Suudi Arabistan'ın para makinası tam 800 milyar dolar kaybetti

Suudi Arabistan'ın petrol şirketi Aramco, borsadaki değer kaybıyla dünya gündeminde üst sıralarda yer aldı. Dünyanın en büyük petrol şirketi olan Aramco'nun borsadaki piyasa değeri, yıl başından bu yana yüzde 14'ten fazla değer kaybetti. Batılı petrol devleri bu yıl borsada değer artışına imza atarken, Aramco, pandemi sonrası dönemin en düşük seviyelerine geriledi.

Dünyanın en değerli şirketiydi
Bloomberg'de bugün yayımlanan habere göre, 2022'de 2,4 trilyon dolarlık zirveyi gören Aramco, bir zamanlar dünyanın en değerli şirketi unvanını kazanmıştı

Aramco hisseleri şu anda 2024'teki ikincil arzın hisse başına 27,25 riyallik fiyatının yaklaşık yüzde 12 altında, 2019'daki halka arzından bu yana ortalama değerinin ise yaklaşık yüzde 19 altında işlem görüyor. 

Suudi varlık fonuna ait

Suudilerin varlık fonu, hâlâ şirketin yüzde 98'ine sahip bulunuyor. Bu nedenle hisse değerindeki düşüş, Suudi Arabistan'ın ekonomik dönüşüm planı için potansiyel olarak önemli bir gelir kaynağı olan hisse satışlarından ne kadar para toplayabileceğini etkileyecek.

Yatırımcıların, Aramco'nun devlet tarafından işletilen petrol şirketleri arasında en değerli varlık olma statüsünün azaldığını gösteren temettü düşüşü, yaklaşan küresel petrol fazlası ve rakiplerine kıyasla uzun vadeli büyüme eksikliği gibi çeşitli endişeleri var.

En yüksek temettüyü veriyor
Buna rağmen Aramco, 1,55 trilyon dolarlık değeriyle hâlâ dünyanın en değerli petrol şirketi ve sektördeki en yüksek temettüyü ödemeye devam ediyor. Güçlü bilançosu, nakit akışı yetersiz kaldığında büyümeyi finanse etmek için borçlanmaya devam etmesi için bolca alan sağlıyor. Bloomberg tarafından derlenen verilere göre, Aramco'yu takip eden analistlerin hiçbiri hisse senedi için "sat" tavsiyesinde bulunmuyor.

En büyük petrol rezervine sahip
İlk halka arzından bu yana yatırımcılar, Aramco'yu yüksek kaliteli ve düşük maliyetli varlıkları nedeniyle genellikle rakiplerine göre daha değerli görüyor. Şirket, en büyük petrol rezervlerinden birine sahip ve yatırım dahil üretim maliyetinin varil başına 12 doların hemen altında olduğunu belirtirken, uluslararası petrol şirketlerinin ortalaması yaklaşık 28 dolar.

2022 yılının ortalarında, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından enerji fiyatları hızla yükselirken, Aramco'nun fiyat-kazanç oranı, Exxon Mobil Corp. ve Shell Plc gibi Batılı petrol devlerini içeren MSCI Dünya Enerji Sektörü Endeksi ortalamasının iki katından fazlaydı. Son zamanlarda bu prim azaldı.

PETROL FİYATLARINDA DÜŞÜŞ ETKİLEDİ
Bu yıl petrol fiyatlarında görülen dalgalanma önemli bir etken oldu. Uluslararası referans Brent ham petrolü, Ocak ayında varil başına 80 doların üzerinde seyrederken, Suudi Arabistan'ın da lider üye olduğu Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve müttefiklerinin, ABD Başkanı Donald Trump'ın ticaret savaşını başlatmasıyla birlikte üretimi artırmasıyla Mayıs ayında 60 doların altına düştü. Haziran ayında ise İsrail ve ABD'nin İran'la savaşa girmesiyle varil başına 80 doların üzerine çıktı ve şu anda Londra'da 70 doların altında işlem görüyor.

Dubai merkezli aracı kurum Tellimer'ın hisse senedi stratejisi araştırma başkanı Hasnain Malik, "Aramco için zayıf petrol fiyatları, daha yüksek ham petrol hacimlerini telafi ediyor" dedi.

Bloomberg tarafından derlenen analist tahminlerine göre, şirketin 5 Ağustos'ta açıklayacağı kazanç raporunda ikinci çeyrek düzeltilmiş net gelirinin yaklaşık 24 milyar dolara düşmesi bekleniyor. Bu rakam, şirketin bir yıl önce açıkladığı kazançtan yaklaşık beşte bir daha düşük.

TEMETTÜ SORUNU
Yatırımcılar yalnızca petrol fiyatlarını ve bilançoyu değil aynı zamanda 2024'te aldıkları performansa bağlı temettünün büyük bir kısmının kaybına da tepki gösteriyorlar. Aramco, temel temettüsünde daha fazla büyüme öngörse de, toplam ödeme yine de daha düşük olacak. Bu rakamın 2025'te yaklaşık 85 milyar dolar olması ve geçen yılki 124 milyar dolardan daha düşük kalması bekleniyor.

Yatırımcılar ayrıca Aramco'nun büyüme potansiyelini de sorguluyor. BP Plc ve Shell gibi uluslararası rakipler petrol ve gaza odaklanmak için yeşil hedeflerinden bazılarını geri çekerken ve Exxon Mobil gibi üreticiler Amerika kıtasındaki üretimi artırmak için yatırım yapmaya devam ederken, OPEC+ dışındaki üreticilerin 2027'ye kadar dünyadaki kademeli arz artışlarının çoğunun kaynağı olması bekleniyor.

SUUDİLERİN BÜTÇESİ AÇIK VERİYOR
IMF'nin Suudi hükümetinin bütçesini dengelemek için ihtiyaç duyduğunu tahmin ettiği varil başına 92 doların çok altında işlem gören ham petrol nedeniyle açık veren Suudi Arabistan'ın mali görünümü, Aramco hissedarları için bir başka risk daha yaratıyor: Hükümetin şirkette daha fazla hisse satması.

Krallık, bir yıldan biraz daha uzun bir süre önce Aramco hisselerinin ikincil satışından 12 milyar dolardan fazla gelir elde etmişti . İkincil arzın kapanışını takip eden haftada hisseler yaklaşık yüzde 2 değer kaybetti ve 2024 Ağustos ayı başındaki 27,25 riyallik teklif fiyatının altına düştü. Bu yılın Mart ayından bu yana hisseler, sürekli olarak teklif fiyatının altında seyrediyor.