Dikkat! Sigara yasağı başladı!

Dumansız hayat başladı... Sigara yasağı resmen yürürlüğe girdi. İşte 10 soruda sigara yasağı... Yasakla ilgili her şey...

Sigara tiryakileri dikkat... Eğer bu yasayı fırsat bilip sigarayı bırakmaya niyetiniz yoksa zor günler sizi bekliyor. Bu yazıyı okuyun!

Türkiye genelinde kahvehaneler, barlar, kafeler, restoranlar ve eğlence mekanları dahil, halkın ortak kullandığı tüm kapalı alanları kapsayan genişletilmiş sigara yasağı gece 24.00'ten sonra yürürlüğe girdi. Kapalı mekânlarda tütün ve tütün mamulleri kullanılması durumunda kişilere 2009 yılı için idari para cezası olarak 69 TL uygulanacak.

Kapsamlı yasak başladı. Artık özel odası olanlar dahil tüm işyerlerinde, sigara tamamen yasak. İçeride sigara yasak diye çalışanların iki de bir bahçeye çıkma özgürlüğü yok. Patron ya da amir, işgücü kaybı olmasın diye sınırlama getirebilir. Bu da kanunda 'yemek saati ve iş molaları' olarak geçiyor...

İŞTE 10 SORUDA YENİ SİGARA YASAĞI UYGULAMASI

1. Yasa, 'Kapalı alanların tamamında sigara içilmeyecek' diyor. Eskiden bu kapalı alanlarda oluşturulmuş olan sigara içme odaları ne olacak? Bu büyük yasak restoran, cafe gibi mekanların tüm bölümlerini de kapsıyor mu?
Evet kapsıyor. Eskiden oluşturulmuş her türlü sigara içme alanı 19 Temmuz 2008 tarihi itibarıyla kapatılacak. Yasa restoran, cafe, bar gibi mekanlarda da tütün ürünleri tüketimini tamamen yasaklıyor.

TATİLE GİDENLER NE YAPACAK? OTEL ODASINDA İÇİLECEK Mİ?

KOMPARTIMANDA YASAK, OTEL ODASINDA İZNE BAĞLI

2. Toplu taşıma araçlarında sigara içilmesi yasak. Ama mesela trende yataklı vagon yolcuları kendi özel odalarında sigara içebilir mi? Ya da tatile gidenler otel odasında sigara içemez mi?..
Kanun gereği demiryolu toplu taşıma araçlarında da özel vagonlar dahil hiçbir alanda tütün ve tütün ürünleri artık tüketilemez. Ancak otellerdeki özel müşteri odasında otelce bir yasak yoksa sigara içilebilir. Bu odalarda standartlara uygun havalandırma tertibatı bulunacak ve tahsis edilen bu odaların mümkün olduğunca aynı kat, koridor gibi müstakil ve tecrit edilebilir ayrı bölümlerde yer alması sağlanacak.

İŞYERLERİNDE DURUM NE OLACAK? SIK SIK BAHÇEYE ÇIKMAK MÜMKÜN MÜ?

OFİSTE YANGIN MERDİVENİ BİLE YASAK KAPSAMINDA

3. İşyerlerinde durum ne?.. Çalışanlar iş yerlerinin balkonları ya da yangın merdivenlerinde sigara içebilr mi?
Hayır içemez. Çalışma ortamlarının yangın merdivenlerinde, balkonlarında, merdiven boşluklarında ya da iki binayı birbirine bağlayan koridorlarında sigara ve tütün ürünleri kullanılamayacak. Çalışanların tümü artık sigaralarını bina dışına çıkarak içecek...

