1 milyar dolarlık paket
Abone olHükümet global krizin Türkiye'ye etkilerini en aza indirmek için bir dizi tedbir alıyor. İşte atılacak adımlar.
Geçici vergiler ve Damga Vergisi hariç olmak üzere tüm
vergi borçlarına ödeme kolaylığı getirildi.
Banka ayrıca geçen yıl kısa vadeli ihracat kredi sigortası
kapsamında 4 milyar 683 milyon dolarlık sevkıyat sigortası
yaptı.
Eximbank, yıllık YTL bazında yüzde 16 faizle kredi kullandırırken,
döviz bazında ise libor+1,5 ile kredi veriyor. Diğer bankaların ise
reel sektöre kullandırdığı kaynağın maliyeti ise her geçen gün
artıyor.
Döviz bazında kredinin faizi yüzde 15'e yükselirken, YTL
kredilerinin yıllık faiz oranı da yüzde 30'a kadar çıktı. Eximbank
kredi kullandırırken firma ayrımı yapmıyor. Her bankaya ayrılmış
bir Eximbank limiti bulunuyor. Bu limit ölçüsünde bankalar kendi
müşterilerinin isteğiyle kredi talebinde bulunuyor. Talebi bankalar
yaptığı için de Eximbank herhangi bir teminat ve garanti istemeden
kaynağı ölçüsünde bu kredilere karşılık veriyor. İstanbul Tekstil
ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri Başkanı İsmail Gülle,
bankaların önerdikleri faiz oranlarının 'bizden kredi almayın'
anlamına geldiğini belirterek, "Yanımızda sadece Eximbank kaldı."
dedi. Gülle, bankaların yağmurlu günde şemsiyeyi ellerinden alma
yöntemi izlediklerini kaydetti.
Başbakan Erdoğan'ın yanı sıra Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ve
Devlet Bakanı Mehmet Şimşek ile yaptıkları görüşmelerde
şikayetlerini ilettiklerini aktaran ihracatçılar, tüm taleplerine
olumlu karşılık aldıklarını kaydetti. Ek kaynak verilmesinin önemli
olduğuna dikkat çeken ihracatçılar, "Şu an döviz kurundaki artış
sebebiyle önemli ölçüde rahatladık. Dünya ekonomisinde durgunluk
yaşanırken, yeni pazarların da bulunmasıyla şu an herhangi bir
sıkıntı yaşamıyoruz. Türkiye İhracat Kredi Bankası (Türk Eximbank)
aracılığı ile ek kaynak sağlanmasıyla birlikte birçok fabrikada
çarklar yeniden dönmeye başlayacak." dedi.
İhracatçılara ilave 1 milyar dolarlık kaynak
İhracatçılara 1 milyar dolarlık ilave kaynağın ilk sinyali geçen
hafta Maliye Bakanı Unakıtan'a yapılan ziyaret sonrasında verildi.
Unakıtan, iç tüketimi artırmak için otomotiv sektörüne yönelik
teşvikin gündemlerinde olduğunu açıkladı. Maliye bürokratları ise
otomotiv sektörünün küresel krizden en az şekilde etkilenmesi için
kredi maliyetlerinin düşürülmesine yönelik bir paket üzerinde
çalıştıklarını belirtti.
Bakan Unakıtan, Türk Lirası'nın değer kaybetmesinin ihracatçılar
için büyük bir fırsat olduğunu belirterek, "Dışarıdan büyük
miktarda ara malı ithal ediyoruz. Türk üreticiler bunları
yapamadıkları için değil, rekabet edemedikleri için dışarıdan
alıyordu. Bundan sonra Türkiye'de bunların imal edilmesi çok daha
avantajlı konuma geliyor ki, bu krizden dolayı bir fırsat yakalamış
oluyoruz." dedi. Hükümet olarak reel sektörün ve ihracatçıların
yanında olduklarını ifade eden Unakıtan, üretimin önemine işaret
etti: "Dünyadaki son mali kriz de gösterdi ki, öyle sanal
işlemlerle bu işler olmuyor. Gerçek üreticiyi, gerçek sektörü her
zaman desteklememiz lazım. Ülkemizdeki üretimi artırmamız, üretimin
yapısını da değiştirmemiz gerekiyor. Bununla ilgili şimdiye kadar
tedbirler aldık. Bundan sonra Türkiye olarak katma değeri yüksek,
teknolojik ürünlere geçmemiz gerekiyor."
Zamanında alınmış yerinde kararlar
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Murat Yalçıntaş, hükümetin
krize yönelik tedbirlerini olumlu buluyor. Yalçıntaş, Maliye
Bakanlığı'nın vergi borçlarına taksit uygulamasını 'zamanında
alınmış, son derece yerinde kararlar' olarak değerlendirdi.
