Üniversitelerde; “mobbing” ve "genel sekreter" sorunu...

İdari görevlerin, unvanla bir ilgisi yoktur..

Göktan AY goktanay57@gmail.com

“Üniversitelerin önemli sorunları”  yazı dizimiz  yoğun ilgi gördü. Hatta, YÖK yerine,200’e yakın üniversiteyi tek elden yönetecek; “Yüksek Öğretim Bakanlığı” kurularak, işin daha rasyonel ve ciddi ele alınması da önerildi.

Üniversitede sorun olan bir konu da; “idareci olan kişilerin”, makamlar ömür boyu kendilerine kalacak gibi; geleceklerini düşünmeden, bazı öğretim elemanlarını ötekileştirerek, onlara bir yerde “mobbing” uygulamasıdır.

Örneğin;

Öğretim üyesi olan kişiye; ders vermemek,

Öğretim üyesinin ders programını; kasıtlı olarak (karnıyarık deniyor) her güne, sabah-akşama dağıtmak,

Öğretim üyesi olan kişiyi; alanında yeterli görmemek,

Öğretim üyesi olan kişi hakkında –sevmediği/uyuşmadığı için- dedikodu üretmek,

Öğretim üyesi olan kişiye;  -uyuşmadığı/anlaşamadığı gerekçesiyle- idari görev vermemek,

Öğretim üyesi olan kişiye; kurullarda görev vermemek,

Öğretim üyesi olan kişiye; sınavlarda görev vermemek,

Öğretim üyesi olan kişiye; yüksek lisans/Dr.,Sy. sınavlarında görev vermemek,

Öğretim üyesi hakkında; gerçek olmayan sebeplerle soruşturma açmak,

Öğretim üyesi olan kişiye; yüksek lisans/Dr.,Sy. programlarında ders vermemek,

Doç. olan öğretim üyesine; Doç. kadrosu açmamak/ilan vermemek,

Prof. luğu  gelen/Doç. olarak 5 yılı dolduran öğretim üyesine; Prof. kadrosu açmamak/ilan vermemek,

Teşkilat kanuna uymamak, öğretim üyelerini mağdur etmek, 

tam anlamıyla; “mobbing”tir.

Oysa, öğretim elemanlarının gelişmesi için, çalışmalarını kontrol ve destek için, bir çok iş yapılabilir.

Öğretim elemanı idareci olur olmaz, kendini bir muhafazaya almakta, arkadaşlarından uzaklaşmaktadır.

Odaları gezmeyen, arkadaşlarını ziyaret etmeyen, çay-kahve içmeyen idareci; zamanla kendini odasına hapsedecektir.

Çalışma ortamında; huzuru sağlayıp, mutluluğu ve verimliliği artırmak, motive etmek, iyi bir yöneticinin görevleri arasındadır.

GENEL SEKRETER SORUNU...

İyi bir idareci, çalışanlarını; yeteneklerine ve bilgilerine göre değerlendiren kişidir.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 51 inci mad. (a) fık.;

"Yükseköğretim üst kuruluşlarında başkana, üniversitelerde rektöre bağlı, merkez yönetim örgütünün başında bir genel sekreter ve hizmetlerin gerekli kıldığı daire başkanları, müdürler, danışmanlar, hukuk müşavirleri, uzmanlar ile büro ve iç hizmet görevlerini yapmak üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar ve diğer görevliler bulunur." hükmü yer almaktadır

Yükseköğretim Kurumlarının İdari Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 27 nci mad. 2 nci fık.; "Genel Sekreter, üniversite idari teşkilatının başıdır ve bu teşkilatın çalışmasından Rektöre karşı sorumludur." yazılıdır.

2547 sayılı Kanunun 52 nci mad. (b) fık. ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68/B maddesine göre Genel Sekreter olarak atanabilmek için iki şart bulunmaktadır.

- En az 10 yıl hizmetin bulunmasıdır.

