeceğini bile bile Tanrıya güç ve cesaret vermesi için dualar ettim. Ama işin komik tarafı o dualar sayesinde sürekli dinç kaldım. Oysa onca acıyı hissetmektense, bayılmayı ya da ölmeyi tercih eder hale geliyor insan.” ONLARA BOYUN EĞMEDİK’ 12 Eylül sonrasında Davutpaşa Kışlası’nda ordunun tek tip kıyafet, sabahları İstiklal Marşı okumak, asker gibi yürümek gibi baskılarına direndiklerini de anlatan Alişanoğlu, “Açlık grevleri yaptık. Mamak ve Diyarbakır’da da bazı arkadaşlar direndi ama çoğunluğu yaşanan onca baskı ve işkenceden sonra çözüldüler. Bizde de çözülmeler oldu ama 70 kişiden 30’umuz onların istediklerini yapmadı” diyor. Hilmi Köksal Alişanoğlu, kitabının bir bölümünde işkenceleri unutmanın yolu olup olmadığıyla ilgili kendisine şu soruyu soruyor cevabını da şöyle veriyor: “Birisi çıkıp ‘Sana yapılanları unutmanın bir yolu var mıdır’ diye soracak olsa, cevabım hiç tereddütsüz ‘Evet!’ olurdu...’Evet, ama bir şartla!’ Aynı şeylerin zerresinin bile çocuklarıma ve onlardan sonra gelecek olanlara uygulanmayacağı garantisinin verilmesi hâlinde...” HAPİSTE 60 KİLO VERDİ Hilmi Köksal Alişanoğlu halen yayınevi sahibi... 120 kilo girip 60 kilo çıktığı cezaevinde geçen o zor anları ise esprili bir dille kaleme almış: “Tanrı’ya dua ettim ‘Güç ver’ diye. Dualarım kabul oldu, ama bu kez de o kadar dinç kaldım ki hiç bayılamadım maalesef.”

Internet Haber Mobil Uygulama

12 Eylül'ün kararttığı hayatlar