Bakanlığın vergi borçlarını 18 ay vade ve yüzde 3 faiz ile tecil
uygulamasının, ekonomi yönetiminin dengeleri yakından ve doğru
takip ettiğinin somut bir göstergesi olduğunu vurgulayan Yalçıntaş,
"Yurtdışında yaşayan vatandaşların bankalardaki paralarını
Türkiye'ye getirebilmeleriyle ilgili yapılan kanun çalışması da çok
önemli bir karar." dedi. Yalçıntaş, otomotivdeki durgunluğun
aşılması için Özel Tüketim Vergisi'nde 'kademeli indirim' yapılması
hazırlığının da reel sektöre olumlu yansıyacağını kaydetti. Oda
başkanı ayrıca, kasım ayı içerisinde ödenmesi gereken geçici
vergilerin de şubat ayına ertelenmesi halinde reel sektörün kısa
vadede finans yükünün azaltılması yönünde çok olumlu bir adım
atılmış olacağına dikkat çekti.
Vergi borçlarının 18 ay tecilini öngören tebliğ
Başbakanlık'ta
Geçici vergiler ve Damga Vergisi hariç olmak üzere tüm vergi
borçlarına ödeme kolaylığı getiren tebliğ yayımlanmak üzere
Başbakanlık'a gönderildi. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, geçen hafta
yaptığı açıklamada, bu vergi borçlarına ödeme kolaylığı
getireceklerini söylemişti. Bir yetkili, tebliğ kapsamında vadesi
hangi tarihte dolarsa dolsun 1 Eylül 2008 öncesi tüm vergi
borçlarına yıllık yüzde 3 gibi bir faiz uygulanacağını ve 18 aya
kadar da ödeme kolaylığı sağlanacağını söyledi. Ödeme kolaylığı
anaparanın yanı sıra faiz ve cezaları da kapsayacak. "Başbakanlık'a
gönderilen tebliğin bu hafta içinde yayımlanması bekleniyor." diyen
aynı yetkili, ne kadarlık tahsilat yapılacağına ilişkin herhangi
bir rakam vermedi. Bu imkandan faydalanmak isteyen mükelleflerin,
bu borçlarını ödemeleri için son başvuru tarihi de 28 Kasım olarak
belirlendi. Vergi ödemelerinin ilk taksitleri ise 1-31 Aralık
arasında ödenebilecek. IMF'nin karşı çıktığı bu tür uygulamalar
geçmişte de gündeme gelmiş, hükümet uygulamayla yüksek tutarda
tahsilat sağlamıştı.
Tasarı hazır, yastık altındaki paraya da hesap
sorulmayacak
Hükümetin, Türk vatandaşlarının yurtdışında tuttuğu birikimi
Türkiye'ye çekme çalışmasında son noktaya gelindi. Tasarı, perşembe
günü Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülecek. Tasarıya yurtiçindeki
paranın da yüzde 10 vergiyle ekonomiye kazandırılması eklendi. Bu
düzenlemenin perde arkasında ise Adalet Bakanlığı bürokratları
yatıyor. Bakanlık yetkilileri, ekonomi yönetimi ile konuya ilişkin
yaptıkları son toplantıda vergi inceleme muafiyetinin gurbetçilerle
sınırlı kalmasına karşı çıktı. Bu durumun yurtiçinde yaşayanları
kapsamadığı için adalet mekanizmasını zafiyete uğratacağı yorumunda
bulundu. Tasarıya göre, Türkiye'de bulunan ancak 1 Ekim 2008
itibarıyla kanuni defter kayıtlarında işletmenin öz kaynakları
arasında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer
sermaye piyasası araçlarıyla, taşınmazlar, üç ay içinde YTL
cinsinden rayiç bedelle vergi dairelerine beyan edilecek. Bilanço
esasına göre defter tutanlar, kanuni defterlerine, taşınmazlar
dışındaki varlıklarını banka hesaplarına yatırmak suretiyle
kaydederek pasifte özel fon hesabı açacaklar. Serbest meslek kazanç
defteriyle, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler,
bu kıymetleri defterlerinde ayrıca gösterecekler. Bu varlıklar
dönem kazancının tespitinde dikkate alınmayacak.
THY'nin 1,3 milyar dolar nakiti var, yeni yatırım için
fırsat kolluyor
Dünyayı etkisi altına alan küresel krize rağmen nakit para
biriktiren Türk Hava Yolları yeni yatırım peşinde. THY Genel Müdürü
Doç. Dr. Temel Kotil, 1,3 milyar dolar civarında nakit paraları
bulunduğunu ve yatırımlara hız kesmeden devam edeceklerini söyledi.
2009'da Avrupa'da ilk dört arasında yer almayı hedefleyen şirket,
dünyadaki tüm fırsatları kovalayacak. "Faydasını gördükten sonra
para sorunumuz yok." diyen Genel Müdür Kotil, THY'nin karar
verdikten sonra herhangi bir şirketi alabilecek güçte olduğuna
vurgu yaptı.
Ercan Baysal-Zaman