Yenikapı için uluslararası proje

Marmaray ile İstanbul Metrosu’nu entegre edecek Yenikapı Transfer Noktası, kazılarda ortaya çıkan arkeolojik alanı ve çevresiyle birlikte modern bir metro istasyonuna dönüşecek. Avrupa’nın en büyük transfer merkezlerinden birini ortaya çıkaracak olan çalışma için uluslararası boyutta bir planlama yarışması düzenlenecek. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İstanbul 2010 Ajansı, bugün gerçekleştirilen törenle “Yenikapı Transfer Noktası ve Arkeopark Alanı Projesi” için düzenlenecek uluslararası yarışmanın protokolüne imza attılar.

Yenikapı Transfer Merkezi inşaatında düzenlenen imza törenine İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ve İstanbul 2010 Ajansı Yürütme Kurulu Başkanı Şekip Avdagiç’in yanı sıra, Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir, Büyükşehir Belediyesi’nin Şirketlerinden BİMTAŞ’ın Genel Müdürü Ahmet Ağırman ve Ulaşımdan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Muzaffer Hacımustafaoğlu ile diğer bürokratlar katıldı.

Başkan Topbaş; “Tarihe saygı her şeyin başında geliyor”

Törende konuşan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, şehirlerin kültürlerin beşiği olduğunu ve insanlığa çok önemli güzellikler armağan ettiklerini, İstanbul’un bu bakımdan en nadide kentlerden biri olduğunu belirterek, Milenyum Taşı’nın İstanbul’da bulunması sebebiyle tarihçilerin İstanbul’u tarif ederken kenti dünyanın merkezi kabul ettiklerini söyledi. Arkeolojik kazılar sonucunda Yenikapı’nın İstanbul’un kültürel mirasını daha da zenginleştirecek bir merkez olduğunun ortaya çıktığını anlatan Başkan Kadir Topbaş, “İstanbul’da ulaşımı çözme adına attığız adımlar hızla devam ediyor, ama bunu yaparken tarihe saygı her şeyin başında gelmektedir” dedi.

Yenikapı ‘Müze İstasyon’a dönüştürülecek

İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak planladıkları Yenikapı Metro İstasyonu’nun Marmaray ile bağlantı noktası olması nedeniyle ulaşımın çok önemli bir düğüm noktası olduğunu ifade eden Kadir Topbaş, sözlerini şöyle sürdürdü; “Burada yaptığımız çalışmalar sırasında bir takım bulgulara rastlandı. Arkasından yapılan istasyon projelerinde Marmaray ile birleşmesi gerektiği görüldü ve katlı bir istasyon projesi ortaya çıktı. Çalışıldı bir proje üretildi. Ama zamanla gördük ki tarihi açıdan da çok önemli bir zenginliğe ulaştık. Burada 11 bin civarında bulguya rastlandı. Sayın Şekip Avdagiç ve heyeti, bir proje yarışması yapılmasını, alanın bir müze istasyona dönüşmesini önerdi. Bugüne kadar bu alanda iğnenin ucuyla kuyu kazar gibi bulgulara zarar vermemek adına 26 milyon TL civarında harcama yaptık. Şehzadebaşı ve diğer bölgeleri de katarsak 41 milyon TL’Ye ulaşıyor bu rakam. 1998'de temeli atılan bu metro çalışması 2005 yılında bitecekti. 2005'te bitmiş olsaydı şu ana kadar 1.5 milyar insan bu hattı kullanmış olacaktı. Parasal değere bakarsanız da bugüne kadar 1.5 milyar TL olacaktı. Buradaki bulgular adına bu gecikmeyi göze aldık.”

Yenikapı Transfer Merkezi’nde yürütülen bilimsel çalışmayla öğrencilerin de kentin merkezinde arkeolojik kazı çalışmalarına katılma imkanı bulduklarını ifade eden Başkan Topbaş, “Bu değeri dünyaya haykıracağız. Bundan dolayı buradaki bulguların sergilenmesiyle dünyanın çok daha farklı dikkati çekilecek. İstanbul’un 8 bin 500 yılına ışık tutacak çok önemli bir müze burada hayata geçirilecek. İstanbul 2010 Ajansı bu projeye 3 milyon TL harcayacak ve transfer merkezi ile çevresi uluslararası bir yarışmayla şekillenecek. Bu çok önemli bir proje ve inanıyorum ki atacağımız bu imza herkesi heyecanlandırıyor. İnsanlık ve kültürel miras adına çok önemli olan bu projenin İstanbul’a ve insanlığa hayırlı olmasını diliyorum” diye konuştu.

