Cumhur ittifakının %52, Millet ittifakının %38 aldığı doğrudur.
Ancak bu ittifaklar içinde AK Parti, MHP, CHP ve İYİ Parti oyları
olarak belirtilen rakamlar doğru değildir.
Önce şu tabloya bakalım:
AK Parti 74, CHP 57, MHP 37, İYİ Parti 42, HDP 30 ilde belediye
başkan adayı gösterdi.
İlçelere bakıldığında ise AK Parti 830, CHP 621, MHP 444, İYİ
Parti 418, HDP 162 ilçede yarıştı.
AK Parti’nin belediye başkanlığı için aday çıkarmadığı 7
il Adana, Iğdır, Kars,
Kırklareli, Manisa, Mersin, Osmaniye oldu.
37 ilde aday çıkaran MHP, 44 ili ittifak ortağı AK Parti’ye
bıraktı.
57 ilde aday çıkartan CHP ise Adıyaman,
Afyon, Aksaray, Balıkesir, Denizli, Düzce, Elazığ,
Gaziantep, Karabük,
Kayseri, Kırıkkale, Kilis, Kocaeli, Konya,
Manisa, Nevşehir,Osmaniye, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tokat, Trabzon,
Yozgat’ı ittifak ortağı İYİ Parti’ye bıraktı.
Cumhur ittifakını oluşturan AK Parti-MHP ile millet ittifakını
oluşturan CHP-İYİ Parti başta 5 büyük partinin 30 büyükşehirde aday
çıkardığı yerlere ilişkin veriler şöyle:
AK Parti (27 büyükşehir): Ankara, Antalya, Aydın,
Balıkesir, Bursa,
Denizli, Diyarbakır,Erzurum, Eskişehir,
Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş,
Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Mardin,
Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ,
Trabzon, Van.
CHP (19 büyükşehir): Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Bursa,
Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Hatay, İstanbul, İzmir,
Kahramanmaraş, Malatya, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Tekirdağ,
Van.
MHP (3 Büyükşehir): Adana, Manisa, Mersin.
İYİ Parti (13 Büyükşehir): Balıkesir, Denizli, Erzurum,
Gaziantep, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Mardin, Sakarya,
Samsun, Trabzon, Van.
Yani hiçbir parti seçime tek başına Türkiye genelinde girmedi.
Dolayısıyla alınan oylar parti parti hesaplanmaya kalkışılır ise
yanılgı yaratır. Bir çok yazıda görüyorum: MHP oylarını düşürdü ama
belediyelerini çoğalttı diye… Yine bir çok yazar İYİ Parti oyları,
CHP oyları diye oran veriyor…
Bu mantıklı değildir. MHP’nin oyunu %7.31 olarak görmek büyük
yanlıştır. MHP’nin oyları arasında üç büyükşehirde ve dört ilde AK
Parti oyu vardır. Ama AK Parti’nin oyu olarak gösterilen oranda 27
büyükşehir ve 17 ilde ve 376 ilçede MHP oyları bulunmaktadır.
MHP seçime girdiği üç büyükşehir ve dört il dışında her seçim
çevresinde AK Parti ile de yarışmıştır. AK Parti’de MHP ile.
Öte yandan, İYİ Parti ile CHP arasındaki seçim ittifakı biraz
daha geniş bir alana yayılmıştır. 51 ili kapsamaktadır. Bunların
22’sinde İYİ Parti aday göstermiş, CHP aday göstermemiştir. Bunlar
arasında CHP’nin son derece kuvvetli olduğu iller de vardır.
Nitekim İYİ Parti oyları büyük ölçüde bu illerden birikmiştir.
İttifaksız girdiği seçim çevrelerinden aldığı oy iyi parti oyları
içinde önemli bir orana tekabül etmemektedir.
Yine bu bağlamda seçime girmedikleri yerlerde HDP, Saadet ve DP
oylarını bu ittifak içinde yer alan iki partiden birine atmıştır.
Bunu ben söylemiyorum, seçim sürecinde HDP yetkilileri bunu açıkça
belirttiler.
Peki, bunları neden söylüyorum? Çünkü birileri düz mantıkla MHP
ve İYİ Parti mukayesesi yapmaya çalışıyor. Başarı veya başarısızlık
tayinine kalkışıyor.
MHP oyları içinde AK Parti oyları vardır ama bu yedi ille ve
ittifak kapsamındaki ilçelerle sınırlıdır. AK Parti oyları içinde
de MHP oyları vardır ve bu oylar 27 büyükşehir, 17 il ve 376 ilçeyi
kapsamaktadır. Seçime girmediği büyükşehir, il, ilçelerde MHP’nin
hiç oyu yok muydu? Seçime girecek olsa sıfır mı çekecekti? Keza
seçime girmediği yerlerde CHP veya İYİ Parti’nin hiç oyu yok muydu?
Bu partiler sıfır mı çekecekti?
Bunların hesabı mümkün müdür? Belki ama gerek var mıdır
derseniz, hayır…
İttifak yapılmıştır ve hedeflenen %51 üzeri olmuştur. Amaca
ulaşılmıştır. Mesele budur.
Bu seçimde başarıyı pek çok parametre ile izah mümkündür, tüm
parametreler bakımından MHP ve AK Parti başarılıdır. CHP Millet
ittifakının kaymağını yemiştir, İYİ Parti ise çırak çıkmıştır.
MHP oylarını %7.31 gibi göstermeye kalkışmak ya hesap kitap
bilmemezlik ya da elde edilen başarıyı küçümseme girişimi ile izah
edilebilir…