- En az Lisans diplomasına sahip olmaktır.

Örnek olarak,YTÜ  (ve bir yardımcı),İTÜ (ve bir yardımcı) ve MSGSÜ (ve 2 yardımcı da akademisyendir.), Hacettepe Ün. (ve bir yardımcı) Genel Sekreterleri akademisyendir.

Geçtiğimiz yazılarımızda belirttiğimiz üzere; Genel Sekreter, kurumun beyni durumundadır. O nedenle, bu göreve bir akademisyenin atanmasını doğru bulmuyoruz. Akademisyenin dersleri ve projeleri, bu görevlere dikkati azaltabilecektir. Ancak, YÖK bu konuda sessiz kalmakta ve akademisyen Genel Sekreterler çoğalmaktadır. Biraz daha fazla maddi kazanç için, idari görevler akademisyenlikle karıştırılmamalıdır.  

Belki rektörlük seçimlerinin kalkması ile, bu uygulamada son bulacaktır.

Bilinen ama, bizde çok az uygulanan bir söz vardır; “Geldiğinde boşluk kapatan insanlardan değil, gittiğinde boşluğu kapanamayan insanlardan ol.”

Bu gibi işler yerine, mesela çok konuşulan ek göstergelerde gerekli düzeltmeler yapılabilir.

Akademik ve personel ek göstergelerde şöyledir:

Prof.Rektör, Rektör Yrd., Dekan, Dekan Yrd., Yüksekokul Müdürü ve Profesörlükte 4 yılını tamamlayanlar: 6400

Profesör: 5300

Doçent 1-3: 4800

Dr.Öğr.Üyesi 3-5: 3600

Görevlisi, Arş.Gör.: 2300

Genel Sekreter:3600

Genel Sekreter Yardımcısı: 3000

Daire Başkanı:3600

Fakülte Sekreteri:3000

MYO-YO Sekreteri: 2200

Mesela;

1/ Fakülte Sekreteri kadrosunun ek gösterge rakamı 3000 olmasına rağmen, aynı derecedeki Enstitü Sekreteri ve Yüksekokul Sekreteri kadrolarının ek göstergesi 2200 olması sorgulanmalıdır.

2/ Seçimde verilen sözlere göre öğretmenlerin ek göstergesi 3600 olacaktır. O zaman hiyerarşi bozulmakta, onları yetiştiren Dr.Öğr.Üyeleri’nin ek göstergesi (3600) ile aynı olmaktadır.

Bu konudaki teklifim -hiyerarşi gözetilerek- şöyledir;

Prof.Rektör, Rektör Yrd.:7600

Dekan, Dekan Yrd., Yüksekokul Müdürü ve Profesörlükte 4 yılını tamamlayanlar: 7000

Profesör: 6400

Doçent 1-3: 5300

Dr.Öğr.Üyesi 3-5: 4800

Görevlisi, Arş.Gör.: 3000

İdarecilikte sorun yaşamamak için, yapılacak işlemler şunlar olabilir;

1/ İdareciliğin önemi göz önüne alınarak, üniversiteler içinde, idareci olmak isteyen akademisyenler için,15 günlük  bir “eğitim programı” açılır. Başarılı olanlar, yeri geldiğinde atanır. Böylece, “istemiyordum, amir çok zorladı, başkasını bulamamışlar, amir onu istemiyormuş, yan cebime koy” söylemleri de kapanmış olur.

2/ Teşkilat Kanunu’ndaki Prof. olma şartı (Rektör ve Yard. hariç); kaldırılabilir.

Dekan,Müdür, Bölüm Başk.ve yardımcıları için; idareciliği seven, kurumu ileriye götürecek,zaman ayıracak, sosyal ilişkileri gelişmiş v.b. kişilerin önü açılmalı, amirin eli rahatlatılmalıdır.

Amacımız; kurumsallaşmayı ve gelişmeyi  önleyen uygulamaların ortadan kaldırılmasıdır..