Proje dünyanın en önemli arkeolojik keşfi için fırsat

İstanbul 2010 Ajansı Yürütme Kurulu Başkanı Şekip Avdagiç ise Marmaray Projesi’nin İstanbul tarihindeki en önemli ulaşım projelerinden biri olduğunu ve kazılarda Theodosius Limanı’nın kalıntılarının bulunduğu hatırlatarak, kullanıcı sayısı itibariyle Avrupa’nın en büyük transfer merkezlerinden birinin Yenikapı’da ortaya çıkacağını söyledi.

Marmaray Projesi'nin kültürel mirasın korunması, ulaşım, yerleşim alanlarının iyileştirilmesi ve katılım açısından bir örnek oluşturduğunu dile getiren Avdagiç, kentin mekansal düzenini değiştirecek olan bu projenin şehircilik ve mimari tasarım açısından ihtisaslaşmış kurumlarla ilişkili olarak bir şekilde geliştirilmesinin bu dönüşümü daha katılımcı ve yönetilebilir hale getireceğini kaydetti.

Ulaşım yapılarının öngörülen mimari yapılanmasının, arkeolojik kazılar sırasında ortaya çıktığını anlatan Avdagiç, “Ancak gördüğünüz gibi bu zorluk dünyanın en ilgi çekici arkeolojik keşifleri için bir fırsat oluşturdu. Bugüne kadar bulunan en büyük liman olan Theodosius Limanı, kentin geçmişine ışık tutuyor. Marmaray kazıları sayesinde kentin 8 bin 500 yıllık tarihi aydınlanıyor” diye konuştu.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı’nın ilgili diğer kuruluşları da bir araya getirerek, master plan hazırlama sürecini devreye soktuğunu ifade eden Avdagiç, “İlk olarak bünyesinde birden çok fonksiyonu barındıran kamuya ait alanlar üzerinde dünya çapında deneyim sahibi Türk ve yabancı mimarlar yönetiminde bir master plan hazırlanacak. Uluslararası düzenlenecek yarışmayla da bu yönde yeni mimari proje geliştirilmiş olacak” dedi.

Avdagiç, projede İstanbul Büyükşehir Belediyesi, DLH Genel Müdürlüğü, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu ve Yenileme Kurulu, Fatih Belediyesi, İstanbul Arkeoloji Müzesi, İstanbul Üniversitesi, BİMTAŞ, İDO, Ulaşım A.Ş. ve İSKİ’nin yer aldığını da sözlerine ekledi. Törende konuşmaları ardında Şekip Avdagiç ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi şirketlerinden BİMTAŞ Genel Müdürü Ahmet Ağırman, proje yarışmasına ilişkin protokolü imzaladı.

Modern transfer merkezi çevresini de etkileyecek

Törenin ardından gazetecilerin sorularını cevaplandıran Başkan Kadir Topbaş, kazıların yapıldığı bölgenin kentsel yenileme alanı ilan edildiğini ve cephe düzenleme çalışması yürütüldüğünü söyledi. Her objenin kendi çevresini etkilediğini ifade eden Topbaş, şunları kaydetti;

“Burada yapılacak bu eser, buraların değerini de değiştirecek ve bu değişimi algılayan insanlar burada baskı yapacak. Eğer düzensizlik normal hale gelirse her yer düzensiz olacaktır ama bir düzen ortaya koyarsanız o düzenin etrafında yeni düzenler oluşmaya başlar. Biz burada çok ciddi anlamada hem yaya ulaşımı hem de araç trafiğiyle ilgili düzenleme çalışması yaptık. Çünkü burası bir bütün. Burada işler bittiğinde buradan binlerce insan çıkacak ve buradaki trafiğin içine dalacak. Eğer plan program yapmamış olsaydık buradaki trafik tam bir karmaşa yaratacaktı. Ama biz en başından beri proje ile beraber trafik plan ve programını da yaptık. Bu projenin tamamlanması 2013 yılını bulacak. Buradaki Yalı Mahallesi ile ilgili de bir düzenleme çalışması var.”

Aynı konuda konuşan Şekip Avdagiç de Avrupa ülkelerinde benzer bulgular çıktığı zaman bu bulguların görmezden gelindiğini ifade ederek, “Bizi bu konuda teftiş etmeye soyunan ülkelerin kıymetli uzmanları, kendi ülkelerinde bu yaptıklarını görmezden geliyorlar. Toplumsal olarak katlandığımız bu fedakarlığı görmek ve takdir etmek de lazım” dedi. Kadir Topbaş, Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir ve Avdagiç daha sonra kazı alanına giderek çalışmalara ilişkin yetkililerden bilgi aldı. Kadir Topbaş, kazı alanında çalışan işçilerle de bir süre sohbet ederek hatıra fotoğrafı çektirdi.