İşte Başkanlık sistemi

Başbakan’ın ‘Hadi Burhan abi, çalışmalara başla’ diye talimat verdiği TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Burhan Kuzu,Türkiye’ye getirmek istedikleri başkanlık sisteminin şifrelerini anlattı. İşte Kuzu’nun 7’den 70’e herkesin anlayabileceği dilden çizdiği başkanlık modeli. -Yeni anayasa için uzlaşma çağrısı yapılacak mı? Hangi partiden kaçar kişi çağrılacak komisyona? “Yeni bir anayasa için 2011 seçimini bekleyeceğiz. Bu yeni dönemde meclisteki duruma göre bir tavır alınacak. Uzlaşma komisyonu eşit üyelerden oluşuyor. Hangi siyasi partinin kaç milletvekili varsa buna bakmıyoruz, her partiden eşit olarak 2’şer üye çağırıyoruz. Oylama yapılmıyor, anlaşılan maddeleri bir kenara, anlaşamadığımız maddeleri bir kenara koyuyoruz, dolayısıyla üzerinde çalışarak ortak bir metin hazırlıyoruz. Biz buna açığız, başbakanımız da bunu işaret etti zaten ama ben 8 yıldır TBMM’de anayasa komisyonu başkanlığı yapıyorum fakat şu ana kadar uzlaşma komisyonuna muhalefet hiçbir şekilde yanaşmadı. Biz daveti yapıyoruz ama muhalefetin bu davete icabeti önemli. Zaten 26 maddelik metnin ortaya çıkışı bu şekilde gündeme geldi.” -Sizin düşündüğünüz başkanlık sistemi de bu anayasa da olacak mı? “Elbette tabiî ki başkanlık sistemi bu yeni anayasa paketinin içinde olacak zaten olmalı. Çünkü parlamenter sistem sorun çözmüyor aksine beraberinde sorun getiriyor. Türkiye’nin ihtiyacı olan başkanlık sistemidir. Sayın Başbakan bunu arzediyor ben de aynı şekilde düşünüyorum, başkanlık sistemi Türkiye’nin sorunlarını çözecek olan tek sistem ama biz bunu kesinlikle kimseye dayatamayız zaten böyle bir düşüncemiz de yok. Olmazsa olmaz ille yapılacak diye bir şey yok, biz başkanlık sistemini anlatacağız, herkese açık açık en ince ayrıntısına kadar bunu öğreteceğiz, buna karşı çıkarlarsa o zaman mecburen yine parlamenter sistemle devam ederiz. Başkanlık sistemini anlatırken muhalefetin buna iyi niyetle yaklaşması lazım. Çünkü eğer öğrenmek niyetiyle yaklaşırlarsa o zaman başkanlık sisteminin ne kadar gerekli ve ne kadar sorun çözücü bir sistem olduğunu görecekler. Ama bunu bilmedikleri için ‘padişahlık geliyor’ gibi saçma sapan ithamlarda bulunuyorlar.” -Başbakan tek adam olacak diyorlar, böyle bir şey mümkün mü? “İşte dedim ya başkanlık sistemini bilmiyor, bilmedikleri için bunu söylüyorlar, mesela Amerika’da Başkanlık Sistemi var, Türkiye’de ise parlamenter sistem, şimdi biz başkanlık sistemine geçsek, Başbakan Erdoğan’ın yetkileri Amerika Başkanı Obama ile eşit olacak. Oysa şu an bizde Başbakan’a verilen yetkiler, başkanlık sistemindeki Obama’nın yetkilerinden 2-3 kat daha fazla.” -İki tür başkanlık sistemi var, Türkiye için hangi model uygun? Amerika’daki mi yoksa Fransa’daki mi? “Benim kafamdaki Amerikan modeli yani tam başkanlık sistemi, diğeri ise yarı başkanlık sistemi, Fransa’da uygulanıyor. Türkiye’de yarı başkanlık sistemini anlatmak daha kolay, çünkü bu sistemde Başbakan var Cumhurbaşkanı var, halk tarafından seçildiği zaman da zaten bu sistem otomatikman yarı başkanlık sistemi olacak, şimdi biliyorsunuz 2011 ya da 2012’de Cumhurbaşkanı artık halk tarafından seçileceği için kendiliğinden yarı başkanlık sistemine geçmiş oluyoruz, tabi bunun biraz daha düzenlenmesi lazım. Ama yarı başkanlık sistemi Türkiye’nin ihtiyacına uygun değil o yüzden Amerika’daki modeli düşünüyorum.” -Sayın Kuzu, Amerika’daki sistem Türkiye’ye nasıl uyarlanır çünkü bölgeler var, iki meclis var, Valiler seçimle işbaşına geliyor yani Türkiye’de de böyle mi olacak.? “Türkiye’de tam başkanlık modeli gelirse, illa Amerika’daki gibi iki meclise gerek yok, federal yapıyı gerektirmez, eyaletlere bölünmeyi gerektirmez. Amerika’da böyle yapılıyor ama biz buna düzenleme getireceğiz. Hatta buna örnek de vereyim, 1961 Anayasasında biz de de iki meclis vardı ama biz federal bir yapıya mı sahiptik, hayır, o zaman niye Amerika’daki modeli alırsak, federal yapı zorunlu olacak? Böyle bir şey yok. Sonra başkanlık sistemi illa federal yapıyı gerektirir diyorlar, buna da şu cevabı veriyorum, Amerika da Almanya da federal yapıda fakat Almanya başkanlık sistemi ile idare edilmiyor, parlamenter sistem var, o halde illa birebir uygulanacak diye bir kural yok, biz bu konuda Türkiye’ye has bir model çizeceğiz.” Kaynak: Taha Dağlı / sabah.com.tr

Internet Haber Mobil Uygulama

İşte Başkanlık sistemi