1 milyar insan açlıktan ölebilir!
Abone olYıllardır başarılı mücadele verilerek savuşturulan gövde mantarı tehlikesi son yıllarda hızlı şekilde yayılan Ug99 türüyle küresel buğday üretimini tehdit ediyor.
Yıllardır başarılı mücadele verilerek savuşturulan gövde mantarı
tehlikesi son yıllarda hızlı şekilde yayılan Ug99 türüyle küresel
buğday üretimini tehdit ediyor. Salgının küresel boyuta ulaşması 1
milyar kişi için açlık riski yaratıyor.
Bilim insanları, tarım ürünlerine zarar vererek hem gıda
fiyatlarının artmasına hem de açlığa neden olacak bitki
hastalıklarının üstesinden gelmek için yıllardır başarılı şekilde
mücadele veriyordu.
Ancak, yaklaşık 40 yıldır bitkilerde büyük çaplı bir salgın
hastalığın görülmesinin önüne geçen bu başarılar diğer taraftan
rehaveti de beraberinde getirdi. Bu iş için ayrılan kaynaklar ve
yapılan araştırmalar başka alanlara kaydırıldı. Bunun sonucu olarak
da eski hastalıklar geri geldi ve dünya tarımını hazırlıksız
biçimde yakalamış oldu.
RÜZGARLA YAYILAN ÖLÜMCÜL MİKROP
Tarım uzmanları şu andaki en büyük tehlikenin buğdayda görülen
zehirli gövde mantarı salgını olduğunu belirtiyor. ABD'deki Cornell
Üniversitesi'nde bitki ıslahı konusunda çalışmalar yapan Profesör
Ronnie Coffman bu mantar için, "Rüzgarla yayılan ölümcül
bir mikrop" diyor.
Buğday, binlerce yıldır zehirli gövde mantarı hastalığının
tehdidiyle karşı karşıya bulunuyor. Ancak, tarım uzmanları en son
1953 ile 1954 yılları arasında ABD'de ve 1973 ile 1974 arasında
Avustralya'da görülen salgınlar sonrasında, dayanıklı kültür
bitkilerinin kullanılmasıyla bu savaşı kazandıklarını
düşündüler.
UGANDA'DA ORTAYA ÇIKTI
Ancak 1999 yılında Uganda'da daha sonra Ug99 adı verilecek yeni bir
zehirli gövde mantarı türüne rastlanıldı. Bu mantar hastalığı
Uganda'dan sonra Kenya, Etiyopya, Sudan, Yemen ve İran'a sıçradı.
Bu sene ise aynı hastalık Güney Afrika'da görüldü.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), doğu ve kuzey
Afrika, Ortadoğu, merkez ve güney Asya'da toplam 29 ülkede, dünya
buğday üretimin yaklaşık yüzde 37'sine denk gelen ürünün, bu mantar
hastalığından etkilendiğini ya da risk altında olduğunu tahmin
ediyor.
KÜRESEL TEHDİDE DÖNÜŞTÜ
FAO uzmanlarından David Hodson konuyla ilgili olarak yaptığı
değerlendirmede, "Ug99 türlerinin Doğu Afrika'da ortaya
çıkması büyük ölçüde kontrol altında tutulan gövde mantarı
hastalığını, önemli bir küresel tehdide dönüştürdü" dedi.
Dünyadaki buğday tiplerinin yüzde 90'ının bu yeni zehirli salgına
karşı korumasız olduğunu belirten Hodson, "Ug99 tıpkı bir
grip salgını gibi sürekli olarak evrim geçiriyor"
dedi.
Mevcut durum altında alarm seviyesinin yükseltilmesini isteyen
tarım uzmanları şimdiye kadar bir acil durum çağrısında
bulunmadılar. Buna rağmen, Meksika merkezli Uluslararası Mısır ve
Buğday Geliştirme Merkezi'nde görevli Ravi Singh, ülkelerin
beklemeye tahammülü olmadığı uyarısını yaptı.
Singh, "Örneğin, Ug99'un Kenya'da rastlanılan türü ilk
etapta çok az orandayken bir yıl içinde salgın boyutuna
ulaştı" dedi.
1 MİLYAR KİŞİ AÇ KALABİLİR
Küresel boyutta yaşanacak bir gövde mantarı salgını dünya buğday
üretimine büyük zarar verebileceği gibi fiyatların hızlı şekilde
artmasına ve açlığa da neden olabilir. Bu tip bir salgının yaklaşık
1 milyar insanı açlıkla tehdit edebileceği tahmin ediliyor.
Diğer taraftan, bu tehlikenin boyutu zaten tarihsel ortalamalarının
üzerinde seyreden buğday fiyatlarının sert şekilde yükselme
riskiyle katlanıyor.
Tarım uzmanları gövde mantarına karşı koymanın en etkili ve en ucuz
yolunun ise bu tehdide doğal biçimde direnebilecek buğday
türlerinin geliştirilmesi olduğunu belirtiyor.