Tüm dengeyi bozuyor! Geceleri 6 saatten az uyursanız bunlara hazırlıklı olun...
Fiziksel ve ruhsal sağlığın olmazsa olmazı yeterli ve kaliyetli uyku. Çünkü uykusuzluk vücuttaki tün dengeyi alt üst ediyor. Yetersiz uykunun zayıflayan bağışıklıktan adet düzensizliklerine, kilo alımından anksiyeteye kadar etkilemediği durum yok. İşte yetersiz uykunun vücuda etkileri...
Uzmanlara göre yetişkinlerin ortalama yedi ila dokuz saat uykuya ihtiyacı var. Peki her gece bu süreyi tamamlayamazsak ne olur?
Ara sıra kötü bir gece geçirmenin büyük bir sorunu yok, ancak sürekli olarak uyumakta zorlanıyorsanız, artan anksiyeteden üretkenlik kaybına kadar bir dizi problemle karşılaşabilirsiniz.
2023 tarihli bir çalışma, gecede altı saatten az uyumanın vücudun aşılara karşı bağışıklık tepkisini bile azaltabileceğini ortaya koydu. Uzman isimler, yeterince dinlenmediğinizde vücudunuza tam olarak neler olduğunu anlatıyor.
ZAYIFLAMIŞ BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ
Uykudayken vücudumuz enfeksiyonla mücadele etmek için fazladan çalışır. Uyku uzmanı Dr. Sue Peacock, uyku-uyanıklık döngüleri ile bağışıklık sistemimiz arasında karmaşık bir bağlantı olduğunu açıklıyor:"Siz uyurken, bağışıklık sisteminiz sitokinler gibi koruyucu, enfeksiyonla savaşan maddeler üretir. Bunları bakteri ve virüs gibi yabancı istilacılarla savaşmak için kullanır. Bu sitokinler aynı zamanda uyumanıza yardımcı olarak bağışıklık sisteminize vücudunuzu hastalığa karşı savunması için daha fazla enerji verir."Yeterince uyumazsanız, yeterince sitokin üretmiyorsunuz demektir. Dr. Sue, "Bu, vücudun enfeksiyona karşı tepkisini düşürür. Hastalığa karşı savunmasızlığımızı artırır ve hastalıktan iyileşmeniz daha uzun sürebilir" diye açıklıyor.2023 yılında yayımlanan bir araştırma, gecede altı saatten az uyumanın aşılara karşı bağışıklık tepkimizi azalttığını da ortaya koydu. Current Biology dergisinde yayımlanan bu araştırma, altı saatten az uyuyan erkeklerde aşılara karşı bağışıklık tepkisinin azaldığını gösterdi. Bu etki, dalgalanan hormonların rol oynadığı kadınlarda daha değişken bulundu.
ARTAN ANKSİYETE (KAYGI)
Ne yazık ki, uyku ve anksiyete kısır bir döngü oluşturabilir. Uyku eksikliği anksiyeteye neden olurken, anksiyete de uyku eksikliğine yol açabilir.Dr. Sue, "Anksiyete, beyniniz 'savaş ya da kaç' modunda olduğu için uykuya dalma yeteneğinizi olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, uykuyla ilgili beklenti anksiyetesi ve özel kaygılar uyku bozukluğuna ve uykusuzluğa yol açabilir. Bu da her iki durumun da kötüleşmesine neden olan bir geri bildirim döngüsü yaratır" diyor.Araştırmalar ayrıca uyku eksikliğinin bizi daha çökmüş hissettirdiğini de ortaya koydu. Dr. Sue, "Duygusal olarak zorlayıcı olaylarla karşılaştığımızda pozitif kalma kapasitemizi azaltabilir. Olumlu deneyimlerden daha az keyif aldığınızı da hissedebilirsiniz” diye anlatıyor.
ADET DÜZENSİZLİKLERİ
Uyku eksikliği, tiroid hormonuyla da karmaşa yaratarak adet görenler için sorunlara neden olabilir. Uyku ve vücut saati uzmanı Dr. Katharina Lederle, uyku yoksunluğu sırasında tiroid uyarıcı hormon (TSH) seviyesinin arttığını ve bunun genç, sağlıklı kadınlarda önemli TSH artışıyla ilişkilendirildiğini söyledi.TSH'nin yüksek seviyeleri; adet düzensizlikleri, yumurtlama olmaması (anovülasyon), adet görememe (amenore) ve tekrarlayan düşüklere neden olur.