Necip Fazıl'ın şiirleri solcu mu?

"Şu Çılgın Türkler" romanıyla gündem olan yazar Turgut Özakman'ın, Necip Fazıl şiirinin sağcı bir şiir olmadığı yönünde görüş bildirmesi Necip Fazıl şiirini tanıyanlarda şaşkınlık yarattı. Yener Süsoy'a verdiği ve dün Hürriyet gazetesindende yayınlanan röportajda Özakman, "Ben sola açık bir adamım, ayrıca sağcı sanatçı olur mu, ben hiç duymadım. Necip Fazıl'ın şiirleri sağcı şiirler mi?" demişti. Görüşlerine başvurduğumuz isimler Özakman'ın Necip Fazıl şiiri ile ilgili söylediklerine ihtiyatla yaklaşırken sanatın zaman zaman ideolojiden beslendiğini, sağ ve sol kavramlarının yer ve zamana göre değişebildiğini hatırlattılar. Erdem Beyazıt, bu kavramların Türkiye'de, Avrupadaki gibi algılanmadığını söylerken, Mustafa Miyasoğlu, Özakman'ın ifadesini "basit ve gülünç" buldu.

Hilmi Yavuz, Özakman'ın sanatı ideolojinin arkasına itmesine itiraz edip Necip Fazıl'ın ideolojisinden önce sanatının tartışılması gerektiğini söylerken, Turgay Nar, sanatçılar için keskin çizgiler koymanın yanlışlığını ifade etti. Birhan Keskin ise Necip Fazıl şiirini herkes gibi kendisinin de sağda gördüğünü belirtti.

Bu, resmi tarihi romanlaştıran yazara yakışır basitlikte bir ifade

Mustafa Miyasoğlu (Yazar): Turgut Özakman gibi 70 yaşını aşmış bir tiyatro yazarının böyle bir ifade kullanması tek kelime ile gülünç. Eflatun'dan bu yana gelen yazarların çoğunluğu sağ değerlere bağlıdır. Edebiyat tarihinde solcu olarak bilinen sanatçılar yüzde kaçtır? Bence yüzde on bile değildir. Metafiziğe, mistik değerlere, bütün insanlığın manevi değerlerine kuşku ile bakar. Solculuk çok eğreti bir şeydir, ontolojik bir temeli yoktur. Netice itibariyle solun ontolojik problemidir bu, sağın değil. Bütün dünyada sol olarak bilinen sanatçıların büyük kısmı eserlerinde bu sağ değerlere yer verirler. Bu kaçınılmazdır. Sormak lazım Cervantes, Shakespeare, Tolstoy, Dostoyevski, Balzac solcu mu? Balzac, kralı, kralcı değerleri savunur, bu kadar sağcıdır... Sosyalist dönemde Rusya'da ortaya çıkan sol sanatçının sayısı iki elin parmaklarını tutmaz. İki tane Nobel almış Rus sanatçısı vardır devrimden sonra. İkisi de sol değerlere karşıdır. Boris Pasternak ve Aleksandr Soljenitsin. O yüzden resmi tarihi romanlaştıran "Şu Çılgın Türkler" romanının yazarına yakışan basitlikte ifadeler bunlar.

Sağ-sol kavramları Kur'an'a göre anlaşılır

Erdem Beyazıt (Şair): Batı literatüründeki sağcılık solculukla Türkiye'deki sağcılık solculuk birbirine hiç uyuşmuyor. Hatta bazen birbirinin tam tersi olabiliyor. Bizde bu kavramlardan daha çok İslam'ın Kuran-ı Kerim'deki tarifine göre sağcılık solculuk anlaşılır. Batı'da ise halkın çoğunluğundan taraf olanlar veya emekçilerin menfaatlerini kollayanlar solcu olarak sayılır. Zaman zaman Avrupa'da karşımıza çıkıyor bunun tersi örnekleri. Mesela Ak Parti bizde sağ parti olarak biliniyor. Halbuki Avrupalılara göre solcu. CHP kendine solcuyum diyor ama gerçekte tamamen tutucu, statükocu bir parti. Bu kavramlar Türkiye'de çok değişiyor. O bakımdan Turgut Özakman da bunu kastetmiş olabilir.

