Asgari ücret görüşmeleri başladı Vedat Bilgin anket sonuçlarını paylaştı dikkat çeken rakamlar

Asgari ücret görüşmelerinin ilki sona erdi. Toplantı öncesi konuşan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "Emeği koruyacak bir asgari ücret belirleyeceğiz." dedi. Bilgin'in paylaştığı anket sonuçlarında işverenlerin büyük çoğunluğu 3500-3750 TL derken emekçilerde 3750 lira ile 4 bin lira beklentisi çıktı.

İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2022'de geçerli olacak asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında toplandı.

Yaklaşık 1.5 saat süren Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısı sona erdi. İkinci toplantı 7 Aralık'ta Türk-İş'te, Üçüncü toplantı ise 9 Aralık'ta TİSK'te olacak.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, görüşme öncesi basın mensuplarına önemli açıklamalarda bulundu.

"Emeği koruyacak bir asgari ücret belirleyeceğiz"

Bilgin toplantıda yaptığı konuşmada, "Asgari ücret son zamanlarda kamuoyunda sıkça tartışılan bir konu haline geldi. Asgari ücret gerçekten önemli. Türkiye'de asgari ücret alan yaklaşık 6 milyon civarında işçi var emekçi var. Emeği koruyacak bir asgari ücret belirleyeceğiz. Süreci kısa sürede çözüme kavuşturacağımızı düşünüyorum" dedi.

İşverenin büyük çoğunluğu 3500-3750 lira olsun dedi

Asgari ücret konusunda yapılan araştırma sonuçlarını da paylaşan Bilgin, araştırmaya dair şunları söyledi:

"2021'in kasım ayında İstanbul'dan Zonguldak'a kadar 26 ilde 604 işverenle görüştük. Muhtelif sektörlerde bu görüşmeyi gerçekleştirdik. Yani Türk üretim yapısının ağırlıklı oranlarını yansıtacak düzeyde işletmelere gidildi ve işletmelerin hem belli oranda sahipleri ile belli oranda da profesyonel yöneticileri ile görüşmeler yapıldı. Onlara 'bir önceki yılla karşılaştırıldığı zaman önümüzdeki seneyi nasıl değerlendiriyorsunuz?' denildiği zaman yüzde 51'inin bir değişim olmayacağını, aynı kalacağını, yüzde 37'sinin çok daha iyi olacağını, yüzde 11'inin de biraz karamsar oldukları, işin kötüye gidebileceğini tahmin ettiklerini görüyoruz. İşverenlere asgari ücretin ne kadar olması gerektiğini sorduk. Burada yaklaşık yüzde 34'ünün 3 bin 500-3 bin 750 lira arasında asgari ücretin olması gerektiği şeklinde kanaate sahip olduklarını gördük. 3 bin 750 ile 4 bin lira arasında olanların oranı yüzde 13, ikinci sırada ise 3 bin 251 ile 3 bin 500 lira arasında yer alan iş işveren grubunu görüyoruz."

"Katılımcıların yüzde 89'u ekonomide büyük canlılık yaratacağını söylüyor"

Bakan Bilgin, araştırmaya ilişkin ayrıntıları şu sözlerle aktardı:

"Asgari ücretin hayat şartlarını nasıl etkileyeceği konusunda yapılan bir değerlendirmede iyi etkileyeceğini, olumlu etkileyeceğini, standartlarını yükselteceğini söyleyenlerin oranı yüzde 42,2. Diğer rakamlara, oranlara da baktığınız zaman zaten görüyorsunuz bir iyimserliğin ifadesidir. Asgari ücretle ilgili artışların hayatı olumlu etkileyeceğine dönük beklentilerle paralel gittiğini göstermektedir. 'Ekonomiyi canlandırır mı?' sorusuna verilen cevap, çok açık bir şekilde ortaya çıkıyor, yüzde 89'u ekonomide büyük canlılık yaratacağını söylüyor. 'İşten çıkarmalara yol açabilir mi?' sorusu çok önemli. İşverenlerin yüzde 74'ü asgari ücret arttıkça işten çıkarmalardan endişe ettiklerini söylemişlerdir. Derinlemesine araştırmanın verilerine baktığımız zaman işverenlerimiz belli bir oranın üzerindeki artışın ancak işten çıkarma ile iş yerinin ayakta kalması arasında bir tercih olacağını söylemektedirler. Bu konuda endişeleri olduğunu görüyoruz.

