Özgürlük yoluna hayatlarını koydular

1 Ekim 1999'da başlayan ikinci Çeçen savaşının insani ve mali faturası kabarık. Birinci ve ikinci Çeçen savaşlarında 400 bin Çeçen sivil hayatını kaybetti, 96 bin kişi illegal tecrit kamplarında tutuldu ve 22 bin kişi de kayboldu. Savaş öncesi 1 milyon nüfusa sahip Çeçenistan'da 1994'ten beri 250 bin kişi hayatını kaybetti, 80 bin kişi illegal tecrit kamplarında tutuldu ve 12 bin kişi de kayboldu. İkinci savaşın başladığı 1999'dan beri ise 130 bin kişi hayatını kaybetti, 16 bin kişi illegal tecrit kamplarında tutuldu ve 10 bin kişi kayboldu. Putin yönetiminin savaşı, savaşabilir yaştaki Çeçen erkeklerinin büyük bir kısmını yok edene kadar sürdürmek istediğini ortaya çıkardığını belirten uzmanlar, ikinci Çeçen savaşının birinci savaşa göre daha kanlı geçtiğini belirtiyorlar. Fransız Haber Ajansı AFP, savaşın en fazla sivillere zarar verdiğine dikkat çekti. Rusya'ya maliyeti ağır Rus resmi verilerine göre, her iki savaşta 60 bin sivilin öldüğü belirtiliyor. İnsan hakları örgütlerine göre ise bu sayının daha fazla olduğu bildirildi. Resmi açıklamaya göre, Rus ordusu her iki savaşta 8 bin 900 asker kaybetti. Novaya Gazeta ise bu rakamın yaklaşık 12 bin olduğunu yazdı. İnsan hakları derneklerine göre de, Rus ordusu savaşta en az 18 bin kayıp verdi. Ajans, en düşük resmi verilerin bile, Rus ordusunun en azından Afganistan'daki kadar kayıp verdiğini gösterdiğine işaret etti. Savaşın mali boyutunu hesaplamanın zorluğuna işaret eden AFP, Rus devlet bütçesinde savaş kalemi bulunmadığını belirtti ve harcamaların en az 6 bakanlığın sırtına bindiğini kaydetti. 300 YILLIK MÜCADELE Çeçenler'in Ruslar'a karşı verdikleri bağımsızlık mücadelesi 300 yıldır sürüyor. 12. yüzyıl sonlarında İslam'ı seçen ve bugün 1.2 milyon nüfusa sahip Çeçenler, önce Büyük Petro (Deli Petro), sonra 2. Katerina döneminde Rus kuvvetlerinin Kafkaslar'da ilerlemeleri ve bölge halkını dağlık alanlara sürmelerinden bu yana bağımsızlık mücadelesi veriyorlar. Çeçenler, 1824'te Orta Kafkasya halklarının Ruslar'a başkaldırısına ön ayak oldular. O dönemde Şeyh Şamil öncülüğündeki kuvvetler Ruslar'la savaştılar ancak 1859'da yenildiler. Stalin, İkinci Dünya Savaşı yıllarında Çeçenler'i ve İnguşlar'ı, Almanlar'la işbirliği yapmakla suçlayarak büyük gruplar halinde Kazakistan'a sürdü, özerk cumhuriyetlerini ortadan kaldırdı. 1957 yılında itibarları iade edilen Çeçenler ve İnguşlar, Kafkasya'ya döndüler ve cumhuriyetlerini yeniden kurdular. 1957 yılında itibarları iade edilen Çeçenler, Kafkasya'ya döndüler ve cumhuriyetlerini yeniden kurdular. Ancak Çeçenler, 27 Ekim 1991'de Cevher Dudayev'i başkan seçtiler, General Dudayev 1991'de bağımsızlık ilan etti. Dudayev, 1996'da Rus bombardımanında öldü. 1999 yılında başlayan 2. Çeçen savaşı ise devam ediyor. YENİŞAFAK