Keskin bir çizgi koymak ne mümkün?

Turgay Nar (Şair-Dramaturg): Sanat ideolojiden beslenir. Çok komplike bir durumdur sanat. Bazen ideolojinin üstüne çıkar bazen beraberinde gider. Fakat çok kesin saptamalarda bulunmak da yanlıştır. Yani bir dönem belki bir ideolojinin içinde görünen bir yazarın, zaman geçip de süreç içerisinde değerlendirildiğinde aslında durduğu yerin orası olmadığı da saptanabilir. Çok kesin bir çizgi koymak yanlıştır. Asaf Halet Çelebi'yi nereye koyacaksınız? Aslında herşey karşıtıyla vardır. Üstadın (Turgut Özakman) söylediği diyalektiğe pek uymuyor. Mevlana'nın dediği gibi "Elbiseler gördüm, içinde insanlar... İnsanlar gördüm, üzerinde elbiseler yok."

Özakman, sanatı ideolojinin ardına atıyor

Hilmi Yavuz (Şair): Bence Turgut Özakman, sanatı ideolojinin arkasına atarak konuşuyor. Sanatı, ideolojinin arkasında silikleştirmiş görünüyor. 'Sanatçı' kimliği ideolojinin dışındadır. Necip Fazıl'ın öncelikle önemli bir yazar olduğunu kabul etmek gerekir. Şöyle ki onun ilk eserlerinde ideolojisi belirgin değilken bile başarısı gözler önündedir. Fazıl'ın ideolojisinden öte onun sanatçı kimliğini tartışmak daha doğrudur.

Dönemine göre sağcı bir şair

Birhan Keskin (Şair): Bence artık sağın da solun da çok net tarifleri yok. Dolayısıyla sağcılık ve solculuk bir döneme atfen kullanılabilir. Bence bugün için birine sağcı veya solcu demek için bir durum yok ortada. Sağcı sanatçı da olur, solcu sanatçı da. Necip Fazıl'ı herkes sağa alır, ben de sağ tarafa alırım. Çünkü genel olarak o dönemin bakışı onu sağda konumlandırır.

Üstad'ın Vahdettin kitabı yeniden basılacak

Turgut Özakman, eski başbakanlardan Bülent Ecevit'in "Vahdettin vatan haini değildi" açıklamasıyla tazelenen tartışmaya da katıldı ve "Vahdettin'in kişi olarak hain olduğu kesin, İngiliz casusu olduğunu belgeleriyle birlikte kitabımda yazdım. Osmanlı hanedanı çok ciddi, çok önemli bir hanedan, saygım var ama, gerçeğe daha çok saygım var." dedi.

Bu arada Necip Fazıl Kısakürek'in oğlu ve Büyük Doğu Yayınları'nın sahibi Mehmet Kısakürek, babasının yasaklı kitabı "Vatan Haini Değil-Büyük Vatan Dostu Vahidüddin"i yeniden basmaya hazırlanıyor. Vahdettin'i savunduğu için 1983 yılında mahkûm olarak ölen Kısakürek'in bu kitabı, hâlâ yasaklılar listesinde yer alıyor. 1968 yılında yayınlanan kitap toplatılarak takibata uğratılmıştı. Hazırlanan iki ayrı bilirkişi raporunda kitabın suç unsuru taşımadığına karar verilmiş olsa da 12 Eylül darbesinden sonra Necip Fazıl ile ilgili mahkumiyet kararı Yargıtayca onanmış, Kenan Evren cezanın tehirini reddettiği için Necip Fazıl, hapse girmesine az bir zaman kala vefat etmişti. Kısakürek kitapta, resmi tarih tezinin aksine Kurtuluş Savaşı'nı, Sultan Vahdettin'in başlattığını anlatıyor.

Haber: Hande Kaplan Öz-Elif Yıldız
Kaynak: www.yenisafak.com.tr