TİRYAKİ ELEMANA PATRON TASARRUFU

4. İşyerinde sigara yasaklanınca çalışanların sık sık dışarı çıkması gerekecek. Bu durumda işveren bunu işgücü kaybı olarak görüp çalışanlara bir yaptırım uygulayabilir mi?.. Ya da işveren, bir elemanını sigarayı bırakamadığı için, tazminatsız işten çıkarma hakkına sahip olabilir mi?
Evet işveren çalışanlarına çeşitli yaptırımlar uygulayabilir. Çalışan, sigara içmek için sürekli işinden uzaklaştığı takdirde, işveren bu durumu işgücü kaybı olarak görebilecektir. Bu durumda sigara içen çalışanların 'zorunlu aralar' olarak adlandırılmış olan çay molaları ve yemek saatini sigara içmek için kullanması uygun olabilir. Yeni kanun yasakçı değil aksine korumacı bir yaklaşımla düzenlendi. Bu kanun kişileri sigaranın zararlarından, tanıtım ve teşvik kampanyalarından koruyucu tedbirleri almak ve herkesin temiz hava solumasını sağlamak için hazırlandı. Dolayısıyla bir çalışanın böyle bir suiistimale gitmememesi işini aksatacak kadar sigara içmememesi beklenir. Böyle bir durum olması halinde Anayasa, İnsan Hakları ve İş Mevzuatı çerçevesinde hukuki değerlendirme yapılır.

PARA CEZALARI NASIL OLACAK?

İZMARİTİ YERE ATANA DA CEZA GELİYOR

5. Yeni yasa ile izmaritleri yere atmak da yasaklandı. Çalışanlar işyerlerinin dışında sigara içtiklerinde oraya izmaritler için gerekli çöp kutusu koyma sorumluluğu kime ait. Çöp kutusu olmadığı için izmarit yere atılırsa kim suçlu olacak?

İşyerlerinin dışına izmarit için gerekli çöp kutusu koyma görevi, alan müstakil ise (bahçe vb.) işyeri sorumluluğunda. Değilse bağlı bulunduğu belediyeye ait. Kanun gereği, tütün ürünleri ile ilgili izmarit, paket, ağızlık, kağıt ve benzeri atıkları çevreye attığı takdirde kişiye Kabahatler Kanununun 41 inci maddesi gereği 25 TL idari para cezası uygulanacak.

YA ELEKTRONİK SİGARALAR?

6. Sigara bırakmak isteyenlere, yardımcı olduğu iddia edilen elektronik sigaralar kapalı alanlarda serbest mi?

Hayır. Çünkü nikotin içeren bu cihazlar ve kartuşlarının, alım yolu ile dozu dikkate alındığında, yüksek dozda bağımlılık yapma riski taşımaktadır. Sağlık Bakanlığı bu ürünlerin kullanımını da yasakladı.

TİRYAKİLERE DÜŞMAN MUAMELESİ Mİ?

7. Bu yeni yasa sigarayı bırakmayanları düşman olarak mı görüyor. Tüm çabasına karşın sigarayı bırakamamış kişiler şimdi ne yapacak?
Sigarayı bırakma konusunda başarılı olamamış vatandaşlar, yeni kanunla kapalı alanlarında sigara içilmesi yasaklanan mekanlar dışında sigarasını içebilecek. Kanunun amacı sigara içenleri sıkıntıya sokmak değil, içmeyenleri sigaranın ölümcül bütün etkilerinden tamamıyla korumaktır.

PARA CEZASI 500 TL'DEN BAŞLIYOR

8. Restoran, cafe, bar işletenlere, yasağı sürekli tekrarlamaları halinde uygulanacak farklı ceza sistemleri var mı?
İşletmeyi mühürleme ya da daha yüksek para cezası gibi...
Kanuna aykırı hareket eden işletme sorumluları ya da şirketler hakkında 500 TL den 5.000 TL'ye kadar (müşteri ya da çalışan sayısına bağlı olarak) idari para cezası uygulanır. Başka bir cezai uygulama yoktur. Ancak kanun gereği uygulanabilecek cezalar yalnız para cezalarından ibaret değildir. Örneğin kanunla kendilerine yüklenen görevi yerine getirmeyen kamu görevlileri hakkında, tabi oldukları mevzuatta yer alan disiplin hükümleri uygulanacak olup küçüklere sigara satanlara da 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilir.

9. Cezaları kimler kesebilecek?
Kanuna göre yetkili kılınan kamu görevlileri, kolluk kuvvetleri, belediye zabıtaları, TAPDK, belediye encümeni, mahalli mülki amir ceza verebilir. Vatandaşlar ceza için yetkili kamu görevlisi, belediye zabıta görevlileri, polis ve jandarma ile cezalar konusunda muhatap olacaktır. İşletmeler ise işletme izni veren kurum, belediye encümeni ve mahalli mülki amirine karşı sorumlu olacak.

