Ahlat'taki Selçuklu mezarlığında şaşırtan keşif

Dünyanın en büyük İslam Mezarlığı olan Bitlis'in Ahlat ilçesindeki Selçuklu Meydan Mezarlığı'nda lidar (Jeoradar) yöntemiyle toprak altında yeni mezarlar tespit edildi. Bitlis Eren Üniversitesince (BEÜ) hazırlanan "Dünya Mirası Ahlat Selçuklu Mezarlığı ile Kümbetlerin Lidar ve Jeofizik Yöntemlerle Araştırılması Yüzey ve Yüzey Altı Modellenmesi" projesi kapsamınında, toprak altında toplu ve tekli mezarlar ile farklı yapıların olduğu belirlendi. BEÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Doğru, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tarihi değeri çok yüksek olan Bitlis'teki eserleri inceleyerek, bilim dünyasına ve dünyaya kazandırmayı başardıklarını söyledi. Ahlat Selçuklu Meydan Mezarlığı'nın çok büyük bir değer olduğunu anlatan Doğru, şöyle dedi: "Bu alanla ilgili üçüncü projemizi bitirdik. Önceden yaptığımız iki projeyle mezarlığın haritasını çıkardık. İnsansız hava aracını da (İHA) kullanarak mezarların yerlerini ve sayılarını tespit ettik. Bu çalışmayı bilim dünyasına kazandırdık. Bitirdiğimiz bu projeyle de yer altındaki yapıları tespit ettik. Bu çalışmanın sonuna geldik. Gerek üniversitemizdeki gerekse Türkiye'de özellikle bu konu üzerinde çalışan bilim insanlarını bir araya getirerek yaklaşık bir yıldır yaptığımız yeraltı ve yerüstü çalışmalarla bu alanda hiçbir boşluğa yer vermeksizin tamamını modelledik ve ortaya çıkardık." Projede farklı yöntem ve teknikler uygulayarak Selçuklu dönemine ait mezarların ve mezar taşlarının ölçümlerini ve görüntülemelerini belgelediklerini anımsatan Doğru, dünya mirası Selçuklu Mezarlığı ile kümbetlerin, yüzey ve yüzey altı modellemesini de lidar ve jeofizik yöntemlerle araştırarak projeyi tamamladıklarını kaydetti. Doğru, projeyle Selçuklu dönemine ait mezarların ve mezarlık dışındaki kümbetlerin bütün ayrıntılarını ortaya çıkardıklarını, Büyük Selçuklu Mezarlığı'nın olduğu bölgeyi tamamen belgelediklerini dile getirdi. Bundan sonra yapılacak çalışmaların belgeler üzerinde olacağını anlatan Doğru, şöyle devam etti: "Önceden 6 bin 500'e yakın mezarın yerini tespit ederek, koordinatlarını belirlemiştik. Bunları fotoğraflandırıp haritasını çıkarmıştık. Bunların hepsini kayıt altına almıştık. Bu projemizde de hem yüzeysel hem de yer altında olan gerek mezarları gerekse daha farklı mezar tiplerini tespit ettik. Mezarlığın 100 dönümlük bölümündeki yeraltı yer üstünde bulunan bütün yapıları manyetik ve lazer yöntemini kullanarak 3 ila 5 metre yerin altını tarayıp yapıları belirledik. Bu bilgiler doğrultusundan bundan sonra sayı ve mezar tipleri üzerine çalışma yürütülecek." Mezarlık alanının dışında yörede bulunan 14 kümbetin mimarisi üzerine çalışma yürüterek bunların da modellemesini yaptıklarını bildiren Doğru, bunun sonucunda bu kümbetlerin rölevelerinin çıkarılmasının alt yapısını oluşturduklarını ifade etti. Doğru, kısa bir süre sonra rölevelerini çıkarıp dünyaya tanıtacaklarını belirterek, "Üniversitemiz genç bir üniversite. Ama yaptıkları genç bir üniversitenin değil, köklü ve belki 100 yıllık bir üniversitenin yaptığı işler." ifadesini kullandı.