Yine asgari ücretin tüketici fiyatlarını ne düzeyde etkileyeceği konusunda da kanaatleri çok açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Sizce 'yeni dönem asgari ücretin ne kadar olması gerekmektedir?' sorusuna verilen cevap da ilginçtir. Bunların içinde çok dikkat çeken bir ayrım var. Firma sahiplerinin yüzde 36'sı 3 bin 500 ile 3 bin 750 lira arasında bir asgari ücret isterken profesyonel yöneticilerin ağırlıklı olan kısmı yani yüzde 34'ü çok uçuk diyebileceğimiz rakamlar 6 bin liranın üzerinde muhtelif rakamlar söylemişlerdir. Dolayısıyla profesyonel yöneticilerle işverenlerin, işletme sahipleri arasında böyle bir farklılaşmanın olmasını anlayabiliriz. Onun da muhtelif sebepleri olabilir. Burada bu oranlara yansımayan bir gerçeği paylaşmak isterim. Küçük işletmeler ve mikro işletmeler elinin altında işçi çalıştıran işletme sahipleri ve profesyonel yöneticiler, mikro işletmeler, daha küçük işletmeleri biliyorsunuz onlar da asgari ücretin yukarıya doğru tırmanmasının ciddi düzeyde işsizliğe yol açacağı, kendilerini sıkıntıya sokup bilhassa 20 kişinin altında işçi çalıştıranların böyle bir sorunu dile getirdiklerini sizlerle paylaşmak isterim."

Araştırmanın diğer kısmının emekçilerle ilgili olduğunu belirten Bilgin, şunları kaydetti:

"Muhtelif işletme düzeylerinde, yani mikro, küçük, orta ve büyük işletmelerde çalışan 2 bin 500 işçimize ulaşılmıştır. Bunların yüzde 13'ü asgari ücret dışında bir işte de çalıştıklarını ifade etmişlerdir. Asgari ücret beklentilerinin ne olduğunu sorduğumuzda ağırlıklı oranın yüzde 37,3 ile 3 bin 751 ve 4 bin rakamı arasında muhtelif şeyler ifade ettiklerini görüyoruz. İkinci bir oranında 4 bin 500 ile 5 bin lira arasında yüzde 21 şeklinde bir aralıkta. Diğerinin yüzde 13'le bir oranda toplandığı görülüyor ama ağırlıklı oranın 3 bin 751 ile 4 bin lira arasındaki rakamlarda toplandığı görülmektedir.

Asgari ücretli çalışanlara 'Ailenizde başka bir kişi var mı?' diye sorulduğu zaman bunların yüzde 61'inin 'hayır' dediğini görüyoruz. Dolayısıyla yaklaşık yüzde 40'ının ailede tek ücretli olmadığını göstermesi bakımından da ilginç. Tabi işçilerimiz de asgari ücretin artmasının ekonomiyi açık ara canlandıracağını düşünmektedir. 'Asgari ücretin artması işten çıkarmaya yol açar mı?' Burada da tersi bir eğilim var. İşçilerimizin yüzde 60'ı yaklaşık 'hayır, işten çıkarmaya yol açmaz' diyorlar."

Asgari ücret nasıl belirleniyor?

Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten 5'er temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor.

Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında dört kez toplanıyor. Bakanlıktaki ilk toplantının ardından Komisyon, işçi, işveren ev sahipliğindeki toplantıların ardından son toplantısını tekrar bakanlıkta yapıyor.

Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp, oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.

Asgari ücrette yüzde 30 zam beklentisi

yıllık enflasyonun yüzde 20'yi aşması tahmin edilirken, en az yüzde 30 bandında artış yaşanacağına ilişkin beklentiler öne çıkıyor.

Mevcut asgari ücret ne kadar?

Asgari ücret halihazırda brüt 3,577 lira, net 2 bin 826 lira olarak uygulanıyor.

İşçi sendikalardan ortak talepler

İşçi konfederasyonları TÜRK-İŞ, DİSK ve HAK-İŞ, ortak taleplerini dün şöyle açıkladı:

- Günün ekonomik ve sosyal şartlarına göre işçinin ve ailesinin insanca yaşamasını mümkün kılacak ve insanlık onuruyla bağdaşacak asgari ücret belirlenmelidir.

- Asgari ücret net olarak açıklanmalıdır. Yapılacak vergi, sosyal güvenlik gibi kesintiler net tutarın üzerine ilave edilmelidir. Açıklanan net ücretin altına düşülmemelidir.

- Asgari Geçim İndirimi (AGİ) işçinin medeni durumuna göre ayrıca ilave edilmelidir.

- Bütün ücretlerin asgari ücrete tekabül eden kısmı vergiden muaf olmalıdır. Gelir vergisi tarifesi en az yeniden değerleme oranında artırılmalıdır.

- Ücretliler için damga vergisi uygulaması kaldırılmalıdır. Asgari ücret sonrası ilk vergi basamağı için uygulanacak oran da yüzde 10 olmalıdır.