10. Yasal uyarı yazılarında yer alan 'Şikayet için:' ibaresinden sonraki boşluğa ne yazılacak? Bu uyarı eğer bulunmuyorsa ne yapmalı?
Yasal uyarı yazılarının bulunduğu yerde tütün ürünü tüketilmesi halinde idari yaptırım uygulanması için başvurulacak kişi veya kurumun adı ve telefonu açıkça yazılacak. Bu uyarıyı asmayanlara ayrıca zabıta cezası kesilecek. Uyarılara rağmen buna uymayanlarla ilgili yasal işlem yapılacak.

ALIŞVERİŞ MERKEZLERİNDE DURUM NE OLACAK?

Bütün kafeleri dışarı taşımaya çalışıyoruz
19 TEMMUZ'da başlayacak kapalı mekanlarda sigara yasağının alışveriş merkezlerini mutlaka etkileyeceğine dikkat çeken Jones Lang Laselle Türkiye Başkanı Avi Alkaş, geçen yıl yasağın ilk uygulanmaya başladığı günlerde yüzde 50'ye varan ciro kayıpları yaşandığını hatırlatarak, 'Muhakkak yine bir düşüş yaşanacak. Tabii uzun vadede kamu sağlığının daha önemli olduğunu düşünüyoruz. AVM'lerdeki bütün kafeleri dışarı taşımaya çalışıyoruz. Bu yasak, bizim bütün mağaza yerleşim planlarımızı değiştirdi. Eskiden merdiven altlarına bile kafe koyardık. Artık böyle bir şey mümkün değil' diye konuştu.

Yasakla birlikte; kahvehane, kafeterya, birahane, nargile içilen mekânlar, dernek ve vakıflara ait lokaller gibi eğlence hizmeti verilen işletmeler ve lokantalar dâhil kamu ve özel hukuk kişilerine ait tüm binaların kapalı alanlarında; taksi hizmeti verenler dâhil olmak üzere karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolu toplu taşıma araçlarında; özel eğitim ve öğretim kurumları dâhil olmak üzere ilk ve orta öğrenim kurumları ile okul öncesi eğitim kurumlarının, dershanelerin, kültür ve sosyal hizmet binalarının kapalı alanları ile birlikte açık alanlarında; apartmanların merdivenleri veya asansörü gibi kapalı ortak kullanım alanlarında tütün ve tütün ürünleri tüketilemeyecek.

Tütün ürünü tüketilebilecek yerler ise şöyle:

- Kahvehane, kafeterya, birahane, nargile içilen mekânlar, dernek ve vakıflara ait lokaller gibi eğlence hizmeti verilen işletmeler ve lokantalar dâhil kamu ve özel hukuk kişilerine ait tüm binaların açık alanları.
- İkamete mahsus evler.
- Yaşlı bakım evlerinin, ruh ve sinir hastalarının yatarak tedavi gördüğü birimlerin, ceza infaz kurumlarının, şehirlerarası veya uluslararası güzergahlarda yolcu taşıyan denizyolu araçlarının güvertelerinin yüzde 10'u. (Bu alanlara 18 yaşından küçükler giremeyecek)
- Açık havada yapılan her türlü spor, kültür, sanat ve eğlence faaliyetlerinin yapıldığı tesislerde toplam seyir alanının yüzde 50'si.
- Otelcilik hizmeti verilen işletmelerin tütün ürünleri tüketen müşterilerin konaklamasına tahsis edilmiş odalar.

UYGULANACAK CEZALAR

Kapalı mekânlarda tütün ve tütün mamulleri kullanılması durumunda kişilere 2009 yılı için idari para cezası olarak 69 TL uygulanacak.

Yasakların uygulanması ve tedbirlerin alınması ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmeyen işletme sorumluları, işletme izni veren kurum tarafından yazılı olarak uyarılacak.

Uyarıya rağmen verilen sürede yükümlülüklerini yerine getirmeyenler, belediye sınırları içinde belediye encümeni, belediye sınırları dışında mahalli mülki amir tarafından 560 TL'den 5 bin 600 TL'ye kadar idarî para cezası ile cezalandırılacak